Danıştay 8. Daire 2021/6485 Esas 2021/4732 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/6485
Karar No : 2021/4732

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı
…
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: ... Üniversitesi Turizm Fakültesinde öğretim üyesi olarak görev yapan davacının, 2006-ÜDS İlkbahar Dönemi sınav sonucunun geçersiz sayılmasına ilişkin ÖSYM Yönetim Kurulu'nun … tarih ve … sayılı kararı ile bu kararın bildirimine ilişkin ÖSYM Sınav Hizmetleri Daire Başkanlığı'nın … tarih ve .. sayılı işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… kararıyla, davacının 2005 yılında girdiği yabancı dil sınavlarından kısa bir süre sonra katılım sağladığı 2006 İlkbahar ÜDS sınavında, sınavların genel ortalama puanları karşısında göstermiş olduğu başarı artışının, davacının eşdeğer sınavdan aldığı puan da (35 puan) dikkate alındığında davalı idareye Yasayla verilen takdir yetkisi çerçevesinde olağan dışı olarak kabul edilebileceği açık olup; bu kapsamda 2006 İlkbahar ÜDS sınavının geçersiz sayılmasında davalı idareye tanınan takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olarak kullanıldığı sonucuna varıldığından, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Akademik kadro atamalarında YDS ile eşdeğer tutulan YÖKDİL sınavından doçentlik başvurusu için geçerli puan almasına karşın davalı idarece bu husus dikkate alınmadığı gibi İdare Mahkemesince de bu hususun kararda tartışılmadığı, ÖSYM Başkanlığınca ÜDS ile e-YDS veya YDS sınavı eşdeğer olarak görülmekte ise de, bu sınavlar tek bir alandan yapılmakta iken ÜDS'nin Fen Bilimleri, Sosyal Bilimler ve Sağlık Bilimleri gibi sınava girenlerin uzmanlık alanlarına göre yapıldığı, bu bakımdan ÜDS'nin YÖKDİL sınavı ile eşdeğer statüde bulunduğu, dava konusu işlemin tesisine dayanak alınan 6114 sayılı Kanunun 9/8. maddesinin, geçersiz sayılan sınavının yapıldığı tarihten sonra yürürlüğe girdiği, dolayısıyla davalı idarece anılan kanun hükmü uygulanmak suretiyle kanunların geriye yürümezliği, hukuki güvenlik ve idari istikrar ilkelerine aykırı davranıldığı, sınavının geçersiz sayılmasına neden olabilecek sınav güvenliğinin ihlali yönünde somut, nesnel ve objektif bir delil veya tespitin bulunmadığı, … Cumhuriyet Başsavcılığının … tarih ve … numaralı soruşturma dosyasında hakkında silahlı terör örgütüne üye olmak suçundan ek kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : 6114 sayılı Kanunun 9/8. maddesinde yer alan düzenlemenin, sınav güvenliğini sağlamak, gizlilik, tarafsızlık, bilimsellik ilkeleri çerçevesinde adaylara fırsat eşitliği sağlamak ve haksız kazancın önüne geçmek amacıyla gerek adli soruşturmalar gerekse kurum içinde yapılan analizlerde sınav sonucu kuşkulu bulunan adayların eşdeğer sınava tabi tutulması amacıyla getirildiği, bu yönüyle ülke çapında uygulanan sınavlarda kamu yararının ve kamu düzeninin etkin bir biçimde sağlanmasına yönelik olduğu, adayların eşdeğer sınava çağrılması konusunda davalı idareye takdir yetkisinin tanındığı, bunun için adayların kopya çektiğine yahut kendisi yerine bir başkasının sınava girdiğine ilişkin herhangi bir tespitte bulunulmasının gerekmediği, zira bu hallerin tespiti halinde Kanunun amir hükmü gereği ilgili sınavın ve yerleştirme işlemlerinin doğrudan iptal edileceği, oysa dava konusu işlemin tesisine dayanak alınan madde ile olağandışı durumların tespit edilmesi halinde söz konusu olağandışılığın bertaraf edilmesi için adayların eşdeğer sınava tekrar çağrılmasının amaçlandığı, davacının doçentlik şartlarını sağlayıp sağlamadığı hususunun işbu davanın konusunu oluşturmadığı, bu nedenle YÖKDİL sınav sonucunun dikkate alınamayacağı, olayda davacının olağandışı puan artışı gösterdiği 2006 ÜDS İlkbahar Dönemi sınav sonucunun şüpheli bulunması üzerine eşdeğer sınava çağrıldığı, davacının mağduriyetine sebebiyet verilmemesi amacıyla talebi doğrultusunda eşdeğer sınav tarihinin ertelenerek 23.12.2017 tarihinde gerçekleştirildiği, söz konusu sınavdan 35 puan alması üzerine Eşdeğer Sınav Sonuçlarını Değerlendirme Komisyonu tarafından hazırlanan rapor doğrultusunda 2006 ÜDS İlkbahar Dönemi sınav sonucunun geçersiz sayıldığı, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20/B maddesi uyarınca işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığına gönderilen bir dilekçede adı geçen kişilerin 2004-2014 yılları arasında yapılan ALES ve yabancı dil sınavlarında FETÖ/PDY mensubu oldukları için yüksek puan alarak yüksek lisans ve doktora yapmaya hak kazandırıldıklarının iddia edilmesi üzerine, söz konusu dilekçe ihbar mahiyetinde kabul edilerek davalı idare İhbar Değerlendirme Komisyonuna gönderilmiştir.
İhbar Değerlendirme Komisyonunun … tarih ve … sayılı raporu ile adayın ihbarda belirtildiği gibi 78 puan almadığı, en yüksek puanının 72,5 olduğu, adayın beş sınav başvurusundan dördüne katıldığı, bu sınav sonuçları arasında en yüksek puanı aldığı sınav dışındaki diğer üç sınavının ortalamasının 36 olduğu, 72,5 puan aldığı ÜDS sınavında 58 doğru, diğer iki ÜDS sınavında ise ortalama 29 doğru yaptığı, altı aylık bir sürede doğru sayısında ve puanında %100'lük bir artış olmasının hayatın olağan akışına uygun düşmediği değerlendirilerek adayın eşdeğer sınava çağrılmasının uygun olacağı yönünde görüş bildirildiği, söz konusu rapor doğrultusunda ÖSYM Yönetim Kurulu'nun … tarih ve … sayılı kararı ile adayın eşdeğer sınava çağrılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Adayın eşdeğer sınav hükmünde olmak üzere 18.06.2017 ve 22.07.2017 tarihlerinde yapılacak e-YDS sınavlarından birini tercih etmesinin istendiği, adayın belirtilen süreler içerisinde eşdeğer sınava hazırlanamayacağını bildirmesi üzerine talebi doğrultusunda 23.12.2017 tarihinde gerçekleştirilen e-YDS 2017/10 sınavına girdiği ve aynı tarihte açıklanan sınav sonuçlarına göre, adayın bu sınavdan 35 puan aldığı görülmektedir.
Davalı idare Eşdeğer Sınav Sonuçlarını Değerlendirme Kurulu'nun 07.03.2018 tarihli oturumunda, adayın şüpheli bulunan sınavı dışında en yüksek puan olan ÜDS-2005 Sonbahar Dönemi sınavından almış olduğu puan ile şüpheli bulunan 2006-ÜDS İlkbahar Dönemi sınavı, sınavlara ait güven aralıkları ve ölçmenin standart hataları toplamları üzerinden değerlendirmeye alındığı, buna göre her iki sınav arasındaki farkın 32,5 olarak; her iki sınava ait ölçmenin standart hataları toplamının ise 24,53 olarak tespit edildiği, sınav sonuçları arasındaki farkın standart hatalar toplamından fazla olmasının adayın beklenen puandan daha fazla artış gösterdiği yönünde kanaat uyandırdığı, öte yandan adayın eşdeğer sınava sadece kendisinin girmesi sebebiyle ölçmenin standart hatası hesaplanamadığından aday lehine yorum yapılarak sınavlardaki standart hatalar içerisinden en yüksek olan ÜDS-2012 Sonbahar Dönemi sınavının dikkate alındığı, bu sınav ile şüpheli sınav arasında ise puan farkının 37,5; standart hatalar toplamının ise 26,15 olarak tespit edildiği, buna göre eşdeğer sınav puanında gözlenen düşüşün beklenen seviyeden daha fazla olduğunun anlaşıldığı, diğer taraftan adayın olağandışılık gösteren sınavı dışındaki tüm sınavlarının da 32,5 ila 40 puan aralığında olduğu dikkate alınarak, adayın şüpheli bulunan 2006-ÜDS İlkbahar Dönemi sınavından aldığı 72,5 puanın olağandışı olduğu sonucuna varıldığı, söz konusu rapor doğrultusunda da davacının şüpheli bulunan 2006-ÜDS İlkbahar Dönemi sınav sonucunun dava konusu işlemle geçersiz sayılması üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İNCELEME VE GEREKÇE :

İlgili Mevzuat:
6114 sayılı Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Hizmetleri Hakkında Kanun'un "Sınav güvenliği" başlıklı 9. maddesinin 09.12.2016 tarih ve 29913 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6764 sayılı Kanun'un 71. maddesi ile eklenen 8. fıkrasında, "Sınavlardan sonra incelenen sınav belgelerinde, elektronik kayıtlarda veya yapılan analizlerde olağandışı bulgulara rastlanması halinde adaylar, maliyeti Başkanlık tarafından karşılanmak üzere Yönetim Kurulu kararı ile eşdeğer sınava çağrılabilir. Adayın sınavının geçerli sayılıp sayılmayacağına eşdeğer sınav sonuçlarına bakılarak Yönetim Kurulu tarafından karar verilir. Çağrıya rağmen eşdeğer sınava katılmayan adayın sınavı geçersiz sayılır." hükmüne yer verilmiş; Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin "Başkan, Başkan yardımcıları ve Yönetim Kurulu" başlıklı 348. maddesinin 6. fıkrasının (d) bendinde ise, "Gerekli hâllerde sınavların kısmen veya tamamen iptaline, ertelenmesine, adayların eşdeğer sınavlara alınmasına veya aday işlemlerinin geçersiz sayılmasına ve sorumlular hakkında gerekli işlemlerin başlatılmasına karar vermek", Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Yönetim Kurulunun görevleri arasında sayılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu işleme dayanak 6114 sayılı Kanun'un 9. maddesinin 8. fıkrası, davalı idarenin sınav güvenliğini sağlamak, gizlilik, tarafsızlık, bilimsellik ilkeleri çerçevesinde adaylara fırsat eşitliği sağlama ve haksız kazancın önüne geçmek amacıyla gerek adli soruşturmalar ve gerekse kurum içinde yapılan analizlerde sınav sonucu kuşkulu bulunan adayların eşdeğer sınava tabi tutulması amacıyla öngörülmüş olup esasen davalı idarece ülke çapında uygulanan sınav iş ve işlemlerinde kamu yararının ve kamu düzeninin etkin bir biçimde sağlanması amacıyla getirilmiş bir düzenleme niteliğine sahiptir.
Bu kapsamda, anılan düzenlemeyle sınavlardan sonra incelenen sınav belgelerinde, elektronik kayıtlarda veya yapılan analizlerde olağandışı bulgulara rastlanması hâlinde adayların Yönetim Kurulu kararıyla eşdeğer sınava çağrılabilecekleri hususunda davalı idareye takdir yetkisinin tanındığı anlaşılmakta olup; adayın eşdeğer sınava çağrılabilmesi için sınav sonuçlarında olağandışı bulgulara rastlanılmış olmasının yeterli olduğu, bunun dışında adayın kopya çektiğine yahut kendisi yerine bir başka adayın sınava girdiğine yönelik herhangi bir tespitte bulunulmasının gerekli olmadığı görülmektedir. Zira düzenlemeyle sınavlarda olağandışı bulgulara rastlanılması durumunda bu olağandışı bulguların bertaraf edilmesi amaçlanmaktadır. Davalı idareye tanınan bu takdir yetkisinin yasanın yukarıda belirtilen getiriliş amacına ve kamu yararına uygun olarak kullanılması, yetkinin amacına uygun kullanılıp kullanılmadığının denetiminde ise yargı mercilerince idari işlemin dayandırıldığı maddi ve hukuki olayların işlemin tesis edilmesini gerektirecek düzeyde olup olmadığının araştırılması gerektiği açıktır.
Olayda, davacının eşdeğer sınav kapsamında 23.12.2017 tarihinde katılım sağladığı e-YDS 2017/10 sınavından önce 05.11.2017 tarihinde gerçekleştirilen Yükseköğretim Kurumları Yabancı Dil (YÖKDİL) sınavına katıldığı ve 24.11.2017 tarihinde açıklanan sınav sonuçlarına göre anılan sınavdan 56,25 puan aldığı, bu sınav sonucunu ise 25.01.2018 tarihli dilekçe ekinde davalı idareye sunmasına rağmen incelemeye alınmaksızın sadece e-YDS sınav sonucuna göre bir değerlendirme yapılarak dava konusu işlemle 2006-ÜDS İlkbahar Dönemi sınav sonucunun geçersiz sayıldığı anlaşılmaktadır.
YÖKDİL, 2019 yılından bu yana Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı koordinasyonunda Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından yapılan bir sınav olup yükseköğretim kurumlarında lisansüstü eğitim ve doçentlik sınavına başvurmak isteyen adaylar ile üniversitelerce akademik yükseltmelerde kendilerinden akademik dil yeterliliği puanı istenen adayların tercihlerine göre Fen Bilimleri, Sağlık Bilimleri ile Sosyal Bilimler alanlarında yılda iki defa yapılmaktadır.
6114 sayılı Kanun'un 9/8. maddesi ile getirilen düzenlemede ise nihai amaç, sınavlarda olağandışı bulgulara rastlanılması durumunda bu olağandışı bulguların bertaraf edilmesidir.
Buna göre, şüpheli bulunan 2006 ÜDS İlkbahar Dönemi sınavına davacının Doçentlik başvurusunda bulunmak amacıyla girdiği de dikkate alındığında, YÖK-DİL sınavından, doçentlik başvuru koşullarının belirlendiği 2547 sayılı Kanun'un 24. maddesinde öngörülen yeterli ve asgari yabancı dil puanın üzerinde bir puan aldığı görüldüğünden, söz konusu sınav sonucunun da incelemeye alınarak bir değerlendirme yapılması gerekirken salt eşdeğer sınav hükmünde olan e-YDS sınavından almış olduğu puan dikkate alınarak 2006-ÜDS İlkbahar Dönemi sınav sonucunun geçersiz sayılmasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının KALDIRILMASINA ve dava konusu işlemlerin İPTALİNE,
3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ve davacı tarafından yapılan toplam .. TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
4. Kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Artan posta avansının davacıya iadesine,
6. 2577 sayılı Kanunun 20/B maddesi uyarınca kesin olarak, 21/10/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.



KARŞI OY :
(X)- İdare Mahkemesince verilen kararın dayandığı gerekçe usul ve yasaya uygun olup, kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanması gerektiği görüşü ile çoğunluk kararına katılmıyorum.