BAM Hukuk Mahkemeleri Adana Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi 2022/717 Esas 2022/841 Karar Sayılı İlamı

T.C.
ADANA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
9. HUKUK DAİRESİ


DOSYA NO : 2022/717
KARAR NO : 2022/841
KARAR TARİHİ : 20/06/2022

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I


BAŞKAN : ...
ÜYE : ...
ÜYE : ...
KATİP : ...

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : MERSİN 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : ...
NUMARASI : ... ESAS ... KARAR
DAVACI : ...
VEKİLİ : Av...
DAVALI :HASIMSIZ
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi

İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 20/06/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : ...


Mersin 2.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... esas ... karar sayılı kararına karşı istinaf başvurusu üzerine dosya Dairemize gönderilmiş olmakla, dosya içerisinde bulunan belgeler okunup incelendi.
Üye hakimin görüşü değerlendirildi.
DAVACININ İDDİALARININ ÖZETİ :
Davacı vekili, müvekkilinin inşaat sektöründe faaliyet gösterdiğini, Mersin ilinde 07.08.2021 tarihinde aşırı yağış nedeniyle sel felaketi yaşandığını, müvekkilinin işyerinin zemin-giriş katta bulunduğunu ve meydana gelen bu sel felaketi nedeniyle işyerinin zarar gördüğünü, işyerinde bulunan, 2011 / 2020 yılları arası dava dosyaları, 2007/2020 yılları arası SGK hizmet dökümleri özlük dosyaları, işe giriş çıkış evrakları bodrolar banka ödeme dekontları, 2013 /2018 yılları iş güvenliği evrak ve defterleri, 2000/2016 yıllar arası beyanname dosyaları KDV muhtasar BA/BS yıllık kurumlar ve geçici beyannameleri, şirket sicil evrakları Ticaret sicil evrakları resmi gazeteler, 2000/ 2015 yılları arası tasfiye edilen mercan inşaat ve mercan çelik resmi evrakları defter ve beyannameleri, 2006-2010 yılı fatura dosyası, 2005-2016 yılı yevmiye, defteri kebir, envanter defteri ve karar defterlerinin zayi olduğunu, müvekkilinin gerek İtfaiye gerekse Afad’a gerekli başvuruları yaptığını ve rapor tanzim edildiğini belirterek, zayi olan belgeler ile ilgili olarak kendilerine zayi belgesi verilmesini talep etmiştir .
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ :
Yerel mahkemece verilen karar ile; " davacının işyerini Mersin ilinde 07.08.2021 tarihinde meydana gelen yağış nedeni ile su bastığı, iş yerinin zemin-giriş katta bulunduğu ve meydana gelen bu sel felaketi nedeniyle işyerinin zarar gördüğü, işyerinde bulunan, 2011/2020 yılları arası dava dosyaları, 2007 / 2020 yılları arası Sgk hizmet dökümleri özlük dosyaları işe giriş çıkış evrakları bodrolar banka ödeme dekontları, 2013 /2018 yılları iş güvenliği evrak ve defterleri, 2000/2016 yıllar arası beyanname dosyaları KDV muhtasar BA/ BS yıllık kurumlar ve geçici beyannameleri, şirket sicil evrakları Ticaret sicil evrakları resmi gazeteler, 2000/ 2015 yılları arası tasfiye edilen mercan inşaat ve mercan çelik resmi evrakları defter ve beyannameleri, 2006-2010 yılı fatura dosyası, 2005-2016 yılı yevmiye, defteri kebir, envanter defteri ve karar defterlerinin zayi olduğundan bahisle eldeki davayı açtığı, ancak alınan bilirkişi raporu ve itfaiye tutanağına göre zayi belgesi talep edilen belgelerin sel de zarar gören belgeler olup olmadığının belli olmadığı, yine bilirkişi raporuna göre zayi belgesi talep edilen belgelerin TTK ve VUK ' da belirtilen saklama sürelerinin dolduğu, talep edilen diğer bir kısım belgelerin ise kanunen saklama mecburiyetinin bulunmadığı, ayrıca zayi belgesi talep edilen belgelerin ağırlıklı olarak dava dışı ... ... Mütahhitlik Mühendislik Ltd. Şti' ne ait olduğu, bu nedenle davacının şirkete ait belgeler ile ilgili iş bu davayı açmakta aktif husumetin bulunmadığı, anlaşılmakla davanın reddine" şeklinde karar verilmiştir.
DAVACI TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı vekili tarafından verilen istinaf dilekçesi ile; müvekkilinin inşaat sektöründe faaliyet gösterdiğini, Mersin ilinde 07/08/2021 tarihinde aşırı yağış nedeniyle sel felaketi yaşandığını, müvekkilinin iş yeri zemin-giriş katta bulunduğunu, meydana gelen felaketi nedeniyle işyerinin zarar gördüğünü, bilirkişinin fiziken müvekkiline ait iş yerine gitmeden rapor hazırladığını, dosyanın mahiyeti itibariyle çok sayıda evrak bulunduğunu, itfaiye ekiplerinin mali evrakları anlaması ve tek tek tutanağa geçirmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğunu belirterek, bilirkişiden ek rapor alınmasını, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını beyan etmiştir.
DELİLLER :
Taraf vekillerinin beyan ve dilekçeleri tüm dosya kapsamı.
GEREKÇE :
Dava, TTK'nun 82/7. maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Davacı tarafından, Mersin ilinde 07.08.2021 tarihinde aşırı yağış nedeniyle sel felaketi yaşandığı, işyerinin zemin katta bulunması nedeniyle ve su baskını sonucu zarar gördüğü, işyerinde bulunan, 2011 / 2020 yılları arası dava dosyaları, 2007/2020 yılları arası SGK hizmet dökümleri, özlük dosyaları, işe giriş çıkış evrakları, bodrolar, banka ödeme dekontları, 2013 /2018 yılları iş güvenliği evrak ve defterleri, 2000/2016 yıllar arası beyanname dosyaları, KDV muhtasar BA/ BS yıllık kurumlar ve geçici beyannameleri, şirket sicil evrakları Ticaret Sicil evrakları resmi gazeteler, 2000/ 2015 yılları arası tasfiye edilen mercan inşaat ve mercan çelik resmi evrakları, defter ve beyannameleri, 2006-2010 yılı fatura dosyası, 2005-2016 yılı yevmiye, defteri kebir, envanter defteri ve karar defterlerinin zayi olduğu, gerek itfaiye gerekse Afad’a yapılan başvurular sonucu rapor tanzim edildiği iddia edilerek, zayi olan belgeler ile ilgili olarak zayi belgesi verilmesi talep edilmiş, mahkemece yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmiştir.
Karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulduğu anlaşılmıştır.

İstinaf incelemesi, HMK'nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülen istinaf sebepleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.
TTK'nun 82/7. Maddesinde," Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden zayi belgesi talep etme hakkı vardır."şeklinde düzenleme bulunduğu, aynı maddenin 82/1-d fıkrasında ise, 64. maddenin birinci fıkrasına göre yapılan kayıtların dayandığı belgelerin, tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerden olduğu öngörülmüş, Yasa'nın 64/1. Maddesinde ise defter tutma yükümlülüğüne ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
Davacı tarafından 09/08/2021 tarihinde Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlığı İtfaiye Dairesi Başkanlığı'na yapılan başvuru sonucu, 07/08/2021 tarihinde meydana gelen aşırı yağışlar sonucu, ... Mah.... sk.no ... adresinde bulunan işyeri içerisindeki suya maruz kalarak zarar gören eşyaların 09/08/2021 tarihli tutanak ile tespit edildiği, bu eşyalar arasında sayısı belirsiz, koli içinde evraklar bulunduğunun belirtildiği, ancak tutanakta, davacı tarafından zayii olduğu iddia edilen, ticari defterler ve belgeler yönünden bir tespite yer verilmediği, zayii olduğu iddia edilen bu belgelerin, davacı tarafından dava dilekçesi ile açıklandığı anlaşılmıştır.
Davacı tarafından zayii olduğu ileri sürülen belgelerden bir kısmının, mahkemece alınan bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere TTK ve VUK'nda belirtilen saklama sürelerinin dolduğu, talep edilen diğer bir kısım belgelerin ise kanunen saklama mecburiyetinin bulunmadığı anlaşılmakla, mahkemece bu belgeler yönünden davanın reddine karar verilmiş olması doğru ise de, davacı tarafından zayii belgesi talep edilen 2005/2016 yılları arası, yevmiye, kebir, envanter ve karar defterleri ile aynı dönemlere ilişkin BA-BS belgelerinin, TTK.nun'da ve Vergi Usul Kanunu'nda tutulması ve saklanması gerektiği belirtilen belgelerden olup, bu defter ve belgelerden bir bölümünün su baskını tarihi olan 07/08/2021 tarihi itibariyle, muhafaza ve ibraz süresinin sona ermediği, bu nedenle, bu belgeler yönünden gerekli araştırma yapılmaksızın davanın reddine karar verilmiş olmasının hatalı olduğu gibi, mahkemece, davanın, ... ... Mütaahitlik Mühendislik Ltd.Şti'nin şirket yetkilisi olan ... tarafından açılmış olması dikkate alınmadan, ayrıca davacının tasfiye edildiğini bildirdiği Mercan İnşaat Şirketi ile ilgisi saptanmadan, davacının dava açma ehliyeti bulunmadığı gerekçesiyle, davanın aktif husumet nedeniyle reddine karar verilmiş olması da hatalı olmuştur.
Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlığı İtfaiye Dairesi Başkanlığı tarafından zarar gören eşyaların 09/08/2021 tarihli tutanak ile tespit edildiği, bu eşyalar arasında sayısı belirsiz, koli içinde evraklar bulunduğunun belirtildiği, ancak tutanakta, davacı tarafından zayii olduğu iddia edilen, ticari defterler ve belgeler yönünden bir tespite yer verilmediği anlaşıldığından, mahkemece öncelikle, zayii belgesi talep edilen bazı belgeler yönünden aktif husumetin belirlenmesi açısından ticaret sicil müdürlüğünden gerekli araştırmanın yapılarak, ticari defterlerin noter tarafından tasdiklenmiş kapak sayfalarının temini için ilgili noterliğe, belgelerin basımının yapıldığı matbaaya, vergi dairesine yazılarak, zayii belgesine konu olan ticari defterler ve belgelerin gerçekte tutulup tutulmadığı, bunların tasdik ettirilip beyannamelerinin verilip verilmediği, davacı tarafından kullanılmış olması koşulunun varlığının araştırılması ve sonucuna göre, davacı tarafından varlığı ispat edilen ve TTK'nun 64.maddesine göre saklamakla yükümlü olunan defter ve belgeler yönünden zayii kararı verilmesi, varlığı ispat edilemeyen defter ve belgeler ile TTK'nun 64 maddesinde belirtilenler dışında kalan belgeler yönünden ise talebin reddine karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile karar verilmiş olması usul ve yasaya uygun bulunmamıştır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle, ilk derece mahkemesince tüm deliller toplanmadan karar verildiği anlaşılmakla, HMK'nun 353/1-a-6 maddesi uyarınca davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, dava dosyasının yeniden yargılama için Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'ne gönderilmesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere :
1)-Davacı vekili tarafından Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... tarih ve ... Esas, ... Karar sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun KABULÜNE,
2)- Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... tarih ve ... Esas, ... Karar sayılı kararının HMK.'nun 353/1-a-6 maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
3)-Dava dosyanın yeniden yargılama için Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'ne GÖNDERİLMESİNE,
4)-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince peşin alınan 80,70.TL istinaf karar harcının kararın kesinleşmesi ile talep halinde davacıya İADESİNE,
5)-Davacı tarafından istinaf için yapılan yargılama giderinin esas hüküm ile birlikte ilk derece mahkemesince karara BAĞLANMASINA,
6)-6100 Sayılı HMK'nun 333. maddesi gereğince peşin alınan ve harcanmayan gider avansının İlk Derece Mahkemesine İADESİNE,
7)-İnceleme dosya üzerinden yapıldığından lehe vekalet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,
8)-6100 sayılı HMK'nın 7035 sayılı yasanın 30. maddesiyle değişik 359/3 maddesi gereğince kararın kesin olması nedeniyle ilk derece mahkemesince taraf vekillerine TEBLİĞİNE,
Dair, 6100 sayılı HMK'nun 353/1-a/6 maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliğiyle kesin olmak üzere 18/05/2021 tarihinde karar verildi.



Başkan Üye Üye Katip



¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır