BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45. Hukuk Dairesi 2020/787 Esas 2022/780 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
45. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/787
KARAR NO : 2022/780
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DAVA : Tazminat (Özel Sigorta Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 22/06/2022
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353. Maddesi uyarınca dosya incelendi,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Asıl dosyada temlik eden davacı vekili dava dilekçesi ile; Müvekkiline ait Maltepe... İstanbul adresindeki tekstil kesim atölyesinde 28/05/2013 tarihinde meydana gelen yangın sonucu iş yerinde bulunan kumaş, plazma TV, büro malzemeleri , fax , telefon gibi eşyalarda hasar meydana geldiğini, müvekkilinin iş yerinin davalı ... şirketine 216192313 nolu kobi paket sigorta poliçesi ile 03/05/2013-2014 vadeleri arasında sigortalı olduğunu, müvekkilinin teminat limitleri incelendiğinde, demirbaşlara 15.000 TL , dekorasyona 10.000 TL emtiaya , 300.000 TL ve cam kırılmasına 3.000 TL teminat verildiğini, ayrıca enkaz kaldırma için 12.720 TL , dekorasyon için 400 TL olarak teminat altına alındığını, sigorta şirketine yapılan 19/08/2013 tarihli hasar tazminatı başvurusunun ret edildiğini, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı 31/05/2013 tarihli yangın raporunda çıkış sebebinin iş yeri elektrik tesisat kablosunda meydana gelen kısa devre kontak sonucu oluşan şerarenin kablo izolelerini tutuşturması ile yangının meydana geldiğinin belirlendiğini, müvekkili tarafından İstanbul Anadolu 18. Sulh Hukuk Mahkemesinde yaptırılan tespite göre, bilirkişi tarafından tanzim edilen teknik bilirkişi raporunda 233.916,75 TL hasar bedeli tespit edildiğini , davalı tarafın bu hasarın 36.000 TL'lik kısmını ödediğini, bu nedenler ile yangın emtia tazminat bedeli olan 198.000 TL , enkaz kaldırma bedeli olan 12.000 TL'nin ve TTK 1426 uyarınca 500 TL tespit giderinin 30/06/2013 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte tahsilini, mahkeme masrafları ve vekalet ücretinin karşı tarafa yüklenmesini talep ile dava ettiği anlaşıldı. Birleşen İstanbul 23. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/102 Es sayılı dosyasında temlik eden davacı vekili dava dilekçesi ile; asıl davada 198.000 TL emtia bedeli, 12.000 TL enkaz kaldırma bedeli ve 500 TL tespit gideri talep edildiği, açılan davada bazı talepler yönünden eksiklik bulunduğu, davadan sonra 9.000 TL daha tazminat bedeli ödemesi yapıldığı hasarlı kumaşların alındığını belirterek bakiye 51.705 TL bakiye kumaş zararı, 10.000 TL iş durması tazminatı, 6.000 TL demirbaş zararı ve 3.000 TL cam kırılması zararı ve 10.000 TL dekorasyon, boya badana zararının 30.06.2013 tarihinden itibaren avans faizi ile tahsiline karar verilmesini, açılan davanın İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2013-359 E. sayılı davası ile birleştirilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Asıl ve birleşen davada davalı vekili cevap dilekçesi ile; Dava konusu olayın meydana geldiği iş yerinin müvekkili şirkete 03.05.2013-03.052014 vadeli 216192313 nolu poliçe ile Kobi Paket poliçesi ile sigortalı olduğunu, sigortalı tarafından iş yerinde 29.05.2013 tarihinde yangın meydana geldiği ihbarında bulunulduğunu, müvekkili şirket tarafından yaptırılan ekspertiz incelemesi ve İstanbul Anadolu 17. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2013/58 D. İş nolu dosyası ile olay mahallinde gerçekleştirilen keşif neticesi dosyaya sunulan bilirkişi raporu sonucu yapılan değerlendirmelerde, hasarın poliçe teminatı kapsamında olmadığının belirlendiğini, sigortalı mahalde bina içerisinde bulunan sayaç, sigorta ve kolon hattı kablolarının sorunsuz olduğunu ve yangından herhangi bir şekilde etkilenmediğini; ana ve tali sigorta kutularının incelenmesinde sigortaların açık (devre dışı) pozisyonda olduğu ve dolayısı ile tesisatta enerji olmadığı, yangın odağına yakın olan tali sigorta kutusu ve elektrik tesisat hatlarının dış tesir sonucu ergidiğini , aydınlatma tesisat ve armatürlerinde yangına sebebiyet verebilecek herhangi bir elektrik sorunu bulunmadığı hususlarının tespit edildiğini, davacı mahalde 18.500 m. kumaş bulunduğunu iddia etmişse de; yangın mahallinde fiilen görülen ve faturasına göre tamamı likralı olarak geçen kumaşların arasında likralı olmayan toplar bulunduğu, kumaş toplarında ve top başlarında üreticiye ve kaliteye ait hiçbir bilgi ve etiket bulunmadığı, piyasa malı olarak bilinen mallar olduğu, rayiç değerlerinin faturada yazılı birim fiyatlar olamayacağı ve kumaş topları toplamının 18500 m. olmadığının tespit edildiğini, İstanbul Anadolu 17. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2013/58 D. İş nolu dosyasında yapılan keşif sonucu alınan bilirkişi raporunda emtia konusunda yapılan gözlem ve değerlendirmelerde sigortalı mahallindeki emtianın toplam değerinin ancak 45.000 TL olduğunun tespit edildiğini, fatura toplamında gösterilen 18.500 m. kumaşın yanan mekanda fiili olarak istiflenme ve depolanma imkanının bulunmadığını, kumaş m² ağırlıkları ve top büyüklükleri incelendiğinde ortamdaki kumaş miktarının maksimum 7.500 m. olabileceği, kumaşın piyasa cari fiyatının 6 TL/m. seviyesinde olduğu, yeniden üretilmesi halinde yeni üretim değerinin 11,50 TL/m., emtianın toplam değerinin 7.500 m. x 6,00-TL = 45.000,00-TL, geri dönüşüm değerinin ise 9.000,00-TL olduğu tespit edildiğini ,.yaklaşık 80 m² olan sigortalı mahalde beyan ve iddia edilen 18.500 m. kumaşın hacim olarak istiflenemeyeceğini, hasarın poliçe teminatı dışında olduğuna ilişkin itirazları saklı kalmak ve davayı kabul anlamına gelmemek kaydıyla; davacıya 08.11.2013 tarihinde 36.000,00-TL ve 23.01.2014 tarihinde 9.000,00-TL olmak üzere toplam 45.000,00-TL ödeme yapıldığını, TTK 1460. madde kapsamında, sigorta olunan menfaatin tam değerinin davacı sigortalıya ödenmiş olmakla, müvekkil şirketin poliçeden doğabilecek herhangi bir sorumluluğu olsa dahi bu durumun sona erdiğini, davacının enkaz kaldırma talebinin poliçe teminatı dışı olduğunu, deliline dayanılan İstanbul Anadolu 18. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2013/70 D. İş nolu dosyasından alınan bilirkişi raporu olaydan 2 ay ve 4 ay sonra yapılan keşiflere dayandığını , emtia bedeli ile ilgili yapılan tespitin ise sadece faturaların içeriğine bakılarak ve malların gerçek miktarı ile gerçek piyasa rayiç değeri incelenmeden verildiğinden gerçeği yansıtmadığını beyanla davanın reddine talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece, " Davacı tarafa ait Cevizli Mah.... Maltepe İstanbul adresinde bulunan tekstil kesim atölyesinin 03/05/2013-03.05.2014 tarihleri arasında Kobi Paket Sigorta Poliçesi ile yangın ve ek teminatları kapsamında demirbaşlarda 15000TL,dekorasyonda 10000TL, emtiada 300000TL, cam kırılmasında 3000TL, enkaz kaldırma 12720TL ve dekorasyonda 400TL bedelle davalı ... tarafından sigortalandığı, dava konusu işyerinde 28.05.2013 tarihinde yangın meydana geldiği, davalının kesilmiş kumaşları yangın mahallinden aldığını kabul ettiği dikkate alındığında; 23/11/2017 tarihli kök ve 14/06/2018 tarihli ek raporların denetime açık, karar vermeye elverişli ve oluşa uygun alındığı kabul edilerek son alınan kök ve ek rapora itibar edilmiş ve dava tarihinden önce davalı ... tarafından yapılan ödemenin mahsubundan sonra davacının geriye kalan 61.100,00 TL tazminat talep edebileceği " gerekçesiyle asıl ve birleşen davanın kısmen kabulü ile 61.100,00-TL maddi tazminatın temerrüt tarihi olan 13/07/2013 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Temlik alan davacı vekili yasal süresi içinde sunmuş olduğu istinaf dilekçesinde; henüz dava açılmadan önce resmi yargı mercii olan İstanbul 18.sulh Hukuk Mahkemesi nezdinde alınan bilirkişi raporunda toplam hasar tutarının 233.916,75 TL olarak tespit edilmesine rağmen ve yine iş bu dava dosyasından alınan 07.11.2014 tarihli bilirkişi heyeti raporunda davacı sigortalının zararının ve tazminat hak edişinin toplamda 296.705,00 TL olabileceğine kanaat getirilmesine rağmen eksik hesaplanan tazminat miktarına göre karar verilmesi hatalı olduğunu ileri sürmüştür.Davalı vekili yasal süresi içinde sunmuş olduğu istinaf dilekçesinde; Yangın raporunda yangının çıkış sebebi elektrik kontağı olduğu şeklinde kanaat bildirilmiş ise de yangının elektrik kontağı sonucu başladığına ilişkin herhangi bir emare bulunmadığı hususları tespit edildiğini, bu nedenle zararın teminat kapsamı dışında kaldığını, Hasara uğrayan kumaş miktarı hatalı tespit edildiğini, esas alınan bilirkişi raporunda toplam kumaş hasarının en az 10850 en çok ise 13850 metre olabileceği ifade edildiğini, oysaki İstanbul Anadolu 17. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2013/58 D. İş dosyasında kumaş metre kare ağırlıkları ve top büyüklükleri incelenmek sureti ile yapılan keşif neticesinde yangın mahallinde bulunabilecek maksimum kumaş miktarının 7.500 metre olduğu hususu tespit edildiğini, bu nedenle hasara uğrayan kumaş miktarı hatalı tespit edildiğinden hükmedilen hasar miktarı da hatalı olduğunu, Gerekçeli karar hükmü açık olmadığını, yerel mahkeme yalnızca 61.100 TL tutarındaki maddi tazminatın kabulü yönünde hüküm kurmuş olup bu maddi tazminatın içeriği hakkında herhangi bir açıklamada bulunmadığını, davacı birden fazla alacak teminat kaleminden tazminat talep etmesine rağmen mahkemece verilen gerekçeli kararda hangi teminat kaleminden ne kadarlık bir tazminata hükmedildiğine ilişkin hiçbir izahat yapılmadan hatalı şekilde toplam hükmedilen tazminat tutarına hükmedildiğini, ayrıca demirbaş, dekorasyon, cam, enkaz kaldırma talepleri yönünden hükme elverişli bir bilirkişi incelemesi yapılmadığını,
İş durması teminatının işlerlik kazanabilmesi için, sigortalının 7 günden fazla işlerinin tamamen durduğunun ispatı gerektiğini, oysaki dosya içindeki bilgi ve belgeler bu sonuca ulaşmanın yeterli olmadığını, davacının ticari defter ve kayıtları incelenerek, gerçekten ticari faaliyetlerinin durup durmadığı konusunda gerekli araştırma ve incelemeler yapılmaksızın, doğrudan davacı lehine iş durması tazminatına hükmedilmesi hatalı olduğunu ileri sürmüştür,
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE
HMK'nın 355. ve 357. maddeleri gereğince istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle bağlı olarak ve kamu düzenine aykırılık hususlarını da gözetilerek yapılan inceleme neticesinde;
Dava, Kobi Paket Sigorta Poliçesi kapsamında sigortalı işyerinde meydana gelen yangın nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
Dosya kapsamına göre temlik eden davacıya ait Maltepe İstanbul adresinde bulunan tekstil kesim atölyesinin 03/05/2013-03/05/2014 tarihleri arasında davalı ... nezdinde Kobi Paket Sigorta Poliçesi ile sigortalandığı, hasara konu yangın riskinin de teminat altına alındığı sigorta konusu emtea için 300.000,00 TL, demirbaşlar için 15.000,00 TL, dekorasyon için 10.000,00 TL olmak üzere toplam 328.000,00 TL teminat bedeli belirlendiği, ayrıca poliçe ile teminat altına alınan ve Yangın Sigorta Genel Şartları kapsamında meydana gelebilecek riskler için gerçekleşecek hasarlar sonucunda ödenecek tazminatın %10" u sigortalıya iş durması tazminatı olarak ödeneceği kararlaştırıldığı, 28/05/2013 günü sigortalı işyerinde meydana gelen yangın sonucunda oluşan hasarın tazmini amacıyla işbu davanın açıldığı anlaşılmıştır.Yangının çıkış nedeni olarak İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı İtfaiye Daire Başkanlığı Anadolu Yakası İtfaiye Müdürlüğünün 31/05/2013 tarihli Yangın Raporunda " İş yeri elektrik tesisat kablolarında meydana gelen kısa devre kontak sonucu oluşan şerarenin kablo izolelerini tutuşturması ile yarıgın olayının meydana geldiği" kanaatine varıldığı, Davalı ... şirketince Akdeniz Üniversitesi Teknik Bilimler Yüksek Okulunda görevli bilirkişilerce alınan 19/06/2013 tarihli özel mütalaada " ...Olay yerinde bina icerisinde bulanan sayaç ve sigorta ile kolon hattı kablolarının sorunsuz olduğu ve yangından herhangi bir şekilde etkilenmediği, olay yerinde bulunan ana ve tali sigorta kutuları incelendiğinde, sigortaların acık (devre dışı) pozisyonda olduğu, dolayısıyla tesisatta enerji olmadığı, işyerinin giris ve orta bölümüne yakın sağ taraftaki bölgesinde yangın ocağı odağına yakın bölümde bulunan tali sigorta kutusu ve elektrik tesisat hatlarının dış tesiri sonucu eridiği, iş yerinde bulunan aydınlatma tesisat ve armatürlerinde yangına sebebiyet verebilecek herhangi bir elektrik sorun bulunmadığı tespit edildiğinden olay yerinde gerçekleşen yangının elektriksel kaynaklı olmadığı " kanaatine varıldığı, Anadolu 17. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2013/58 D.İş tespit dosyasından alınan 17/07/2013 tarihli üçlü bilirkişi heyeti raporunda " 28.05.2013 tarihinde yangına maruz kalan tekstil kumaşlarının bulunduğu atölyede meydana gelen yangın, normal bir yangın seyrinde gelişmediği gerek bilirkişi heyetimizce yapılan tespit ve değerlendirmeler, gerekse konusunda uzman bilirkişiler tarafından yapılan tespit ve değerlendirmeler sonucu dava konusu yanmanın normal bir yangın seyrinde olmadığı kanaatine varıldığı, yangın mahallinde ilk tespitte bulunan ve dosyaya sunulu teknik raporu düzenleyen Kimya Yüksek Mühendisi Yard. Doç. Dr. ... ve Elektrik ve Elektronik Bilim Doktoru Doç. Dr. ....tarafından yapılan inceleme ve tespite itibar edilmesi gerektiği " şeklinde belirtilmiştir.Hasar tespiti konusunda davacı tarafça yaptırılan İstanbul Anadolu 18. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2013/70 D.İş sayılı tespit dosyasında alınan 29/07/2013 tarihli raporda " toplam kumaş hasarı; dosyaya ibraz edilen 3 adet faturada likralı kumaş açıklamalı 18.500 m üzerinden değerlendirilerek 231.943,75 TL, elektrik tesisatında oluşan hasarın 383,00 TL, hasar gören elektronik cihazlar 1.340,00 TL, Pano ve Kablolama işçiliği 250,00 TL olmak üzere toplam 233.916,75 TL" olarak hesaplanmıştır.Davalı tarafça yaptırılan Anadolu 17. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2013/58 D.İş tespit dosyasından alınan 17/07/2013 tarihli üçlü bilirkişi heyeti raporunda " Hasara konu dava dışı ... firmasından alınan ve toplam hasarın yaklaşık %100'lük kısmına kapsayan faturaların fiktif olduğu, bunun nedeni olarak fatura ayrıntı dökümü olmaması, firmanın 01/04/2013-04/04/201 tarihleri arasında sadece davacı adına fatura kesmesi ve fatura toplamında bulunan 18500 metre kumaşın, yanan mekanda fiili olarak istifleme ve depolama imkanı bulunmaması olduğu, kumaş m2 ağırlıkları ve top büyüklükleri incelendiğinde kumaş miktarının maksimum 7500 metre seviyelerinde olduğu, kumaşların parti malı hüviyetinde olduğu genel geçer piyasa ederi 6 TL/m üzerinden oluşan toplam hasarın 45.000,00 TL, oluşan toplam hasarın geri dönüşüm değeri 9.000,00 TL olarak " belirlenmiştir.Sigorta Eksperi tarafından düzenlenen 27/07/2013 tarihli raporda " ...Yangın mahallinde filen 197 top ve kesilmiş halde görülen, faturasına göre tamamı likralı olarak geçen kumaşların arasında likralı olmayan topların bulunduğu, kumaş toplarında ve top başlarında, üreticiye ve kaliteye ait hiçbir bilgi ve etiket bulunmadığı, piyasa malı olarak bilinen mallar olduğu rayiç değerlerinin faturada yazılı birim fiyatlar olamayacağı ve kumaş toplarının kesinlikle 18500 m. 217 top olamayacağı, ayrıca tekstil kentteki pek çok kumaş üreticisi ve toptan satıcısı ile hasarlı kumaşlardan alınan numuneler gösterilerek yapılan görüşmelerde, söz konusu kumaşların 2-3 yıl önce moda olduğu, şu anda modasının geçmiş olduğu ve toptancının elinde kaldığı, piyasada artık kilo ile alınıp satıldıkları, kilosunun da 1000 TL/kilo civarında olabileceği bilgisinin alındığı, söz konusu kumaşların yeniden dokunma maliyetinin ise 3 USD olacağı" tespitine yer verilmiştir.
Mahkemece bilirkişi incelemesi yaptırılmış olup Sigorta tahkim uzmanı bilirkişisinin ayrık rapor sunduğu birinci bilirkişi heyeti raporunda; " Davacının ticari defter ve kayıtlarına göre Nisan 2013 döneminde mal alış veriş tutarı KDV hariç 273.627,50 TL olarak gözüktüğü bunun 272.875,00 TL'sinin ihtilafa konu kumaş alımına ilişkin olduğu, davacının olay tarihine kadar düzenlenmiş satış faturası bulunmadığından 28/05/2013 olay tarihindeki mal mevcudunun kayıtlı değeri KDV hariç 272.875,00 TL olduğu, ihtilaf konusu mal alış faturaları incelendiğinde, dava dışı ... Deri ve Tekstil firması tarafından davacı adına düzenlenmiş 3 adet irsaliye ve fatura bilgisi bulunduğu, faturaların irsaliyelerle cins ve miktar olarak uyumlu olduğu, (likralı kumaş açıklamalı toplam 18.500 m.) irsaliye içeriği malların fatura bedelinin KDV hariç 272.875,- TL, KDV dahil 294.705,- TL olduğu, anılan faturalarla yapılan satışların, dava dışı ... Ltd. tarafından Nisan 2013 dönemine ait BS Formu ile Davutpaşa Vergi Dairesi'ne bildirildiği görüldüğü, ... Sigorta İncelema Araştırma Danışmanlık Ltd. Şti. tarafından yapılan kapsamlı inceleme sonucunda düzenlenen 26.07.2013 tarihli rapora ve ekinde yer alan; dava dışı Derisa Ltd. Şti nezdindeki davacı firmaya ait muavin defter dökümüne göre fatura bedellerine karşılık 09.04.2013 tarihinde 111.700,00,- TL ve 10.04.2013 tarihinde 183.000,00- TL olmak üzere toplam 297.700,00- TL ödenmiş olup, davacının anılan faturalar nedeniyle bakiye 5 TL borcu bulunduğu, yine aynı rapor ekinde yer alan banka dekontlarına göre; ödemeler TEB Bayrampaşa Şb.'den davacıya vekaleten ... tarafından fatura numaraları belirtilerek dava dışı Derisa hesabına nakit olarak yapıldığı, Teknik değerlendirmede; depolama alanında, ilgili irsaliyelerde belirtilen yaklaşık 19.000 metre kumaşın istiflenmesi imkanının olmadığı kanaatine varıldığı, bu noktadan hareketle 17.07.2013 tarihli bilirkişi raporunda da yer aldığı şekliyle kumaşlar için takdir edilen emtia toplam değerinin (45.000 TL artı KDV) kadri maruf olduğu, Yangını çıkışına esas teşkil edebilecek raporlarda teknik ortamda bilgiye rastlanılmadığı, yangın üzerinden uzun bir süreç geçtiğinden tekrar inceleme imkanı da bulunmadığı bu nedenle yangın olayına itfaiye görevlilerinin ilk müdahale etmiş olmaları nedeniyle, müdahaleden önce yangının durumu, yanan şeyin son durumu ve olayın çıkış yönünde daha açık bilgi sahibi oldukları, yangının söndürülmesi sonrasında olay yerinde yapılan incelemeler yönünden, itfaiye görevlilerinin olay yerinde sıcağı sıcağına inceleme yapma imkanlarının olduğu, söz konusu yangın ile ilgili dosya kapsamında yeterli teknik bilgilerin bulunmaması nedeniyle, itfaiyenin yangının nereden ve nasıl çıktığını tespiti konusunda, hazırlamış oldukları itfaiye raporuna itibar edilmesinin yerinde olabileceği, Davalı şirket tarafından yapılan hasar ödemesinin ekspertiz raporuna göre; Emtia hasarı 45.000,00.- TL., Demirbaş hasarı 2.199,60.- TL, Dekorasyon 1.377,00.-TL, Cam 500,00.- TL. olmak üzere hasar tespiti yapıldığı belirlendiği, davalı şirketin emtia hasar bedeli olarak davacıya 45.000,00.- TL ödendiği anlaşıldığı teknik değerlendirme neticesinde emtia hasarının 45.000,00.- TL. kadri maruf olduğu belirlenmiş bulunduğundan davacının 15.000,00.- TL. demirbaş hasar bedeli, 10.000,00.- TL dekorasyon hasar bedeli ve 3.000,00.- TL. cam hasar bedeli talep ve dava hakkı bulunduğu, davacının hasar bedeli toplamının 73.000,00.- TL olarak kabul edilmesi halinde hasarın %10 tutarı olan 7.300,00.- TL bedel iş durması tazminatı talep hakkı bulunduğu, Anadolu 17. Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından yapılan inceleme ve heyetimizde yer alan mali bilirkişi tarafından yapılan aksi davalı tarafça kanıtlanamayan mali kayıtların kabulü halinde, fatura kapsamında talep olunan zarar bedelinin kabulü halinde ise; davacının zararının iş durması zararı dahil olmak üzere toplam zararı 296.705,00- TL olacağı" tespitine yer verilmiştir. Ayrık Rapor sunan sigorta uzmanı bilirkişisi tarafından sunulan 08/05/2015 tarihli raporda "... Demirbaş hasarına ilişkin Sigorta Eksperi tespitlerinin Vergi Dairesi yoklama fişini esas alması, fiili ekspertize dayanması nedeniyle kalem bazında olay yerinde bulundukları anlaşılmış ise de, özelliklerine ilişkin bilgi, marka, model, cins, ebat, fatura, garanti belgesi, vb,) bulunmadığı ve faturaların sunulmadığı için piyasa rayiç araştırmasının tarafımızdan yapılmasının mümkün olmadığı, Emtiaya ilişkin olarak fatura tutarı olarak 18500 metrenin yangın mahallinde hacim olarak bulunmasının mümkün olmadığı, mal mevcudunun eksper tespitleri ve Değişik İş Bilirkişi heyeti tespitleri doğrultlusunda 7500 metre x6 TL -45.000 TL ve geri dönüşüm değerinin 9.000 TL olduğu şeklindeki tespitlere katıldığı, bu rakamların kadri marufunda bulunduğu, dekorasyon ve cam hasarına ilişkin sigorta eksperi tespitlerine göre cam haricinde eski yeni tenzili uygulanmak suretiyle yapılmış 1.877,00 TL tutarındaki tespitin yangının meydana geldiği 28.05.2013 tarihi itibariyle piyasa rayiç bedellerine uygun olduğu ve kadri marufunda bulunduğu" yönünde görüş bildirmiştir.Davacı tarafın bilirkişi raporuna itirazı nedeniyle yeni bir bilirkişi heyeti seçilerek mahalinde keşfen inceleme yapılmak suretiyle ikinci heyetten alınan 28/11/2016 tarihli raporda " ...Kumaşın dükkan içinde bulunduğu bölümün yaklaşık 71 m3 hacme sahip olduğu tespiti yapıldığı, kumaşların bulunduğu yer olarak gösterilen hacimin yaklaşık olarak 71 m3 olması halinde böyle bir hacime 17.07.2013 tarihli bilirkişi raporunda belirtildiği üzere içinde elastan İplik bulunan ancak raporda gramajı verilmediği için net olarak hesaplanamasa da yaklaşık olarak 14.210 m uzunluğunda ortalama bir akrilik esaslı kışlık dış giysi kumaşının yerleştirilebileceği kanaati oluştuğu, zira 70 m uzunluğundaki ve ortalama 1,55 m enindeki bir top kumaşın yaklaşık olarak 0,35 m3 hacme sahip olabileceği düşünüldüğünde 71 m3 /0,35 m = 203 adet top ve 203 top x 70 m. =14210 m. uzunluğunda kumaş yerleşim kapasitesi olduğu, İstanbul Anadolu 17. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2013/58 D. İş nolu dosyakında yapılan keşif sonucu alınan 17.07.2013 tarihli Bilirkişi Raporunda emtia konusunda yapılan gözlem ve değerlendirmelerde kumaşın piyasa cari fiyatının 6 TL seviyesinde olduğu tespitine katıldıklarını, buna göre; kumaş emtiasının toplam değeri, hasar tarihi itibariyle 14210m. x 6.00 TL = 85.260,00-TL tutarında olacağı,
Tüm dosya kapsamında ve keşif mahalinde yapılan incelemeler ve değerlendirmeler sonucunda yangının çıkış sebebinin dosyaya sunulan teknik raporda gösterildiği şekilde elektrik kontağında çıkmadığı, normal bir yangı seyrinde olmadığı tespitine itibar edilmesi gerektiği,Ekspertiz raporuna göre davacının yangında hasar gören demirbaşların toplam tutarı 2.199,60 TL, boya, badana ve cam hasarının 1877,00 TL olarak belirlendiği, bu tespitlere katıldıklarını, buna göre davacının toplam zararının 89.336,60 TL olarak belirlendiği, sigorta şirketi tarafından 08.11.2013 tarihinde 36.000 TL, 23.01.2014 tarihinde 9.000 TL (birleşen davada belirtilmiş) ödenmiş, olmakla mahsup edilmiş| olup; 89.336,860-45.000 =44,336,60 TL emtia, demirbaş, cam ve dekorasyon zararı toplamı bulunduğu, 8.933,60 TL iş durması zararının ilavesi ile toplam bakiye karar 53.269,60 TL olarak tespit edildiği" görüşüne yer verilmiştir.Davacı tarafından ikinci bilirkişi heyeti raporuna da itiraz edilmesi üzerine üçüncü heyetten yeni bir rapor alınmış olup, alınan 22/11/2017 tarihli raporda "... Davacı işyerinde meydana gelen yangının kısa devre sebebiyle oluşmuş olabileceği, gün içerisine prize takılı cihazların uzun süre güç çekmesi ile birlikte iletkenlikleri ısınarak izolasyonlarının bozulması ve bunun sonucunda fazla-nötr kısa devresinin oluşmasıyla ortaya çıkan ani kıvılcım, patlama ile etrafta bulunan tesktil ürünlerine sirayet etmesiyle yangının meydana geldiği,Dosyada somut veriler olmadığına göre; dosyadaki yangın fotoğraflarının görsel tahminleri yapılarak ve tekstil sektöründeki genel uygulamalar dikkate alınarak ancak tahmini bir yaklaşımda bulunulabileceği, hasar gören kumaş miktarı için ekspertiz raporunda bulunan 197 top kumaş somut verisine göre, bir top kumaşta ortalama 50 m kumaş bulunduğu, bu topların tamamının hasar görerek kullanılmadığı kabul edildiğinde ve kesim masası üzerinde kesilen kumaşın ( 4000 m) kısmen yarısının kaldığı kabul edildiğinde tahmini olarak yanan, zarar gören kumaş miktarı: 197 top X 50m = 9850 m kumaş, serim masası üzerinde kesilmiş bir kısım kumaş: 4000/2 = 2000 m kumaş olmak üzere toplam en az 10850 m kumaşın zarar gördüğü yönünde tahmin yürütülebileceği, zarar gören kumaşların maliyeti olarak davacının talebinin 14,75 TL/m (KDV hariç) davalı tarafın önerdiği 6 TL/m. (KDV) hariç olduğu, bu durumda 197 top kumaş için davalının talebine göre hesaplandığında 65.100,00 TL (KDV hariç) davacının talebine göre hesaplandığında 160.037,50 TL olarak hesaplandığı, ancak sigorta şirketi tarafından davacıya ödenen 45.000 TL emtia ödemesinin mahsubunun gerektiği, defter kayıtlarında yer alan faturalar ile dava konusu hasar arasında doğrudan bağlantı kurulamayacağı,Ayrıca davacı tarafından poliçe kapsamında değerlendirilebilecek, demirbaş için 5.000 TL, dekorasyon için 5.000 TL, Cam için 2.000 TL, iş durması zararı için 10.000 TL, enkaz kaldırma için 1.000 TL talep edebileceği, Özet olarak bakiye tazminat tutarı, 1. Alternatife göre 65.100.00 TL + 23.000 - 45.000 = 43.100.00 TL, 2. Alternatife göre ise 160.037,50 TL. + 23.000 - 45.000 = 138.037.50 TL olarak" hesaplanmıştır.13/06/2018 tarihli ek raporda " davalı tarafından kesilmiş kumaşların alınıp götürüldüğü takdirde toplamda en fazla 9850 m top kumaş artı 4000 m kesilmiş kumaş olmak üzere 13850 m kumaş zararının söz konusu olabileceği, ekspertizin önerdiği 6 TL metre fiyatına göre kumaş zararı: 83.100,00 TL, davacı tarafın faturalarında belirtilen 14,75 TL metre fiyatına göre kumaş zararı 204.287,50 TL olarak hesaplandığı, demirbaş, dekorasyon, cam, enkaz kaldırma ve iş durması zararı yönünden kök raporda bir değişiklik olmadığını buna göre davalının kesilmiş kumaşları alıp götürdüğü varsayıldığında davacının zararı 1. Alternatife göre 61.100,00 TL, ikinci alternatife göre 182.287,50 TL olarak " hesaplamıştır.Somut olayda, taraflar arasında imzalanan Kobi Paket Sigorta Poliçesinde hasara konu yangın riskinin de teminat altına alındığı, yangın raporuna göre; iş yeri elektrik tesisat kablolarında meydana gelen kısa devre kontak sonucu oluşan şerarenin kablo izolelerini tutuşturması ile yangın olayının meydana geldiği, ekspertiz raporuna ve tespit raporuna göre; olay yerinde gerçekleşen yangının elektriksel kaynaklı olmadığı, yangının normal seyrinde gerçekleşmediği ifade edilmiş, yangın uzmanı bilirkişisinin ayrık rapor sunduğu birinci heyet ile 2. Bilirkişi heyeti ekspertiz raporuna itibar etmiş, birinci heyette ayrık rapor sunun yangın uzmanı bilirkişisi ile 3.Bilirkişi heyeti yangın raporuna itibar ederek yangının kısa devreden kaynaklandığını belirtmiştir.Sigorta poliçesi kapsamında zararının tazminini isteyen sigortalı davacı, rizikonun gerçekleştiğini ve zararının miktarını, davalı sigortalı ise zararın teminat dışı kaldığınını ispatla mükelleftir. TTK'nun 1429. maddesine göre, sigorta ettiren, sigortalı ve tazminat ödenmesini sağlamak amacı ile bunların hukuken fiillerinden sorumlu oldukları kişiler, rizikonun gerçekleşmesine kasten sebep oldukları takdirde, sigortacı tazminat borcundan kurtulur ve aldığı primleri geri veremeyeceği düzenlenmiştir. Her ne kadar ekspertiz raporunda yangının elektriksel kaynaklı olmadığı ifade edilmiş ise de normal seyrinde olmadığına ilişkin somut bilgi ve belgelerle açıklanamamıştır. Dolayısıyla davacı ... ettirenin, kasti eylemi ile rizikonun gerçekleştiği ispatlanamadığından zararın sigorta teminat kapsamında karşılanması gerekmektedir.Diğer bir uyuşmazlık konusu riziko sonrası oluşan zarar miktarına ilişkindir. Davacı taraf, kumaş zararına ilişkin zarar gören kumaşların, dava dışı ... Deri ve Tekstil firması'ndan satın alındığını ileri sürerek 3 adet fatura ve irsaliyeye dayanmıştır. Faturaların irsaliyelerle cins ve miktar olarak uyumlu olduğu, (likralı kumaş açıklamalı toplam 18.500 m.) irsaliye içeriği malların fatura bedelinin KDV hariç 272.875,- TL, KDV dahil 294.705,- TL olduğu, anılan faturalarla yapılan satışların, dava dışı ... Ltd. tarafından Nisan 2013 dönemine ait BS Formu ile Davutpaşa Vergi Dairesi'ne bildirildiği görüldüğü birinci bilirkişi heyeti raporunda ifade edildiği,Tespit ve ekspertiz raporu ile ekspertiz raporuna itibar edilen birinci bilirkişi heyeti raporunda, faturaların fiktif olduğu, bunun nedeni olarak fatura ayrıntı dökümü olmaması, firmanın 01/04/2013-04/04/2013 tarihleri arasında sadece davacı adına fatura kesmesi ve fatura toplamında bulunan 18500 metre kumaşın, yanan mekanda fiili olarak istifleme ve depolama imkanı bulunmaması nedeniyle kumaş m2 ağırlıkları ve top büyüklükleri incelendiğinde kumaş miktarının maksimum 7500 metre seviyelerinde olduğu, kumaşların parti malı hüviyetinde olduğu genel geçer piyasa ederi 6 TL/m üzerinden oluşan toplam hasarın 45.000,00 TL olduğu, İkinci bilirkişi heyeti raporunda ise kumaşların depolandığı alanın hacmine göre 203 top kumaşın sığabileceği nazara alınarak zarar gören kumaşların 14210 metre olabileceği, 17.07.2013 tarihli Bilirkişi Raporunda emtia konusunda yapılan gözlem ve değerlendirmelerde kumaşın piyasa cari fiyatının 6 TL seviyesinde olduğu tespitine katıldıklarını, buna göre; kumaş emtiasının toplam değeri, hasar tarihi itibariyle 14210m. x 6.00 TL = 85.260,00-TL tutarında olduğu,Üçüncü bilirkişi heyeti raporunda ise, tespit ve ekspertiz raporu ile olay mahalinde 197 top ve kesilmiş halde bulunan kumaşların tespit edildiği buna göre her topta yaklaşık 50 metre kumaş bulunduğu nazara alınarak 197 top kumaşın tahmini 9850 m. olabileceği, davacının iddiasına göre masada kesilmiş halde bulunan kumaşın ise 4000 metre olduğu kabul edilerek, ekspertiz raporundaki metre fiyatı ile faturalardaki metre fiyatına göre ikili hesaplama yapılmıştır.Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin emsal kararlarında belirtildiği gibi ticarethanelerde meydana gelen zararın önceliklle ticari defterler, fatura, irsaliye gibi belgeler ve diğer kanıtlarla ispat külfeti yerine getirilmelidir. Ekspertiz raporunda ve hükme esas alınan bilirkişi raporunda faturaların fiktif olduğu gerçek satışı yansıtmadığı belirtilmiş ise de davacı ile dava dışı firmanın defter ve kayıtları ile dayanak faturaların gerçek bir mal alımını ve satımını yansıtıp yansıtmadığı karşılıklı olarak incelenmeden, gerektiğinde vergi dairesinden davacının vermiş olduğu beyannameler ile defterlerin karşılaştırılması gerekirken, bu noktada faturaların sıhhati yeterince tartışılmadan mahkemece eksik inceleme ile karar verildiği anlaşılmıştır.Öte yandan davacı asıl dosyada, İstanbul Anadolu 18. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2013/70 D.İş sayılı tespit dosyasında belirlenen alacak kalemlerinden ( kumaş hasarı: 231.943,75 TL, elektrik tesisatında oluşan hasar: 383,00 TL, hasar gören elektronik cihazlar: 1.340,00 TL, Pano ve Kablolama işçiliği: 250,00 TL) oluşan toplam 233.916,75 TL'den davalı tarafça ödenen 36.000,00 TL'nin mahsubu ile bakiye 198.000,00 emtia zararı ile 12.000,00 TL enkaz kaldırma bedeli ve yargılama giderlerine dahil edilmesi gereken 500,00 TL tespit giderini talep etmiş olup, birleşen dosyada ise bazı taleplerin eksik kaldığından ek talep olarak davadan sonra 9.000 TL daha tazminat bedeli ödemesi yapıldığı hasarlı kumaşların alındığını belirterek bakiye 51.705 TL bakiye kumaş zararı, 10.000 TL iş durması tazminatı, 6.000 TL demirbaş zararı ve 3.000 TL cam kırılması zararı ve 10.000 TL dekorasyon, boya badana zararının tazminini talep etmiştir. Görüldüğü üzere asıl ve birleşen dosyadaki talepler birbirinden bağımsız olup her alacak kalemi yönünden ayrı ayrı zarar hesabı yapılarak davacının hangi zararına ilişkin talebinin ne kadarının kabul edildiğini denetime elverişli şekilde belirlenerek asıl ve birleşen dosya yönünden ayrı ayrı hüküm kurularak karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur. Kaldı ki hükme esas alınan bilirkişi raporunda iş durması tazminatı olarak talep gibi 10.000,00 TL belirlenmiş ise de poliçede, teminat altına alınan ve Yangın Sigorta Genel Şartları kapsamında meydana gelebilecek riskler için gerçekleşecek hasarlar sonucunda ödenecek tazminatın %10" u sigortalıya iş durması tazminatı olarak ödeneceği, ancak hasarın meydana geldiği tarihten başlamak üzere 7 günü geçmeyen iş durmasına sebep olan hasarların teminat dışında kaldığı belirlenmiştir. O halde, Kazanç kaybı şeklinde ifade edilen zarar için, poliçedeki iş durması teminatı kapsamında gerekli incelemenin yapılmamış olması da doğru görülmemiştir.Açıklanan nedenlerle, eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak asıl ve birleşen dosyadaki talepler ayrı ayrı değerlendirilmeden yazılı biçimde ortak hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olduğundan temlik alan davacı ve davalı vekillerinin istinaf başvurularının kısmen kabulü ile; kararın açıklanan gerekçeler doğrultusunda kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için 6100 sayılı HMK'nın 353-(1).a.6 maddesi gereğince dosyanın mahkemesine iadesine karar verilmiş aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Tarafların istinaf başvurularının KABULÜ ile İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2013/359 E. 2018/952 K. Sayılı 20/12/2018
tarihli kararının 6100 sayılı HMK'nun 353/1.a.6 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,
3-Dosyanın, Dairemiz kararına uygun şekilde yargılama yapılarak yeniden bir karar verilmek üzere mahal mahkemesine İADESİNE,
4-İstinaf kanun yoluna başvuran taraflarca yatırılan, başvuru harçlarının ayrı ayrı Hazineye irat kaydına, istinaf karar harçlarının talep halinde ilk derece mahkemesince taraflara iadesine,
5-Tarafların yapmış olduğu istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,
6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
7-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,
Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 362/1.g bendi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.22/06/2022