12. Hukuk Dairesi 2016/7878 E. , 2016/25149 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklının, yabancı dilde düzenlenmiş bonoya dayalı olarak başlatmış olduğu kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takibe karşı borçlunun, icra mahkemesine başvurarak; diğer itirazlarının yanında, dayanak belgenin bononun unsurlarını taşımadığından dolayı kambiyo senedi niteliğinde olmadığına ilişkin şikayette de bulunduğu, mahkemece tüm itiraz ve şikayetlerin reddine karar verildiği görülmektedir.
“Yabancı unsur, herhangi bir hukuki olay veya işlemi, hakimin mensup olduğu devletin hukuk düzeni dışında, en az bir veya daha fazla hukuk düzeni ile irtibatlı hale getiren unsurdur.
….Vasıflandırmaya ilişkin genel prensibi uyguladığımızda, öncelikle bir belgenin kambiyo senedi, dolayısıyla kıymetli evrak niteliği taşıyıp taşımadığı, hakimin hukukuna ve gerektiğinde mukayeseli hukuka göre tespit edilecektir. Hakim, bunu yaparken, senedin kendi hukukunda kabul edilen kıymetli evrak ve kambiyo senedinin müşterek özelliklerini taşıyıp taşımadığına bakmalı; yoksa poliçe, bono veya çek için kendi hukukunun öngördüğü tüm şartların ve özellikle şekil şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğine bakmamalıdır [15]” (Yrd. Doç. Dr. Mesut Aygün, AÜHFD, 61 (3) 2012:925-972/sayfa 929-933).
5718 sayılı Kanunun 2/1. maddesinde; hakimin, Türk kanunlar ihtilafı kurallarını ve bu kurallara göre yetkili olan yabancı hukukunu re’sen uygulayacağı belirtilmiştir.
TTK.nun 778. maddesinde; bononun niteliğine aykırı düşmedikçe; poliçelerin kanunlar ihtilâfına dair 766 ilâ 775. maddeleri hükümlerinin bonolar hakkında da geçerli olacağı belirtilmiş, aynı Kanunun 766/1. maddesi ise; “Bir kişinin poliçe ile borçlanması için gereken ehliyet, tâbi bulunduğu devletin hukukuna göre belirlenir....” şeklinde düzenlenmiştir.
Somut olayda, takip dayanağı senedin yabancı dilde düzenlendiği anlaşılmıştır.
O halde, mahkemece, takip dayanağı bononun yabancı dilde düzenlendiği dikkate alınarak, sözkonusu belgenin düzenlendiği İngilizceyi ve ülke hukukunu inceleyebilecek yeterlilikte, özellikle üniversitelerin ticaret ve kambiyo hukuk dalından seçilecek hukukçu bilirkişiye inceleme yaptırılmak suretiyle, takip dayanağı belgenin kambiyo senedi vasfında olup olmadığının, takip alacaklısının takip hakkının bulunup bulunmadığının, söz konusu belge bono niteliğinde ise borçlunun sorumluluğunun bulunup bulunmadığının tesbiti yönünde rapor aldırılarak, oluşacak sonuca göre şikayetin karara bağlanması gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Borçlunun temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK"nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12/12/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.
