Danıştay 6. Daire 2021/2965 Esas 2021/11615 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/2965
Karar No : 2021/11615


KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN (DAVALI) : … Bakanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- … 2- …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN ÖZETİ : Danıştay Altıncı Dairesince verilen 30/09/2020 tarihli, E:2018/3462, K:2020/8378 sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Samsun İli, Atakum İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın uygulama imar planında "ilköğretim alanı" olarak ayrılmasına rağmen, bugüne kadar kamulaştırılmayarak mağdur edildikleri, mülkiyet hakkının kısıtlandığı, tasarruf hakkının bu şekilde engellenmesi suretiyle oluştuğu ileri sürüleren … için 325.224,89 TL, … için ise 162.795,77 TL tazminatın … Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan dava tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:… K: … sayılı, tazminat isteminin kısmen kabulü ile 19.980,00-TL tazminatın davacı … 'e ödenmesi, … 'in tazminat isteminin 142.815,77 TL'lik kısmı ile diğer davacı … 'ın tazminat isteminin tamamına yönelik davanın reddine ilişkin kararının temyizi üzerine Danıştay Altıncı Dairesinin 25/04/2016 tarihli, E:2015/7415, K:2016/2143 sayılı kararı ile davanın reddine ilişkin kısmının onanmasına, tazminat isteminin kabulüne ilişkin kısmının ise bozulmasına karar verilmesi, karar düzeltme aşamasında ise, Danıştay Altıncı Dairesi'nin 09/03/2017 tarih ve E:2016/13887, K:2017/1571 sayılı kararı ile tazminat isteminin reddi yönünden kararın düzeltilmesi isteminin reddine, tazminat isteminin kabulüne ilişkin kısmı yönünden ise kararın düzeltilmesi isteminin kabul edilerek temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:… , K:… sayılı kararının bu kısmının bozulması üzerine, bozma kararına uyularak, bozulan kısım yönünden yapılan inceleme ve değerlendirme sonunda, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla, 1994 yılında parselasyon sonucu kamu ortaklık payından oluşan taşınmazdaki 22,20 m²'lik 111/32750 hisse ile davacı … tarafından 07.01.2009 tarihli intikal işlemi ile mülkiyet bağı kurulduğu, anılan taşınmaz ile mülkiyet ilişkisinin 31.12.2012 tarihindeki satış işlemi ile kesildiği, davacı ile taşınmaz arasında mülkiyet ilişkisi sona erdiğinden, davacı … 'in, mülkiyet hakkı kısıtlandığı gerekçesiyle tazminat isteminde bulunmasında güncel, kişisel ve haklı bir menfaat ilişkisinin bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir.

Daire kararının özeti: Davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde, … 'in uyuşmazlık konusu taşınmazda halen malik olduğu, … tarihli, … yevmiye sayılı işlemle başka hissedarın hissesini satın aldığı ve kendi hissesi ile birleştirme işlemi yapıldığı ileri sürüldüğünden, dava şartları arasında yer alan dava ehliyetinin, karar kesinleşinceye kadar her aşamada taraflarca ileri sürülebileceği gibi, mahkeme veya temyiz mercileri tarafından da yargılamanın her aşamasında resen değerlendirilebileceğine ilişkin usul hukukunun genel kuralları çerçevesinde, davacı ile zarara konu taşınmaz arasında mülkiyet ilişkisinin devam edip etmediği tapu sicil müdürlüğünden araştırılmak suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davalı İdare tarafından, davanın reddine karar verilerek yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı aleyhine hükmedilmesi gerektiği ileri sürülerek Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … 'ÜN DÜŞÜNCESİ : Kararın düzeltilmesi isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
6545 sayılı Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 103. maddesinin b) bendi ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi yürürlükten kaldırılmış ise de; anılan Yasanın 27. maddesiyle 2577 sayılı Yasaya eklenen Geçici 8. maddenin 1. fıkrasındaki "Bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümler, 2576 sayılı Kanunun, bu Kanunla değişik 3 üncü maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanır. Bu tarihten önce verilmiş kararlar hakkında, kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan kanun yollarına ilişkin hükümler uygulanır." kuralı uyarınca, bu maddeye göre kararın düzeltilmesi yolundaki istemin incelemesine geçilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine göre kararın düzeltilmesi istemi yerinde görüldüğünden Dairemizin 30/09/2020 tarihli, E:2018/3462, K:2020/8378 sayılı kararı kaldırılarak işin esası incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacıların hissedar olduğu taşınmazın imar planında eğitim tesis alanı olarak belirlenmesine karşın uzun yıllardır kamulaştırılmayarak mülkiyet hakkının kısıtlanması nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı Yasa'nın 14. maddesinin 3. fıkrasında; dilekçelerin Danıştayda daire başkanının görevlendireceği bir tetkik hakimi, idare ve vergi mahkemelerinde ise mahkeme başkanı veya görevlendireceği bir üye tarafından a) görev ve yetki, b) idari merci tecavüzü, c) ehliyet, d) idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, e) süre aşımı, f) husumet, g) 3 ve 5'inci maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden sırayla inceleneceği belirtilmiş, aynı maddenin 6. fıkrasında; yukarıdaki hususların ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de davanın her safhasında 15. madde hükmünün uygulanacağı düzenlenmiş, 15. maddenin 1. fıkrasının (b) bendinde ise, dilekçelerde 14. maddenin 3/c bendine aykırılık görülmesi halinde davanın reddine karar verileceği hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2.maddesinin 1.fıkrasının (b) bendine göre, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan ihlal edilenler tarafından idari yargı mercilerinde tam yargı davası açılması mümkündür.
Bu doğrultuda kişisel hak ihlali, tam yargı davalarında dava ehliyetinin subjektif unsurunu oluşturmakta olup, hukuki el atma nedeniyle açılan tam yargı davalarında, zarara uğradığını ileri süren kişi ile hukuken el atılan taşınmaz arasında meşru bir ilişkinin varlığının ispatlanması gerekmektedir.
Diğer taraftan kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan tam yargı davalarında, mülkiyet hakkının geçmişte belirli bir süre engellenmiş olması ile ileriye yönelik olarak belirsiz bir süre engelleme durumunun mülkiyet sahibinde meydana getirdiği mağduriyetin giderilmesi amaçlandığından, tazminata hükmedilebilmesi için mülkiyet bağının davanın devamı sırasında da var olması gerektiği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden, davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde, … 'in uyuşmazlık konusu taşınmazda halen malik olduğu, … tarihli, … yevmiye sayılı işlemle başka hissedarın hissesini satın aldığı ve kendi hissesi ile birleştirme işlemi yapıldığı ileri sürüldüğü, öte yandan davalı idare tarafından kararın düzeltilmesi istemi aşamasında sunulan ek beyan dilekçelerinde davacı … ile … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:… , K:… sayılı kararı doğrultusunda uzlaşma sağlanarak bedelin ödenmesi suretiyle Hazine adına tescil işlemlerinin sonuçlandırıldığının ifade edildiği, yani davanın açıldığı tarihte ve süre gelen aşamada davacının uyuşmazlığa konu taşınmazla mülkiyet ilişkisinin bulunduğu anlaşılmıştır.
Bu itibarla, İdare Mahkemesince, davalı idare ile uzlaşma sağlanarak davacı ...'in taşınmazdaki hissesinin Hazine adına tescil edilip edilmediği, bedelin tarafına ödenip ödenmediği hususlarının netleştirilerek yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, bozma kararı üzerine verilecek kararda vekalet ücreti yönünden yeniden karar verileceği de açıktır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının karar düzeltme isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın ehliyet yönünden reddine ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 20/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.