Danıştay 6. Daire 2019/14295 Esas 2021/11759 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/14295
Karar No : 2021/11759

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Konut Yapı Kooperatifi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … . İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kocaeli İli, Gebze İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazda ruhsata aykırı yapılar yapıldığından bahisle, yapı sahibi olan davacıya 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca 261.022,54 TL para cezası verilmesine ilişkin Gebze Belediye Encümeni'nin 26/05/2015 tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … . İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda; söz konusu yapının fenni mesulü olan denetim firmasının istifasından sonra yeni bir denetim firması ile sözleşme yapılmadan ve ruhsat bilgileri güncellenmeden inşaata devam edildiğinin görüldüğü ancak 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi kapsamında inşaatın yapı ruhsatı ve projesine aykırı olarak yapıldığına ilişkin idarece herhangi bir tespitte bulunulmadığından, 4708 sayılı Kanun hükümleri uyarınca (bu kanun kapsamına giren ilgililer hakkında) işlem tesis edilmesi gerekirken, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrası uyarınca yapı sahibi davacı adına idari para cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçe ile hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçesinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : 3194 sayılı Kanunun 32. maddesine uygun olarak düzenlenen yapı durdurma tutanağına istinaden tesis edilen işlemin usul ve hukuka uygun olduğu, 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 12. maddesi uyarınca; bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanacağı, yapı denetim şirketi olmaksızın inşaata devam edilmesinin 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinde hüküm altına alındığı üzere "imar mevzuatına aykırılık" teşkil ettiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Kocaeli İli, Gebze İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazda taşınmaz üzerine kat karşılığı şeklinde inşaat yapılması amacıyla davacı kooperatif ile müetahhit firma arasında kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığı, bu sözleşme uyarınca yapılacak olan inşaatın denetimi için 08/03/2016 tarihinde davacı ile … Yapı Denetim Ltd. Şti. arasında "Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesi" imzalandığı, yapı denetim şirketinin … tarih ve … sayılı dilekçesine istinaden sözleşmesini feshettiği, 14/05/2015 tarihli yapı durdurma tutanağı ile söz konusu fesih ihbarnamesi üzerine yapılan denetimde C2 Blok % 0, C4 Blok % 50 seviyeden YDS sisteminde fesihli iken ruhsat yenilenmeden yapının tamamlandığının tespit edilmesi üzerine 26/05/2015 tarih ve … sayılı Gebze Belediye Encümeni kararıyla denetimsiz inşai faaliyete devam edildiğinden bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrası uyarınca yapı sahibi davacı kooperatife ve müteaahhide ayrı ayrı para cezası verilmesine karar verilmiştir.
Bunun üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun "Yapı denetim kuruluşu ile mimar ve mühendislerinin yapı ile ilişkisinin kesilmesi" başlıklı 6. maddesinde; yapı denetim kuruluşunun görevden ayrılması veya mimar ve/veya mühendislerinden birinin, herhangi bir sebeple yapı ile ilişkisinin kesilmesi halinde yapı denetim kuruluşunun durumu; gerekçeleri ile birlikte en geç altı iş günü içinde yazılı olarak Bakanlığa ve ilgili idareye bildireceği, aksi takdirde kanunî sorumluluktan kurtulamayacağı, bu durumda; yapı sahibince, yeniden yapı denetim kuruluşu görevlendirilmedikçe veya yapı denetim kuruluşunca, ayrılan mimar ve/veya mühendislerin yerine yenisi işe başlatılmadıkça ilgili idarece yapının devamına izin verilmeyeceği, "Diğer hükümler ve yönetmelikler" başlıklı 12. maddesinde; bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanacağı; 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinde; Bu maddede belirtilen ve imar mevzuatına aykırılık teşkil eden fiil ve hallerin tespit edildiği tarihten itibaren on iş günü içinde ilgili idare encümenince sorumlular hakkında, üstlenilen her bir sorumluluk için ayrı ayrı olarak bu maddede belirtilen idari müeyyidelerin uygulanacağı, Ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere ve imar mevzuatına aykırı olarak yapılan ya da 27 nci madde kapsamında ruhsat alınmadan yapılabilen yapılardan aynı maddede belirtilen koşullar sağlanmadan yapılanların sahibine, yapı müteahhidine ve aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere, yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, bin Türk lirasından az olmamak üzere, aşağıdaki şekilde hesaplanan idari para cezaları uygulanacağı, hüküm altına alınmıştır.
İşlem tarihinde yürürlükte olan, 05/02/2008 tarih ve 26778 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin 23. maddesinin 10. fıkrasında; "denetim faaliyeti geçici olarak durdurulan veya izin belgesi iptal edilen yapı denetim kuruluşunun denetim sorumluluğu altında olup inşai faaliyeti devam eden veya yapı denetimi hizmet sözleşmesi fesih edilen işler için yapı sahibi tarafından yeni bir yapı denetim kuruluşu ile sözleşme akdedilir. Yeni bir yapı denetim kuruluşu görevlendirilmeksizin yapının devamına hiçbir surette izin verilmez. İlgili idarece, ilk ruhsat numarası yazılmak kaydıyla yeni bir yapı ruhsatı tanzim edilir. Bu ruhsatın ilgili bölümü yeni yapı denetim kuruluşunca imzalanır ve ek-22’de gösterilen form-20’ye uygun seviye tespit tutanağı tanzim edilerek yeni ruhsat ekine konulur.", 11. fıkrasında; "Denetim faaliyetinin geçici olarak durdurulmasına veya izin belgesinin iptaline sebep olan işler için, herhangi bir inşai faaliyeti kalmamış olsa dahi, geri kalan iş ve işlemler tamamlanmak üzere yapı sahibinin bir başka yapı denetim kuruluşu ile hizmet sözleşmesi imzalaması şarttır." hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı kooperatifin taşınmaz üzerinde kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yaptıracağı inşaatın denetimi amacıyla 4708 sayılı Kanun uyarınca yapı denetim sözleşmesi imzaladığı şirketin 29/04/2015 tarih ve … sayılı dilekçesine istinaden sözleşmesini feshetmesi üzerine, davalı idarece davaya konu taşınmazda yapılan denetimde 14/05/2015 tarihli yapı durdurma tutanağı ile C2 Blok % 0, C4 Blok % 50 seviyeden YDS sisteminde fesihli iken ruhsat yenilenmeden yapının tamamlandığının tespit edildiği, bu durumda davacının, yeni bir yapı denetim şirketi ile sözleşme imzalamadan C2 Blok'un % 100'ünü; C4 Blok'un % 50'sini tamamladığı, tamamlanan bu kısımların ruhsatsız bir inşaat olduğu, ruhsatsız olarak tamamlanan kısmın, 4588 m²'ye tekabül ettiğinin yapı durdurma tutanağı ile tespit edildiği, inşaatın yapı sınıfının B grubu III. sınıf yapı niteliğinde olduğu, bu yapı sınıfı için belirlenen m² ceza birim fiyatına göre para cezasının hesaplandığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin incelenmesinden; yapı denetim firması gözetiminde yapılan yapılarda, yapı denetim firmasının yapı denetim sözleşmesini feshetmesi durumunda, yapının mevcut haliyle seviye tespitinin yapılacağı, yeni bir yapı denetim firmasıyla sözleşme yapılana kadar inşaata devam edilmeyeceği, dolayısıyla, yapı denetim firmasının sözleşmeyi feshetmesinden sonra yeni bir denetim firmasıyla sözleşme imzalanmadan, yapının inşaasına devam edilmesi halinde, bu durumun imar mevzuatına aykırılık teşkil edeceği ve imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapı nedeniyle sorumlular hakkında imar para cezası verileceği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; … Yapı Denetim Ltd. Şti.'nin yapı denetim sözleşmesini feshetmesi üzerine, davalı idarece yapının mevcut hali ile seviye tespitinin yapılması, yapının mühürlenmesi ve inşaatın durdurulması gerekmektedir. Yapı denetim firması ile yapılan sözleşmenin sona ermesinden sonra, yeni bir denetim firmasıyla sözleşme imzalanmadan, yapının inşaasına devam edilmesi imar mevzuatına aykırılık teşkil edeceğinden ve imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapı nedeniyle sorumlular hakkında imar para cezası verilebileceği sonucuna ulaşıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … . İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 21/10/2021 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.


KARŞI OY (X):
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının aynen onanması gerektiği görüşüyle kararın bozulması yönündeki çoğunluk kararına katılmıyorum.