BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi 2020/1262 Esas 2022/1356 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
9.HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
ESAS NO : 2020/1262
KARAR NO : 2022/1356
DAVA : İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kay. Zarar Nedeniyle)
KARAR TARİHİ: 23/06/2022
Yukarıda yazılı İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine, Dairemiz Heyetince yapılan müzakere sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı borçlular aleyhine İstanbul Anadolu 22. İcra Müdürlüğü'nün ... E.sayılı dosyasıyla hasarın ödenmemesinden dolayı rücu alacağına ilişkin ilamsız icra takibine geçildiğini, borçluların icra takibine kötü niyetli olarak itiraz ettiklerini, müvekkili sigorta şirketi tarafından ... Mağazaları adına sigortalanmış ve ... sevk ve idaresindeki ... plakalı aracın iniş eğimli sağa viraja hızlı girdiği, karşı yönden yüklü olarak çıkış yapan ...sevk ve idaresindeki ...plakalı aracın, ... plakalı aracın hızlı geldiğini fark ederek sağa doğru manevra yaparak yanaştığı sırada ... plakalı kamyona bağlı ... plakalı römorkun kayarak sol taraftan ... plakalı kamyona çarptığı, çarpma etkisiyle kamyonun uçuruma yuvarlandığı, ... plaka numaralı kamyon şoförünün trafik görevlisini beklemeden olay yerinden ayrıldığını, sürücünün olay yeri terk etmesi ağır kusuru nedeni ile sigorta şirketinin ödemek zorunda kaldığı tazminatı rücuen tazmin etmek zorunda olduğunu beyanla, icra dosyasına yapılan itirazın iptaline, takibin devamına, %20 den az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.Davalı ... Mağazalar AŞ vekili cevap dilekçesinde özetle; Zamanaşımı itirazlarında bulunduklarını, müvekkiline ait aracın sigortacısının ...Sigorta A.Ş. olduğunu ve davanın ihbarını talep ettiklerini, ... plaka numaralı aracın rampaya ve karlı havaya rağmen hız kesmeden gelmekte olduğunu gören müvekkili şirket araç sürücüsünün davacıya ait aracın hızla geldiğini görerek olası kazayı önlemek için derhal durduğunu, ... plakalı aracın dikiz aynasının müvekkili şirkete bağlı olan römorka sürttüğünü, karlı havanında etkisiyle dengesini kaybeden aracın uçuruma yuvarlandığını, müvekkili şirketin araç işleteni olarak sorumlu tutulabilmesinin mümkün olmadığını, şoför yada şirketten kaynaklanan bir kusur durumunun söz konusu olmadığını, olay yerini terk etme gibi bir durumun söz konusu olmadığını, olay yerini terk etmenin de rücu sebebi olmadığını beyanla davanın reddine, takip konusu alacağın %20'sinden az olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ...cevap dilekçesi sunmamıştır.Mahkemece yapılan yargılama sonucunda, "1-Davanın kabulü ile; davalının icra dosyasına yapmış olduğu itirazın iptaline, takibin 13.194,70 TL üzerinden devamına, Alacağa takip tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına, 2-Alacak likit olmadığından, davacının icra inkar tazminat talebinin reddine," karar verilmiştir. Bu karara karşı davalılardan ... Mağazalar A.Ş. tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.Davalı ...Mağazalar AŞ vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; zamanaşımı itirazlarının bulunduğunu, dava konusu trafik kazası nedeniyle müvekkili şirkete kusur atfedilmesinin hatalı olduğunu, müvekkili şirketin araç işleten olarak tutulabilmesinin mümkün olmadığını, kazada şoför ya da şirketten kaynaklanan müvekkili şirkete atfedilecek bir kusur durumunun söz konusu olmadığını, kazanın diğer araç sürücüsü tarafından hava şartları ve kontrolsüz ve tedbirsiz davranışları nedeniyle meydana geldiğini, müvekkil şirket sürücüsünün olay yerini terk etmesi gibi bir durumun söz konusu olmadığını, bilirkişi raporunda, sürücü ...'ın kaza sonrası hemen değil 2 gün sonra Jandarma Komutanlığı'na gitmesinin belgeleri düzenleme yükümlülüğüne aykırı olarak değerlendirilmiş olduğunu, bilirkişi heyeti raporunun amacına uygun hazırlanmadığını, müvekkil şirket sürücüsünün kusuru bulunmaksızın meydana gelen olay öncesinde ve sonrasında üzerine düşeni fazlasıyla göstermiş olduğunu, polis, jandarma ve ambulansa bizzat kendisinin haber verdiğini, araç sürücüsünün olay yerini terk ettiği iddiasını kabul etmemekle birlikte olay yerinin terk edilmesinin ağır kusur ya da tam kusur sayılabilecek bir durum olmadığını belirterek istinaf yasa yoluna başvurmuştur.Dava, trafik kazası nedeniyle sigorta şirketi tarafından ödenen hasar bedelinin tahsili amacıyla girişilen takibe itirazın iptali istemine ilişkin olup istinaf açısından uyuşmazlık konusu HMK'nın 355. maddesine göre kamu düzeni ve istinaf nedenleri ile sınırlı olmak üzere İlk Derece Mahkemesince verilen kararın usul, yasa ve dosya içeriğine uygun olup olmadığıdır.Dosya kapsamından; 25/01/2017 günü saat 18.00 sıralarında davalı sürücü...ın sevk ve idaresindeki ... plakalı çekici ve arkasında bulunan ... plakalı yarı römork ile seyri sırasında olay mahalli sert viraj ve iniş eğimli yere geldiğinde, çekicinin arkasında bulunan römorkun sol yan kısımları ile karşı yön yol bölümüne geçmesi sonucu, seyir istikametine göre karşı yönden kendi seyir şeridi içerisinde gelmekte olan sürücü... idaresindeki ... plakalı kamyonun sol yan tarafına çarpması sonucu ... plakalı kamyonun yolun sağından uçurumdan yuvarlanması neticesinde ...plakalı kamyonda maddi hasar ile neticelenen dava konusu kaza nedeniyle, ... plakalı aracın zmms poliçesini düzenleyen davacı sigorta şirketince, ... plakalı karşı araç açısından yapılan ödemenin kendi sigortalısı ve sürücüsünden tahsili amacıyla girişilen takibe itirazın iptalinin talep edildiği anlaşılmaktadır.
ZMMS Genel Şartlarında zarar görenlerin haklarının saklı tutulması ve sigortacının sigortalıya rücu hakkının düzenlendiği B.4. Maddesi" Sigorta sözleşmesinden veya sigorta sözleşmesine ilişkin kanun hükümlerinden doğan ve tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucunu doğuran haller zarar görene karşı ileri sürülemez.
Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda kazaya sebebiyet veren sigortalıya rücu edebilir.
Sigortalıya başlıca şu nedenlerle rücu edilir:
a-) Tazminatı gerektiren olay, sigortalının veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kasti bir hareketi veya ağır kusuru sonucunda meydana gelmiş ise,
b-) Tazminatı gerektiren olay, aracın ilgili mevzuat hükümlerine göre gereken ehliyetnameye sahip olmayan veya geçerliliğini yitirmiş sürücü sertifikasına sahip ya da ehliyetine geçici/sürekli el konulmuş kimseler tarafından sevk edilmesi veya trafik kurallarının ağır kusur ile ihlali sonucunda meydana gelmiş ise,
c-) Aracın, uyuşturucu madde veya ilgili mevzuatta belirlenen seviyenin üzerinde alkollü içki almış kişilerce veya aynı mevzuatta alkollü içki alamayacağı belirtilen kişilerce alkollü içki alınmak suretiyle kullanılması sırasında meydana gelen zararlar,
ç-) Tazminatı gerektiren olay, yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda yolcu taşınması veya yetkili makamlarca tespit edilmiş olan istiap haddinden fazla yolcu veya yük taşınması veya patlayıcı, parlayıcı ve tehlikeli maddeleri taşıma ruhsatı bulunmayan araçlarda, bu maddelerin parlama, tutuşma ve infilakı yüzünden meydana gelmiş ise,
d-) Sigortalının rizikonun gerçekleşmesi halinde bu genel şartların B.1 maddesinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmemesinden dolayı zarar ve ziyan miktarında bir artış olursa,
e-) Tazminatı gerektiren olayın aracın çalınması veya gasp edilmesi sonucunda olması halinde, çalınma veya gasp edilme olayında sigortalının kendisinin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kusurlu olduğu tespit edilirse,
f-) Bedeni hasara neden olan trafik kazalarında sigortalının veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin, tedavi veya yardım amaçlı sağlık kuruluşuna gitme, can güvenliği nedeniyle uzaklaşma gibi zorunlu haller hariç olmak üzere, olay yerini terk etmesi veya kaza tutanağı, alkol raporu vb. kazanın oluş koşullarına ilişkin gereken belgelerin düzenlenmesi yükümlülüğüne aykırı davranması halinde,
Sigortacı rücu sebeplerine dayanarak tazminat sürecini geciktiremez ve bu sebeplere dayalı bilgi ve belgeyi hak sahibinden talep edemez." şekilinde düzenlenmiştir.
Kaza tarihi itibariyle yürürlükte bulunan ZMMS Genel Şartlarında zarar görenlerin haklarının saklı tutulması ve sigortacının sigortalıya rücu hakkının düzenlendiği B.4. Maddesi f bendinde bedeni hasara neden olan trafik kazalarında sigortalının veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin, tedavi veya yardım amaçlı sağlık kuruluşuna gitme, can güvenliği nedeniyle uzaklaşma gibi zorunlu haller hariç olmak üzere, olay yerini terk etmesinin rücu sebebi olduğunu düzenlenmiştir. Dosya kapsamında; (Kaza tutanağı ertesi gün tutulmuş olup) Karşı araç sürücüsü ve davalı sürücünün kazanın meydana geldiği Ayancık ilçesinde Jandarmada verdikleri ifadeler mevcuttur. Karşı araç sürücüsü 26/01/2017 ve davalı sürücü ... 27/01/2017 tarihinde ifade vermiş olup, ifadesinde, (kazadan sonra ve jandarmayı da telefonla aradığını beyan ederek), " ... plakalı aracımla Samsun ili İlkadım ilçesinde bulunan ... deposuna giderek aracı bıraktım ve eve geldim" şeklindeki beyanda bulunmuştur.Kazadan bir gün sonra tutulan kaza tespit tutanağında, kaza yerinde kar yağışından dolayı yol üzerinde kazaya ait lastik izlerinin bulunamadığı açıklanmış, yine 04/02/2017 tarihinde Jandarma trafik görevlilerince tutulan ek tutanakta, kaza günü ve sonrasında bölgede devam eden yoğun kar yağışı nedeniyle kamyon üzerinde inceleme yapılamadığı, 04/02/2017 tarihinde kamyonun bulunduğu yerden çıkarılarak ... plakalı kamyon üzerinde inceleme yapılabildiği hususu açıklanmıştır.Yukarıda açıklanan olay yerini terk halleri sınırlı sayıda belirtilmemiş, "gibi zorunlu haller" tanımı ile olayın özelliklerine göre değerlendirme yapılması imkanı tanınmıştır. Somut olayda, kaza mahallinde kaza anı ve sonrasında yoğun kar yağışı olduğu hususu tutanaklara da yansımış olup, yerleşim yerinden uzakta, yoğun kar yağışının yaşandığı kaza bölgesinde, davacının olay yerini terk etmemesini beklemek; olağan yaşam koşullarında davalı sürücünün can güvenliği ve yaşam hakkı açısından hukukun ve düzenlemenin beklediği bir sonuç olarak düşünülemez. Bu duruma göre davalı sürücünün olay yerini terk sebebinin, zorunlu haller kapsamında kaldığı kabul edilmelidir.Bu nedenle; davalı ... Mağazalar A.Ş. vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, HMK'nın 353/1-b/2. maddesi gereğince, diğer davalı tarafından kararın istinaf edilmediği de göz önünde bulundurulmak suretiyle, İlk Derece Mahkemesi kararı düzeltilerek aşağıda yazılı olduğu şekilde esas hakkında yeniden hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere :
A- Davalı ... Mağazalar A.Ş. vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile
Yukarıda esas ve karar numarası belirtilen İlk Derece Mahkemesi kararının, HMK'nın 353/1-b/2. maddesi gereğince düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmek üzere KALDIRILMASINA,
Buna göre:
1-Davanın kabulü ile; davalı ...'ın icra dosyasına yapmış olduğu itirazın iptaline, takibin 13.194,70 TL üzerinden devamına,
-Alacağa takip tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına,
-Alacak likit olmadığından, davacının icra inkar tazminat talebinin reddine,
2-Davalı ... Mağazalar A.Ş. Açısından açılan davanın Reddine,
-Alacak likit olmadığından ve şartları oluşmadığından, davalı şirketin icra inkar tazminat talebinin reddine,
3-Alınması gereken 901,33-TL harcın, davacı tarafından peşin yatırılan 225,34-TL harçtan mahsubu ile bakiye 675,99-TL'nin davalı ...'dan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4-Davacı tarafından bilirkişi ve tebligat ücreti olarak yapılan 2.256,70-TL ile 225,34-TL peşin harç, 35,90-TL başvuru harcı toplamı 2.517,94-TL'nin davalı...'dan alınarak davacı tarafa verilmesine,
5-a)Davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT göre takdir olunan 3.400,00 TL'nin davalı ...'dan alınarak davacı tarafa verilmesine,
b)Davalı ... Mağazalar A.Ş. lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT göre takdir olunan 3.400,00 TL'nin davacıdan alınarak adı geçen davalıya verilmesine,
6-Taraflarca yatırılan ancak sarf olunmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
B-İSTİNAF İNCELEMESİ BAKIMINDAN ;
1-Davalı ... Birleşik Mağazalar A.Ş. tarafından peşin olarak yatırılan istinaf karar harcının, istem halinde İlk Derece Mahkemesi tarafından kendisine iadesine,
2-İstinaf aşamasında davalı ... Birleşik Mağazalar A.Ş. tarafından yapılan 32,50 TL posta ve tebligat giderinden ibaret yargılama gideri ile 148,60 TL istinaf başvuru harcının davacıdan tahsili ile davalı ... Mağazalar A.Ş.'ye verilmesine,
3-Duruşma yapılmadığından, vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
4-İstinaf aşaması için yatırılan gider avansından artan kısmın yatıran tarafa iadesine,
Dair dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu, HMK'nın 362/1-a maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.23/06/2022