Mahkemesi : Bursa 6. İş Mahkemesi
Tarihi : 03.04.2013
No : 2011/477-2013/182

Dava, ödenmeyen ölüm aylıklarının tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacılar murisleri Mehmet Güzel’in 01.12.1994–01.05.2003 tarihleri arasındaki sürelerde 2926 Sayılı Yasaya tabi olduğu iddiası ile Bursa 2. İş Mahkemesinde açtıkları dava sonunda verilen kabul kararının Dairemizin 14.09.2009 günlü ve 2008/9295 E. 2009/14291 K. sayılı ilamı ile onanmasından sonra 16.630,77TL tutarındaki prim borcunun 16.07.2010 tarihinde ödendiği, bu ödeme dışında davacılar murisinin 2003-2004 yıllarında bir kısım prim ödemesi bulunduğu, davalı Kuruma 19.7.2010 tarihinde başvuran davacılara, kurumca murislerinden dolayı ölüm aylığı taleplerini takip eden aybaşından (01.08.2010) itibaren başlatıldığı, davacıların ise bu duruma aslen murislerinin ölüm tarihinden itibaren aylıklarının başlaması gerektiğine yönelik 06.12.2010 tarihli itirazı sonrasında kurumca bu işlemin yargılama sırasında davacılardan M.. G.. hakkında talebi gibi yerine getirilmesi nedeniyle mahkemece bu davacı yönünden karar verilmesine yer olmadığına, diğer davacılar yönünden ise, talebin kabulüne karar verilmiş ise de verilen kararın yanılgılı değerlendirmeye dayalı olduğu anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Kanun’un geçici 7/1’inci maddesi uyarınca mülga 2926 sayılı Kanunun 23 ve mülga 1479 sayılı Kanunun 41’inci maddeleridir.
2926 sayılı Kanunun ölüm aylığı koşullarına dair 23’üncü maddesinde “ölüm tarihinde en az üç tam yıl sigorta primi ödemiş olmak koşulu öngörülmüştür. Anılan madde 4956 sayılı Kanunun 5073 sayılı Kanun ile değişik 56’ncı maddesinin (d) bendi ile 28.01.2004 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmış, yine 4956 sayılı Kanunun 54’üncü maddesi ile 2926 sayılı Kanuna eklenen ek madde 3 ile 1479 sayılı Kanunun ölüm aylığı koşullarına ilişkin 41’inci maddesi de dâhil bir kısım hükümlerinin 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılar hakkında da uygulanacağı belirtilmiştir. 1479 sayılı Kanunun 41’inci maddesinde yer alan "üç tam yıl prim ödeme" koşulunu "beş tam yıl prim ödeme" olarak değiştiren 619 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 19’uncu maddesinin Anayasa Mahkemesinin iptal kararıyla 08.08.2001 tarihinde yürürlükten kalkmasından sonra, anılan maddenin bu defa 4956
sayılı Kanunun 21’inci maddesi ile yeniden düzenlenerek ölüm aylığına hak kazanabilmek için "beş tam yıl prim ödeme" koşuluna yeniden yer verilmiş, anılan değişikliğe "ilişkin düzenlemenin 08.08.2001 tarihinde yürürlüğe gireceğine dair 4956 sayılı Kanunun 57/b bendinin Anayasa Mahkemesinin 24.06.2004 gün ve 2004/18–89 sayılı kararıyla 1479 sayılı Kanunun 41’inci maddesinin 1’inci fıkrasının, 4956 sayılı Kanunun 21’inci maddesi ile değiştirilen (a) bendi yönünden Anayasaya aykırı olduğuna ve iptaline karar verilerek iptal kararının Resmi Gazetede yayımlandığı 23.11.2004 tarihinden başlayarak altı ay sonra 23.05.2005 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiş, bu şekilde oluşan yasal boşluğun 02.07.2005 tarih ve 5389 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 4’üncü maddesi ile 4956 sayılı Kanunun 57’inci maddesinin (a) bendine "1479 sayılı Kanunun 7’nci maddesinin ikinci fıkrası, “19," ibaresinden sonra gelmek üzere "21," ibaresi eklenmiş ve aynı Kanunun yürürlüğe dair 5’inci maddesinde, anılan 4’üncü maddenin 02.08.2003 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği düzenlenmiştir.
Yukarıda belirtilen yasal düzenlemeler gözetildiğinde, davacılara 16.07.2005 tarihinde vefat ettiği anlaşılan murislerinden ölüm aylığı bağlanabilmesi için gerekli olan 5 tam yıl prim ödeme koşulunun gerçekleşmesi gerektiği, ancak tespitine hükmedilen 01.12.1994–01.05.2003 arası sigortalılık süresine ilişkin prim borcunun 16.07.2010 tarihindeki ödeme ile karşılanıp karşılanmadığı hususunun irdelenmediği anlaşılmaktadır.
Mahkemece yapılacak iş, anılan döneme dair borçlar ödenmemiş ise ödenmesi için mehil vermek ve ödemeyi takibeden aybaşından itibaren ölüm aylığının bağlanmasına karar vermek, daha önce ödenmiş ise, 5 tam yıl prim ödeme koşulunun gerçekleştiği tarihi takipeden aybaşından itibaren hüküm tesis etmektir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 30.06.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.