Danıştay 10. Daire 2018/2406 Esas 2021/5006 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2018/2406
Karar No : 2021/5006

DAVACILAR : 1- ... Odası
2- ... Odası
VEKİLLERİ : Av. ...
DAVALI : ... Bakanlığı
(Mülga ... Bakanlığı)
VEKİLİ : ...

DAVANIN KONUSU : Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü'nün resmi internet sitesinde yayımlanan 04/01/2018 tarihli "Veteriner Hekim E-Reçete Uygulama Talimatı ve Uygulama Kılavuzu Versiyon I" ve 22/02/2018 tarihli "Veteriner Hekim E-Reçete ve İlaç Takip Sistemi Talimatı ve Uygulama Kılavuzu Versiyon I" ile 14/03/2018 tarihli "Veteriner Hekim E-Reçete ve İlaç Takip Sistemi Talimatı ve Uygulama Kılavuzu Versiyon II" düzenlemelerinin iptalleri istenilmektedir.

DAVACILARIN İDDİALARI :
Davacılar tarafından; söz konusu Talimatlar ile üniversiteler, kamu yararına çalışan kurum ve kuruluşlar, dernek ve vakıflarda görev yapan veteriner hekimler ile özel sektörde faaliyet gösteren veteriner hekimlere elektronik reçete yazma zorunluluğu getirilerek veteriner hekimlerin kağıt reçete yazma hakkının yasaklandığı, bu durumun özellikle kırsal kesimde çalışan veteriner hekimler için büyük bir problem yaratacağı, sağlık teknisyeni ve teknikeri olarak adlandırılan yardımcı sağlık personelinin e-reçete taraflarının arasına alınarak yardımcı sağlık personeline hekim yetkisi verildiği, sisteme kayıt için eczacılardan bireysel başvuru istenmeyerek eşitlik ilkesine aykırı davranıldığı, hasta hayvan muayene edilmeden sırf hayvan sahibinin verdiği bilgilerle tavsiye reçetesi yazılmasının önünün açıldığı, söz konusu Talimat hazırlanırken ilgili kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve bilim insanlarının görüşlerinin alınmadığı, Talimatlar uyarınca, uygulamayı yapacak veteriner hekim ve hayvan sahiplerinin TC kimlik numarası ve adresleri dahil özel bilgilerinin sisteme kaydedileceği, bu bilgilerin ilgili - ilgisiz herkes tarafından görülebileceği, bu nedenle Talimatların Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'na aykırı olduğu, alt kademede yer alan dava konusu Talimatların üst kademedeki Kanunlara aykırı düzenleme getirmesi nedeniyle normlar hiyerarşisine de aykırı olduğu iddialarıyla iptallerinin gerektiği ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI :
Davalı idare tarafından; ülkemizde hayvan sağlığı alanında kullanılan ilaçların ruhsatlandırılması, üretimi, ithalatı, toptan veya perakende satışı ile diğer tüm aşamalarında kontrol ve denetiminin 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’na göre Bakanlıklarının sorumluluğunda bulunduğu, Bakanlıklarının veteriner ilaçları hakkında gerekli düzenlemeleri yapmanın yanında bu ürünlerin toptan ve perakende satışı ile satışa esas veteriner hekimler tarafından düzenlenen reçeteler ile ilgili olarak düzenleme yapma yetkisine sahip olduğu, hayvan sağlığı alanında kullanılan ilaçların üretiminden tüketimine, hatta hayvanlara uygulanması sonrası gıdalarda oluşturduğu kalıntının takibine kadar tüm aşamalarda izlenmesi gerektiği, aksi takdirde hayvan sağlığı ve halk sağlığı için büyük riskler ortaya çıkacağı, bu nedenle 2016 yılında veteriner hekim reçetelerinin elektronik ortamda düzenlenmesine karar verildiği, 2017 yılı başından itibaren kullanıcı kayıtlarının yapılmaya başlandığı, dava konusu Talimatlar hazırlanırken pek çok toplantı yapılarak görüşler alındığı, sistemin uygulamaya girmesi ile birlikte basılı reçete düzenlemeye oranla e-reçete düzenleme oranının oldukça arttığı, sahada herhangi bir olumsuzluk yaşanmadığı, e-reçete sisteminin meslek mensupları tarafından benimsenen ve kullanılan bir uygulama olduğu; gelinen aşamada ülkemizde faaliyet gösteren bütün ecza depoları, Bakanlıktan izinli perakende satış yerleri, ilaç temin izni verilen bütün hayvancılık işletmeleri ve Sağlık Bakanlığından izinli bütün eczanelerin kullanıcı kayıtlarının yapıldığı, bu haliyle e-reçete ve ilaç takip sisteminin gerek hayvan sağlığı gerekse gıda güvenliğine hizmet eden hayati bir sistem haline geldiği, veteriner hekimin mesleki bilgisi ile takdir ettiği hastalığı tanımlayabilmesi ve uygun gördüğü ilacı, istediği dozda kayıt edebilmesine engel bir durum olmadığı, mevcut durumda veteriner hekimlere bir gün önce gerçekleştirdikleri işlemlere reçete düzenleyebilme imkanı tanındığı; bu nedenle internet bulunmadığı durumda veteriner hekimin beraberinde bulunan ilaçları kullanmak suretiyle gerekli tedaviyi aksatmadan gerçekleştirebilmesinin ve gerekirse bir gün sonra e-reçete düzenleyebilmesinin mümkün olduğu, ayrıca veteriner hekimlerin, cep telefonları üzerinden Bakanlıkça uygulamaya açılan internet adresine girerek bir dakikalık zaman diliminde e-reçete düzenleyebilme imkanı bulunduğu, yardımcı sağlık personeli olarak belirtilen kullanıcıların ilerleyen dönemde aşı takip sisteminin de uygulamaya konulacak olması nedeniyle, yasal yetkileri olan aşılama faaliyetlerinde aşı takip sistemine giriş yapabilmeleri için kayıt işlemlerinde ikinci bir iş yükü doğurmamak amacıyla sisteme kayıt edildiği, dava konusu Talimatların hiç bir yerinde bu meslek grubu için tanımlanmış bir rol ve faaliyetin olmadığı, 5996 sayılı Kanun ve ilgili Yönetmelikte tavsiye reçetesi düzenlenebileceğinin ifade edildiği, sistemin rol tanımlaması esasına göre kurgulandığı, bu sebeple hiçbir kullanıcının diğer kullanıcının kişisel bilgilerini görebilme imkanına sahip olmadığı, sadece e-reçete satış aşamasında hayvan sahibi tarafından verilen şifre üzerine perakende satış yerinin e-reçete detayını görebildiği, hayvan sahibi bilgilerinin de sadece veteriner hekimlere e-reçete yazılabilmesi için kendisi tarafından söylenmesi durumunda görülebildiği, ilgisiz kişiler tarafından bilgilerin görülebildiğinin doğru olmadığı, sistemle ilgili olarak tüm kullanıcılara gerekli eğitimlerin verildiği, rehber kılavuz yayınlandığı, ayrıca ABD ve bazı Avrupa ülkelerinde de bu şekilde izleme sistemleri olduğu, davanın reddine karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : ...
DÜŞÜNCESİ : Dava; Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü'nün resmi internet sitesinde yayımlanan, 04/01/2018 tarihli "Veteriner Hekim E-Reçete Uygulama Talimatı ve Uygulama Kılavuzu Versiyon I", 22/02/2018 tarihli "Veteriner Hekim E-Reçete ve İlaç Takip Sistemi Talimatı ve Uygulama Kılavuzu Versiyon I" ve 14/03/2018 tarihli "Veteriner Hekim E-Reçete ve İlaç Takip Sistemi Talimatı ve Uygulama Kılavuzu Versiyon II" Talimatlarının iptalleri istemiyle açılmıştır.
Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü'nün resmi WEB sitesinde 13/12/2018 tarihinde "Veteriner Hekim E-Reçete ve İlaç Takip Sistemi Talimatı & Uygulama Kılavuzu Güncelleme III" Talimatı yayınlanmış olup, anılan Talimatın "Geçiş ve Yürürlük" başlıklı 12. bölümünün 3. maddesinde yer alan " ... tarih ve ... sayılı Veteriner E-Reçete Talimatı ve Uygulama Kılavuzu 01.03.2018 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır."hükmü, 4. maddesinde yer alan " ... tarih ve ... sayılı Veteriner E-Reçete Talimatı ve İlaç takip Sistemi & Uygulama Kılavuzu (Versiyon I) 22.03.2018 tarihi itibarıyla yürülükten kaldırılmıştır." hükmü ve 5. maddesinde yer alan "... tarih ve ... sayılı Veteriner E-Reçete Talimatı ve İlaç takip Sistemi & Uygulama Kılavuzu (Versiyon II) bu Talimat & Kılavuz ( E-Reçete Talimatı ve İlaç Takip Sistemi & Uygulama Kılavuzu - Güncelleme III) yayınlandığı tarih itibarıyla yürürlükten kaldırılmıştır." hükmü ile dava konusu Talimatların yürürlükten kaldırıldığı görüldüğünden, dava hakkında karar verilmesine yer bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle,konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı düşünülmektedir. 02/10/2019

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
ESAS YÖNÜNDEN:
Dosyanın incelenmesinden; Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğünün resmi web sitesinde 13/12/2018 tarihinde yayınlanan "Veteriner Hekim E-Reçete ve İlaç Takip Sistemi Talimatı & Uygulama Kılavuzu Güncelleme III" düzenlemesinin "Geçiş ve Yürürlük" başlıklı 12. bölümünün 3, 4 ve 5. maddeleri ile dava konusu Talimat ve Kılavuzların yürürlükten kaldırıldığı görülmektedir.
Bu durumda, dava konusu düzenlemelerin tümüyle yürürlükten kaldırılması nedeniyle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine hukuki olanak bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Konusu kalmayan dava hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA;
2. Davanın açılmasına davalı idarece sebebiyet verildiğinden, ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ... TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacılara verilmesine,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir edilen ... TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacılara verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan kısmın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacılara iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 21/10/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.