MAHKEMESİ : İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 13. HUKUK DAİRESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA


Taraflar arasında görülen davada Bakırköy 6. Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 18/04/2017 tarih ve 2015/140 E. - 2017/358 K. sayılı kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine dair İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi"nce verilen 14/12/2017 tarih ve 2017/618 E. - 2017/835 K. sayılı kararın Yargıtay"ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, duruşma için belirlenen 08.10.2019 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davacı vekilleri Av. ... ile Av...., davalılardan Gübre Fabrikaları Türk A.Ş. vekili Av....dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili; müvekkilinin davalı Umde Mühendislik ve Müteahhitlik Kollektif Şirketi ile aralarındaki taşıma ilişkisinden kaynaklı muaccel alacaklarını teminen İİK 270 ve TMK 950.maddeleri gereğince hapis hakkı kullanılmak suretiyle davalı borçlulara menkul rehninin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibine giriştiğini, ancak haksız olarak davalı tarafın takibe itiraz ettiğini ileri sürerek davanın kabulüne, itirazın iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Umde Mühendislik ve Müteahhitlik Kollektif Şirketi Ziya Gökçek ve ortağı vekili; davacı ile aralarında taşıma sözleşmesi konusunda elektronik yazışmalar yapıldığını, ödemelerin 90 gün içerisinde yapılacağının belirtildiğini, bu nedenle takibe konu faturaların muaccel olmadığını, ayrıca hapis altına alınan malların Gübre Fabrikaları T.A.Ş"ye ait olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ...Ş vekili; müvekkili ile Umde Mühendislik ve Müteahhitlik Limited Şirketi arasında 2 adet sözleşme düzenlendiğini, satın alınan malların bedelinin ödendiğini, malların sevk irsaliyelerinin müvekkili şirket adına olduğunu, haksız olarak hapis hakkının kullanıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davalı kollektif şirketin defterlerinde de kayıtlı olduğu üzere davacının davalıdan 143.665,54 TL alacaklı bulunduğu, mail yazışmalarına göre ödemelerin 90 gün içinde yapılacağına dair bir açıklık bulunmadığı, davacının alacaklarının muaccel olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile itirazın iptaline takibin 143.665,54TL üzerinden devamına karar verilmiştir.
Karara karşı davacı vekili ve davalı ...Ş. istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi tarafından tüm dosya kapsamına göre; davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusuna gelince, davacının alacağının hapis hakkı kullanılan mallar dışındaki diğer taşıma ücretlerinden doğduğu, hapis hakkı kullanılan malların taşınmasından kaynaklanmadığı, bu nedenle davalı ...Ş. aleyhine hapis hakkı kullanılmasının yasal olmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü ile bu davalı yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, taşıma ilişkisinden kaynaklı muaccel alacağın tahsili amacıyla hapis hakkı kullanılmak suretiyle menkul rehninin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir. Somut olayda davacı ile davalı kollektif şirket arasında taşıma ilişkisi mevcut olup, üzerinde hapis hakkı kullanılan taşımaya konu ürünleri de, davalı ...Ş. ile Umde Mühendislik Müteahhitlik Ticaret Ltd. Şti. arasındaki sözleşme kapsamında Umde Müh. Müt. Kollektif Şirketi"nden alınan karbon çelik levhalar oluşturmaktadır. Her parti taşıma ayrı ayrı faturalandırılsa da sürece yayılmış olan tek bir taşıma sözleşmesinin varlığı görülmektedir. Davacı ile davalı Umde Müh. Müt. Kollektif Şirketi arasındaki borç ve alacakların açık hesap şeklinde işlemesi de bunun bir sonucu ve delilidir. Bu durumda davacının, bu taşıma ilişkisi kapsamında muaccel olan tüm alacakları için taşımaya konu mal üzerinde hapis hakkının bulunduğunun kabulü gerekir. Bu nedenle, Bölge Adliye Mahkemesince dava ve takibe konu alacağın davalı Umde Müh. Müt. Kollektif Şirketi"nden hapis hakkı kullanılan malların taşıması dışındaki taşıma ücretlerinden kaynaklandığı, hapis hakkı kullanılan malların taşımasından kaynaklanmadığı gerekçesi yerinde değildir.
Davacı, 267.919,06TL üzerinden takip başlatmış ve itirazın iptali davası açmış, ancak davalının yaptığı kısmi ödeme sonrası alacağının 158.889,13TL kaldığı bilirkişi raporu ile tespit edilmiştir. Ancak mahkemece, 03.12.2014 tarihli 15.223,49TL bedelli faturaya dayalı alacak talebi davalıya bu hizmetin verildiği ispatlanamadığı gerekçesiyle reddedilmiş ise de, bu tutarın hapis hakkının kullanıldığı taşımaya konu son parti mallara ilişkin taşıma ücreti, malın indirilmesi ve bekleme ücretine ilişkin olduğu düzenlenen faturadan anlaşılmakta olup, artık davacının bu hizmeti davalıya verdiğinin kabulü ile davacının alacak tutarının değerlendirilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile bu fatura alacağının reddi doğru olmamıştır. Öte yandan, kabule göre, üzerinde hapis hakkı kullanılan malın taşınmasına ilişkin ayrı bir sözleşmenin varlığının kabulü halinde dahi, ortada inkar edilmemiş bir sözleşme var iken, bu son taşımadaki mallara hapis hakkı kullanılması bu taşımaya ilişkin taşıma ücreti vs. alacaklarının da tespiti ile tahsiline karar verilmesini gerektireceğinden mahkemenin 03.12.2014 tarihli 15.223,49TL bedelli faturaya dayalı alacak talebini red kararının doğru olmadığı sonucuna varılmıştır.
Ayrıca, davacı, 267.919,06TL muaccel hale gelen alacakları için icra takibi başlatmış olup, davalı Umde Müh. Müt. Kollektif Şirketi"nin icra takibinden sonra ancak dava tarihinden önce yaptığı ileri sürülen kısmi ödemenin takip dosyasına yapılmadığı, davacı alacaklının banka hesabına yapıldığı anlaşılmakla, takibin açıldığı gün ile ödeme günün aynı olması ve hangisinin daha önce yapıldığının anlaşılamaması halinde, ödemenin daha sonra yapıldığının kabulü gerekir. Yargıtay"ın konuya ilişkin yerleşik uygulamaları da bu yöndedir. Bu cihetle, icra inkar tazminatı, yargılama gideri ve vekalet ücreti yönünden kısmi değerlendirme yapılmak suretiyle hüküm oluşturulması da doğru olmamış, yukarı açıklanan gerekçelerle hükmün davacı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA, HMK"nın 373/2. maddesi uyarınca dava dosyasının Bölge Adliye Mahkemesi"ne gönderilmesine, takdir olunan 2.037,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalılardan alınıp davacıya verilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 08/10/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.