Danıştay 12. Daire 2018/4027 Esas 2021/5229 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/4027
Karar No : 2021/5229

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- …
2- …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacıların, Şırnak-Uludere İlçe Jandarma Komutanlığında askerlik görevini yerine getirmekte iken, 30/06/2005 tarihinde nöbet esnasında yaralanmasından iki gün sonra 02/07/2005 tarihinde vefat eden oğullarının, şehit kabul edilmesi, şehitlik unvanı verilmesi, anne ve baba olarak kendilerine şehit maaşı bağlanması istemiyle yaptıkları … tarihli başvurunun reddine ilişkin … tarih ve 84.671.071 sayılı işlem ile olayın 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında sayılmaması işlemlerinin iptali ve müteveffanın anne ve babasının yoksun kaldığı aylık ve sair mali haklarının ölüm tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla; olayla ilgili olarak, …. Hava Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Savcılığınca yapılan soruşturmada, görgü şahitlerinin ifadelerinin alındığı ve soruşturma sonunda, ….'nin kovuş nöbetçisi iken sigara içmek ve hava almak üzere dışarıya çıkarak bölük binası gazino girişindeki merdivenlerin demirden yapılma korkuluklarının üzerinde ve ayakları yerden kesilmiş vaziyette oturduğu esnada kendi tedbirsizliği nedeniyle dengesini kaybederek beton zemine düşmesi sonucu ölümü olayında, kendisine kast ve taksir atfedilebilecek başkaca herhangi bir failin mevcut olmaması gerekçesiyle 13/04/2007 tarihinde Kovuşturmaya Yer Olmadığına karar verildiği, vefat eden ….'nin vefatının nöbet yerinde ve nöbet görevi nedeniyle olmadığı gibi merdiven korkuluklarından kendi dengesini kaybederek düşmesi sonucunda vefat ettiği göz önüne alındığında, vefatının vazife malullüğü hükümleri kapsamında olmadığından, dava konusu işlemde ve bu işleme dayalı aylık ve sair mali hakların yasal faiziyle birlikte ödenmemesinde hukuka aykırılık bulunmadığı; olayın 3713 ve 2330 sayılı Kanunlar kapsamında değerlendirilmemesi işlemlerinin de iptali ile oğullarının vefatının 3713 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilmesi ve 2330 sayılı Kanun kapsamında aylık bağlanmasına karar verilmesi istemine ilişkin ise; söz konusu istemlere sadece dava dilekçesinde yer verildiği, idareye yapmış oldukları 09/07/2014 tarihli başvurularında bu tür taleplere yer verilmediği gibi bu konularda yetkili idarelerce de herhangi bir işlem tesis edilmediği, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinde belirtildiği üzere idari işlem niteliğinde yargı kararı verilmesinin de mümkün olmadığı dikkate alındığında, mahkemece idarece kesin ve yürütülmesi zorunlu bir idari işlem bulunmayan bu istem yönünden inceleme yapılmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı kurumun, vazife malullüğü hükümlerinin uygulanması isteminin ret gerekçesi olarak; müteveffanın ölümüne neden olan olayın 5434 sayılı Kanunun (mülga) 48. maddesinin (b) fıkrası kapsamında “Kanun, tüzük ve emir dışında hareket etmiş olmaktan” dolayı meydana geldiği gösterilmiş; ancak, mahkeme kararında bu husus tartışılmadan ret kararı verildiği, mahkemenin vefat eden ...'nin vefatının "nöbet yerinde” ve “nöbet görevi nedeniyle” olmadığı yönündeki tespitlerinin hatalı olduğu ve bu tespitlerin ret gerekçesi olarak görülmesinin hukuka aykırı olduğu, düşme sırasında nöbetci olan müteveffanın nöbeti sırasında dayandığı merdiven korkuluklarından düşmesi suretiyle meydana gelen bir ölüm olayında; münhasıran merdiven korkuluklarına dayanmasının tüm sosyal haklarından mahrum olmayı gerektirecek nitelikte, kanun dışı, yasak bir fiil olarak görmenin ve kabul etmenin mümkün olmadığı, bu durumun hiçbir biçimde 5434 sayılı Kanunun mülga 48. maddesinde düzenlenmiş olan yasak fiiller kapsamımda görülemeyeceği, 48. maddede kastedilen yasak fiil kavramı; hizmete yabancı, hizmet ile nedensellik bağını tümüyle artadan kaldıran, suç teşkil eden, hukuka aykırı fiil ve halleri kapdığını, nöbet yerinde oturmak, bir yere dayanmak gibi hallerin hiçbir biçimde 5434 sayılı Kanunun 48. maddesinde düzenlenen yasak fillerden olmadığı, ölüme neden olan olay, vazife malullüğü kapsamında olmakla birlikte aynı zamanda 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununu ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında bir olay olduğu, usul ve yasaya aykırı kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İdare Mahkemesi kararının usul ve yasalara uygun olduğu belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz istemlerinin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddi yolundaki …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.