Mahkemesi : Denizli 4. İş Mahkemesi
Tarihi : 29.01.2014
No : 2013/77-2014/20

Dava, 5510 sayılı Yasa"nın 4/1-a maddesi kapsamındaki hizmetleri gözetilerek yaşlılık aylığı bağlanması istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, 5510 sayılı Yasa"nın 4/1-a bendi kapsamındaki sigortalı çalışmaları ile çakışan aynı Yasanın 4/1-b bendi kapsamında kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyetine dayalı sigortalı çalışmalarının bulunduğunu, hizmet birleştirilmesi yapılmaksızın 4/1-a bendi kapsamındaki çalışmaları gözetilerek 12.11.2012 tarihli tahsis talebine istinaden yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunmuştur.
Mahkemece, 2829 sayılı Yasa uyarınca hizmet birleştirmesi yapılmasının ihtiyari olması ve tahsis talebinde sonraki çalışmaları da gözetilerek 1.3.2013 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanmasına karar verilmiştir.
Dosya kapsamına göre; davacının sigorta hizmet cetveline göre 1983/1. döneminde başlayan 506 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılığının 9.9.2008 tarihine kadar devam ettiği, daha sonra 4.7.2009 tarihinde tekrar başlayıp, 2013 yılı şubat sonuna kadar devam ettiği, 5.3.1981 tarihi ile 6.11.1982 tarihleri arasında 510 günlük askerlik süresini borçlandığı anlaşılmaktadır.
Diğer yandan, davacının 30.12.2010 tarihli tevkifata dayalı olarak tescil talebinde bulunduğu, TMO tarafından yapılan 17.7.2004 tarihli tevkifata ve ziraat odası kaydına istinaden 1.8.2004 tarihinden itibaren tescil edilmiş, 15.3.2013 tarihli sigortalılık belgesine göre 1.8.2004-6.7.2008, 10.9.2008-28.2.2011 (6111 sayılı Yasa ile değişik 5510 sayılı Yasa"nın 53. maddesi ve 6.11.2012-devam eder şekilde tarımsal faaliyeti nedeniyle sigortalı kabul edildiği, davacının tahsis talebinde bulunması üzerine, çakışma nedeniyle, 5510 sayılı Yasa"nın 53. maddesi uyarınca; 4.7.2009-28.2.2011 tarihleri arasındaki 4/1-a kapsamındaki hizmetlerinin iptal edildiği anlaşılmıştır.
Öncelikle, 5754 sayılı Yasa ile eklenen 5510 sayılı Yasa"nın geçici 17. maddesinde; " Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlarla tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, 1479 ve 2926 sayılı Kanunlara göre tescilleri yapıldığı halde, bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla beş yılı aşan süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu sürelere ilişkin prim borçlarını, prim borçlarının ödenmesine ilişkin Kurumca çıkarılacak genel tebliğin yayımı tarihini takip eden aybaşından itibaren 6 ay içerisinde ödememeleri halinde, prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı durdurulur. Prim borcuna ilişkin süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez ve bu sürelere ilişkin Kurum alacakları takip edilmeyerek, Kurum alacakları arasında yer verilmez"" hükmü getirilmiş olup, 30.04.2008 – 01.10.2008 tarihleri arasında 5510 sayılı Yasa"nın geçici 17 ve 1479 sayılı Yasa"nın ek 19. maddesi yürürlükte olup, inceleme konusu davada özellikle davacı sigortalının istemi doğrultusunda, sosyal güvenlik hukukunun niteliği ve ilkelerine göre 1479 sayılı Kanunun ek 19’uncu madde hükmü uygulanarak, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyetine dayalı sigortalılığın prim ödemesinin karşıladığı süre kadar devam ettirilip, 1.10.2008 tarihi itibariyle yeniden başlatılması gerekmektedir.
Hal böyle olunca, davada uyuşmazlık konusu, davacının, çakışan 4.7.2009 ile 28.2.2011 tarihleri arasında 4/1-a kapsamında sigortalı mı, yoksa tarımsal faaliyetine dayalı 4/1-b kapsamında sigortalı mı olduğu konusunda toplanmaktadır.
Davaya konu çakışan sigortalılık süresinin tarihi dikkate alındığında, sigortalılık hallerinin birleşmesine dair 53. maddesinin ilk fıkrası gereğince, sigortalının, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışması halinde; öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışması yoksa ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılır. 13.02.2011 tarihli 6111 sayılı Kanunun 33. maddesi ile yapılan değişiklik sonrası, anılan düzenleme, “Sigortalının 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statüleri ile (c) bendinde yer alan sigortalılık statüsüne aynı anda tabi olacak şekilde Kanun kapsamına girmesi halinde öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, (a) ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statülerine tabi olacak şekilde Kanun kapsamına girmesi halinde ise aynı maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılır..." şeklinde değiştirilmiş ise de; 6111 sayılı Kanunun yürürlüğe dair 215/b. maddesindeki, "...33...maddesi yayımı (25.02.2011) takip eden ayın birinci günü (01.3.2011) yürürlüğe girer." düzenlemesi ile, "Kanunun 53 üncü maddesinin birinci fıkrasında bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla yapılan değişiklikler, bu değişikliklerin yürürlüğe girdiği tarihten öncesi için uygulanmaz." şeklindeki aynı yasanın geçici 33. maddesi gözetildiğinde, uyuşmazlığın çözümünde, 5510 sayılı Kanunun 53. maddesinin, 6111 sayılı Kanunla değiştirilmeden önceki halinin esas alınacağı anlaşılmaktadır.

Diğer yandan, 5510 sayılı Kanunun sigortalı sayılmayanlara dair 6. maddesinin "ı" bendi hükmünde, "...tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan; tarımsal faaliyette bulunan ve yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının, bu Kanunda tanımlanan prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından az olduğunu belgeleyenler..."in, aynı Kanunun 4. maddesi kapsamında sigortalı sayılmayacakları belirtilmiştir.
Mahkemece, davacının 1.10.2008 tarihinden sonra tarımsal faaliyetle iştigal edip etmediği yöntemince araştırılarak ve özellikle 6/ı bendi uyarınca irdeleme yapılarak, 1.10.2008 tarihinden sonraki dönem bakımından tarımsal faaliyete dayalı sigortalı olduğu sonucuna varıldığı takdirde; 5510 sayılı Yasa"nın 53. maddesi (6111 sayılı Yasa ile değiştirilmeden önceki hali) uyarınca önce başlayan 4/1-b sigortalılığına itibar etmek gerektiği gözetilmeli, ancak, tarımsal faaliyetin ispatlanamaması halinde, çakışan sigortalılığın söz konusu olmayacağı gözetilmelidir.
Mahkemece, yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgulara göre yapılacak araştırma ve irdeleme sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucunda yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 25.06.2014 günü oybirliği ile karar verildi.