Mahkemesi : İstanbul 16. İş Mahkemesi
Tarihi : 28.05.2013
No : 2012/356-2013/236



Dava, aksi Kurum işleminin iptali ve yaşlılık aylığına hak kazanıldığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
05.02.1998-30.08.2012 tarihleri arası 4.502 gün SSK’lı çalışma ve 01.06.1982-30.09.1991 tarihleri arası 1.606 günlük 3201 sayılı Yasa kapsamında yurtdışı borçlanma süresi toplam 6.108 prim gün sayısı bulunan 01.06.1964 doğumlu davacının, 07.09.2012 tarihli tahsis başvurusunun, sigorta girişinin, 3201 sayılı Yasanın 5’inci madde hükmüne göre belirlenerek reddi üzerine eldeki bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece, Uluslararası sözleşme hükmü kapsamında 01.06.1982 tarihli Alman rant sigorta girişi Türkiye’de sigorta başlangıcı alınmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de; hüküm eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Çünkü, dava dosyası içerisinde yer alan Alman rant sigortalılık sürelerini gösterir sigorta hizmet cetveli bulunmadığı gibi, sigorta başlangıcında esas alındığı anlaşılan tercümesiz Alman sigorta merciine ait belgede “Beitragserstattung &210 SGB VI.” kaydının (Almanya Federal Cumhuriyeti Sosyal Yasa (SGB) VI.Kitab’ın 210.maddesine göre prim tazmini) yer aldığı görülmektedir.
Şu halde yapılması gereken iş;
1-Türkiye Cumhuriyeti ile Almanya Federal Cumhuriyeti arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin, konuya ilişkin 29’uncu maddesinin 4’üncü bent hükmü, bir kimsenin Türk sigortasına girmeden önce,
Alman rant sigortasına girmiş bulunması halinde, rant sigortasına giriş tarihinin, Türk sigortasına giriş tarihi olarak kabul edileceğini öngörmüş olup, davacıya ait Alman sigortalılık sürelerini gösterir tercümeli hizmet cetveli davalı Kurum aracılığıyla getirtilerek, kabule konu yapılan 01.06.1982 günlü girişin Alman rant sigortasına giriş olup olmadığı usulünce araştırılarak belirlenmelidir.
2-Diğer taraftan, dava dosyası içerisinde yer alan ve sigorta başlangıcında esas alındığı anlaşılan tercümesiz Alman sigorta merciine ait sigorta kartında “Beitragserstattung &210 SGB VI.” kaydının (yani Almanya Federal Cumhuriyeti Sosyal Yasa (SGB) VI.Kitab’ın 210.maddesine göre prim tazmini) yer alması karşısında, davacının borçlanmaya konu yapılan Almanya primlerini iade alarak yurt dışı çalışmalarını tasfiye edip etmediği usulünce araştırılmalıdır.
Prim iadesi suretiyle tasfiye edilen yurt dışı hizmetlerindeki tasfiye edilme hali, söz konusu yurt dışı sürelerinin, 3201 sayılı Yasa uyarınca borçlandırılarak sigortalının sosyal güvenliği bakımından değerlendirilmesinde, aksine bir düzenleme bulunmadığından engel değildir. Ancak tasfiye edilen yurt dışı hizmetlerin, sigortalılık başlangıcında esas alınabilmesi mümkün de bulunmamaktadır.
Çünkü, Türkiye Cumhuriyeti ile Almanya Federal Cumhuriyeti arasında bağıtlanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin, konuya ilişkin 29’uncu maddesinin 4’üncü bent hükmü, bir kimsenin Türk sigortasına girmeden önce, Alman rant sigortasına girmiş bulunması halinde, rant sigortasına giriş tarihinin, Türk sigortasına giriş tarihi olarak kabul edileceğini belirtmekle birlikte, anılan hükmün uygulanabilirliği, her iki ülke mevzuatına göre dikkate alınabilecek bir sigortalılık süresinin bulunması halinde mümkündür.
Sigortalı hizmetlerin tasfiye edilmesi halinde, tasfiyeye uğramış hizmetlerin sosyal sigorta hukuku açısından geçerliliğini yitirmiş sayılması ve artık her iki ülke mevzuatına göre nazara alınabilecek bir sigortalılık süresi kalmayacağından, Türkiye Cumhuriyeti ile Almanya Federal Cumhuriyeti arasında aktedilen Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin, konuya ilişkin 29’uncu maddesinin 4’üncü bent hükmü uyarınca, rant sigortasına giriş tarihinin, Türkiye’de sigorta başlangıcı olarak sayılması mümkün olmayacaktır. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 13.2.2002 t., 2002/10-21 E., 2002/70 K sayılı kararı)
Kuşkusuz bu halde sigorta başlangıcı, 3201 sayılı Yasanın 5’inci madde hükmü çerçevesinde belirlenmesi gerekecektir.
Şu halde 3201 sayılı Yasa kapsamında borçlanmaya konu yapılan ve rant sigortasına giriş tarihini de kapsayan 01.06.1982 – 30.09.1991 tarihleri arası yurt dışı çalışmaların tasfiye edilip edilmediği, tasfiye edilmeyen ve rant sigortası kapsamında bulunan başkaca bir sürenin bulunup bulunmadığı usulünce yapılacak araştırma ile belirlenmeli; tasfiye edildiğinin anlaşılması halinde ve Türk-Alman Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin sigorta başlangıcına dair sözleşme hükmünün uygulanmasını

gerektirecek nitelikte başkaca rant sigortasına girişin de bulunmaması halinde, sigorta başlangıcına ve yaşlılık aylığına dair davacı istemi, yukarıdaki ilkeler çerçevesinde yeniden değerlendirilmeli ve varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın, eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 25.06.2014 gününde oy birliğiyle karar verildi.