Danıştay 13. Daire 2016/4313 Esas 2021/3462 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/4313
Karar No:2021/3462

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Kurumu
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...Petrol Ürünleri Turizm Nakliyat Gıda Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının iptale ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: "Balıkesir ili, Susurluk ilçesi, Bursa Karayolu 4. Km" mevkiinde faaliyet gösteren davacıya ait akaryakıt istasyonunda yapılan denetimde 4 numaralı akaryakıt tankının probunun tankın çapından kısa olması nedeniyle otomasyon sisteminde görünmeyen bir bölümün mevcut olduğu ve bu tanka bağlı olan pompaların üzerinde elektronik düzeneklerin bulunduğunun tespit edildiğinden bahisle, istasyonunun mühürlenmesine ilişkin 24/03/2014 tarihli işlemin iptali ile şirketlerinin tüm yasal defterleri üzerinde 2013 yılının başından 03/03/2014 tarihine kadar ayniyet yönünden bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle tutulan yasal defter ve belgelerin usul ve yasaya uygun bulunup bulunmadığının tespit edilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; 24/03/2014 tarihli mühürleme işlemi yönünden; olayda, davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunda yapılan denetim neticesinde 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'nda düzenlenen kaçakçılık fiilinin işlendiğinin tespit edildiğinden bahisle 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 20/8. maddesi uyarınca mühürlendiği görülmekte ise de, aynı olay ile ilgili olarak 5607 sayılı Kanun kapsamında başlatılan hazırlık soruşturması neticesinde ...Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından düzenlenen iddianame uyarınca davacı şirket yetkilisi hakkında 5607 sayılı Kanun'a muhalefet suçundan açılan kamu davasında ...Asliye Ceza Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararı ile beraat kararı verildiği, dolayısıyla, akaryakıt istasyonunda 5607 sayılı Kanun'da düzenlenen kaçakçılık fiilinin işlenmediğinin yargı kararı ile sabit olduğundan, davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunun 5015 sayılı Kanun'un 20/8. maddesi uyarınca mühürlenmesine ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Davanın, davacı şirketin tüm yasal defterleri üzerinde 2013 yılının başından 03/03/2014 tarihine kadar ayniyet yönünden bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle tutulan yasal defter ve belgelerin usul ve yasaya uygun bulunup bulunmadığının tespit edilmesine ilişkin kısmına gelince; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinde, idari dava türleri; iptal davaları, tam yargı davaları ve idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar olarak düzenlenmiş olup, idari yargıda, tespit davası olarak müstakil bir dava türünün bulunmadığı, bakılan davada, davacı şirkete ait tüm yasal defterler üzerinde 2013 yılının başından 03/03/2014 tarihine kadar ayniyet yönünden bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle tutulan yasal defter ve belgelerin usul ve yasaya uygun bulunup bulunmadığının tespit edilmesinin istenildiği, bu istemin ise idari yargı yerince incelenmesine imkân bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu mühürleme işleminin iptaline, tespit talebi yönünden ise davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiş, iptale ilişkin kısım yönünden davalı idare tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Mahkeme kararına esas alınan beraat kararına karşı temyiz başvurusunda bulunulduğu ve söz konusu kararın henüz kesinleşmediği, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
"Balıkesir ili, Susurluk ilçesi, Bursa Karayolu 4. Km" mevkiinde bulunan davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunda Bursa Gümrük Muhafaza Kaçakçılık ve İstihbarat Müdürlüğü ekiplerince 03/03/2014 tarihinde yapılan denetimde, 1 ve 2 nolu pompaların üst kısmında otomasyon sistemini yanıltıcı nitelikte düzenekler olduğunun görülmesi üzerine yapılan incelemede, 1, 2, 3 ve 4 numaralı pompaların bağlı bulunduğu 4 numaralı motorin tankının çapı 3,5 metre olmasına rağmen tank probunun 2,2 metre olduğu, prob çubuğu altındaki 1,3 metrelik kısmında bulunan akaryakıtın otomasyon sisteminde gözükmediği, 1, 2, 3 ve 4 numaralı pompaların her zaman bu tanktan satış yapacak şekilde yapılandırıldığı ve bu pompaların üst kısmında bağlantı kabloları ile röleden oluşan düzeneklerin bulunduğu, ayrıca otomasyon sistemine bağlı olmayan bir adet pompanın bulunduğu ve 1 ve 2 nolu pompalardan yapılan akaryakıt satışının 01/01/2013 tarihinden itibaren otomasyon sisteminde görünmediği hususlarının tespit edilmesi üzerine, söz konusu tank ve pompalar mühürlenerek durum ...tarih ve ...sayılı yazı ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na bildirilmiş, söz konusu yazıya istinaden Kurum tarafından gönderilen ...tarih ve ...sayılı yazı ile, 5607 sayılı Kanun'un 3. maddesinin 14. fıkrasına atıfta bulunularak istasyonun tamamının kaçakçılık suçu kapsamında mühürlenmesi istenilmiştir.
Anılan yazıya istinaden 24/03/2014 tarihinde 5015 sayılı Kanun'un 20. maddesinin 8. fıkrası uyarınca akaryakıt istasyonun tamamı mühürlenmiş, bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun "İdari yaptırımlar" başlıklı 20. maddesinin 8. ve 9. fıkralarının dava konusu mühürleme işleminin tesis edildiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan hâlinde, "5607 sayılı Kanun'da belirtilen kaçakçılık fiillerinin işlendiği tespit edilen rafineri hariç her türlü tesiste lisansa tâbi tüm faaliyetler kovuşturmaya yer olmadığına dair karar veya mahkeme kararı kesinleşinceye kadar Kurum tarafından geçici olarak durdurulur ve bu süre içinde söz konusu tesis için başka bir gerçek veya tüzel kişiye de lisans verilmez. Kesinleşmiş mahkeme kararına göre lisans sahiplerinin lisansı iptal edilir. Lisans sahibine verilen idari para cezası ödenmeden lisansa konu tesis için lisans verilmez.
Kaçakçılık fiilinin sadece ulusal marker seviyesi ile ilgili olması durumunda, geçici durdurma kararı akredite laboratuvar analiz sonucuna göre verilir. Akredite laboratuvar analiz sonucunun bildirilmesine kadar kaçak akaryakıt satışını engelleyecek idari tedbirler Kurum tarafından alınır." kuralı yer almıştır.
5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'nun "Kaçakçılık suçları" başlıklı 3. maddesinin 11. fıkrasında, "Ulusal marker uygulamasına tâbi olup da, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun belirlediği seviyenin altında ulusal marker içeren veya hiç içermeyen akaryakıtı;
a) Ticari amaçla üreten, bulunduran veya nakleden,
b) Satışa arz eden veya satan,
c) Bu özelliğini bilerek ve ticari amaçla satın alan,
Kişi iki yıldan beş yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Ancak, marker içermeyen veya seviyesi geçersiz olan akaryakıtın kaçak olarak yurda sokulduğunun anlaşılması hâlinde, onuncu fıkra hükmüne istinaden cezaya hükmolunur."; 14. fıkrasında ise, "Kaçak akaryakıt veya sahte ulusal marker elde etmeye, satmaya ya da herhangi bir piyasa faaliyetine konu etmeye yarayacak şekilde lisansa esas teşkil eden belgelerde belirlenenlere aykırı olarak sabit ya da seyyar tank, düzenek veya ekipman bulunduranlar iki yıldan beş yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır." kurallarına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan kurallar uyarınca, kaçak akaryakıtı herhangi bir piyasa faaliyetine konu etmeye yarayacak şekilde lisansa esas teşkil eden belgelerde belirlenenlere aykırı olarak sabit ya da seyyar tank, düzenek veya ekipman bulundurma fiillerinin kaçakçılık suçları kapsamında değerlendirildiği, yine marker seviyesi geçersiz akaryakıtı bulundurma ve satışa arz etme fiillerinin de kaçakçılık suçu kapsamında olduğu anlaşılmaktadır.
Kaçakçılık fiilinin sadece ulusal marker seviyesi ile ilgili olması durumunda önce ulusal marker seviyesinin geçersiz çıktığı tank ve düzeneklerin mühürleneceği, alınan numunelerin analiz için akredite laboratuvarlara gönderileceği, bu numunelerin analizi sonucunda ulusal marker seviyesinin geçersiz çıkması durumunda, akaryakıt istasyonunun tamamının geçici olarak mühürleneceği; ancak kaçakçılık suçu bakımından 5607 sayılı Kanun'un 3. maddesinin 14. fıkrasındaki fiillerin varlığına ilişkin tespitlerin bulunması hâlinde, yalnızca bu tespite dayanılarak akaryakıt istasyonunun tamamının geçici olarak mühürleneceği açıktır.
Olayda; istasyonda 03/03/2014 tarihinde yapılan denetimde 1, 2, 3 ve 4 numaralı pompalar üzerinde yer alan düzenekler ile tank probuna yönelik olarak otomasyon firmasından alınan 05/03/2014 tarihli yazıda, aktarılan tespitlere yönelik olarak özetle, "söz konusu düzeneklerin pompa ve otomasyon sistemine ait olmadığı ve bu tür düzeneklerin pompa tabancalarının belli koşullar altında normalde bağlı olduğu tanklar dışında sistemden gizlenmiş tanklardan yakıt çekebilmek amacıyla kullanıldığı, ayrıca tank probunun boyunun normalde tankın çapı uzunluğunda olması gerektiği, tank probunun tankın çapından kısa olması nedeniyle otomasyon sisteminde görünmeyen yaklaşık 25.000 litrelik bir bölümün mevcut olduğu" şeklinde değerlendirmelere yer verildiği görülmüştür.
Bu durumda, aktarılan hususlar bir bütün olarak irdelendiğinde; istasyonda bulunan 4 numaralı akaryakıt tankının probunun tankın çapından kısa olması nedeniyle otomasyon sisteminde görünmeyen yaklaşık 25.000 litrelik bir bölümün mevcut olduğu ve bu tanka bağlı pompalarda bağlantı kabloları ile röleden oluşan düzeneklerin bulunduğu, ayrıca pompaların bir kısmının otomasyon sistemine bağlı olmadığının tespit edilmesi nedeniyle, 5607 sayılı Kanun'un 3. maddesinin 14. fıkrası uyarınca kaçakçılık suçu kabul edilen kaçak akaryakıt satmaya ve herhangi bir piyasa faaliyetine konu etmeye yarayacak şekilde sabit tank, düzenek ve ekipman bulundurma fiiline ilişkin tespit edilen aykırılıklar üzerine 5015 sayılı Kanun'un 20. maddesi uyarınca tesis edilen istasyonun mühürlenmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, anılan işlemin iptali yönünden temyize konu İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca .... İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 21/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.