Danıştay 13. Daire 2015/4582 Esas 2021/3499 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2015/4582
Karar No : 2021/3499

DAVACI : ... Derneği


DAVALI : ... Kurumu

VEKİLİ : Av. ...

DAVANIN KONUSU :
1. Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 7. maddesinin yedinci fıkrasının (g) bendinde yer alan "Dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisansı sahiplerinin Kurulca belirlenecek yeterli teknik ve ekonomik güce sahip olması" ibaresinin ve
2. Anılan Yönetmelik düzenlemesine dayalı olarak hazırlanan ve 20/12/2014 tarih ve 29211 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 10/12/2014 tarih ve 5352 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının 1. ve 2. maddelerinin iptali istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI :
Kurul'ca, piyasada faaliyet gösteren tüzel kişiler ile ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınmak suretiyle düzenleyici kararların tesis edilmesi gerektiği hâlde, dava konusu Kurul kararı alınmadan önce piyasa aktörlerinin görüşüne başvurulmadığı, dava konusu Kurul kararının çalışma ve sözleşme hürriyetine aykırı olduğu, 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nda aktif büyüklük zorunluluğu getiren herhangi bir düzenleme bulunmadığı, daha önce lisans alanlara yönelik olarak Kurul kararı ile aktif büyüklük şartı getirilemeyeceği, aktif büyüklük zorunluluğu getirilmesi ile grup tekeli oluşturulacağı, yeni kurulan bir dağıtıcı şirketin birkaç yıl içinde 37.500.000,00-TL aktif büyüklük sınırına ulaşmasının imkânsız olduğu, getirilen düzenleme ile yerli şirketlerin pazara girmesinin zorlaşacağı, 37.500.000,00-TL aktif büyüklük zorunluluğunun 60 bin ton yıllık satış zorunluluğuna dayandığı, kaldı ki 60 bin tonluk yıllık satış şartının da hukuka aykırı olduğu, Kamu Denetçiliği Kurumu'nun 27/07/2015 tarihli yazısında, 60 bin tonluk yıllık satış yükümlülüğü getirilmesinin hukuka aykırı olduğu ve bu kuralın değiştirilmesi gerektiği yönünde davalı idareye tavsiyede bulunulduğu, söz konusu Kurul kararı ve dayanağı Yönetmelik düzenlemesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
DAVALININ SAVUNMASI :
Öncelikle, usule ilişkin olarak, davacının bu davayı açmak için ehliyeti bulunmadığından davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği; davanın süresinde açılmadığı ileri sürülmüştür.
Esasa ilişkin olarak ise, 4628 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un 4. maddesinin üçüncü fıkrasında, Kurul kararıyla çıkarılacak yönetmelikler için piyasa aktörlerinin görüşünün alınması gerektiği yönünde düzenlemeye yer verildiği, bunun dışında alınacak Kurul kararları yönünden görüş alınmasının zorunlu olmadığı, dava konusu Kurul kararının dayanağı olan Yönetmelik kuralının da arasında yer aldığı değişiklik tasarısının, idarelerinin internet sayfasında ilan edildiği, piyasa aktörlerinden görüş alındığı, 5015 sayılı Kanun'un 3. maddesinin üçüncü fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan düzenleme uyarınca, sayısal büyüklüklerle sınırlama getirilemeyeceğine yönelik kuralın bayi sayısı ve depolama kapasitesine ilişkin olduğu, lisans verilmesinde bu hususlarda sınırlama getiren bir düzenleme yapılmadığı, aynı maddenin dokuzuncu ve onuncu fıkralarında yer alan düzenlemeler uyarınca, Kurum'un kendisine verilen yetkiler çerçevesinde faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin olarak ilgililerin tasarrufunda olması gereken asgarî varlıklara ve aranacak asgarî niteliklere yönelik düzenleme yapıldığı, eşitlik ilkesi gereğince, lisans başvurularında aranılan şartların mevcut lisans sahipleri bakımında da aranması gerektiği, yapılan düzenlemelerle, davacının iddialarının aksine, petrol piyasasının rekabeti bozucu etkilerden korunması ve piyasada teşebbüsün sürdürülebilirliğinin sağlanmasının amaçlandığı savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI ...'NUN DÜŞÜNCESİ: Dava; 28/11/2014 tarih ve 29189 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 3. maddesiyle anılan Yönetmeliğin 7. maddesinin 7. fıkrasının (f) bendinden sonra gelmek üzere eklenen (g) bendinin ve 20/12/2014 tarih ve 29211 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 10/12/2014 tarih ve 5352 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu kararının 1. ve 2. maddelerinin iptali istemiyle açılmıştır.
Anayasa'nın 124. maddesi gereği Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak koşuluyla yönetmelikler çıkarabileceği açıktır. Yönetmelikler, yasa tekniğine uygun olmaması ve güçlükler bulunması nedeniyle yasal düzenlemelerde yer almayan, ancak idarenin işleyişi ve kamu yararı için önceden belirlenmesi zorunlu bulunan teknik konu ve ayrıntıları yasal çerçeve içerisinde kalmak koşuluyla düzenleyebilir. Kamu idaresi tarafından görev alanına giren konularda yönetmelik çıkarılırken dayanağı kanunun bütününe bağlı kalınması zorunlu olduğu gibi, kanunun lafzını ve amacını aşar veya kanun konusu alanlara girer nitelikte düzenleme yapma imkânı da bulunmamaktadır.
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun, "Kurulun petrol piyasası ile ilgili görevleri" başlıklı 5/B maddesinin (a) bendinde, "Petrol Piyasası Kanunu hükümlerini uygulamak, piyasa faaliyetlerine ilişkin her türlü düzenlemeleri yapmak ve yürütülmesini sağlamak"; (h) bendinde, "Petrol Piyasası Kanunu hükümlerine, çıkarılan yönetmelik hükümlerine, Kurul tarafından onaylanan tarife ve yönetmeliklere, lisans hüküm ve şartlarına ve Kurul kararlarına aykırı davranıldığı durumlarda, idarî para cezası vermek ve lisansları iptal etmek" Kurul'un görevleri arasında sayılmıştır.
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 1. maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanun'un amacının, yurt içi ve yurt dışı kaynaklardan temin olunan petrolün doğrudan veya işlenerek güvenli ve ekonomik olarak rekabet ortamı içerisinde kullanıcılara sunumuna ilişkin piyasa faaliyetlerinin şeffaf, eşitlikçi ve istikrarlı biçimde sürdürülmesi için yönlendirme, gözetim ve denetim faaliyetlerinin düzenlenmesini sağlamak olduğu; ikinci fıkrasında, bu Kanun'un, petrole ilişkin piyasaların sağlıklı ve düzenli işlemelerinin sağlanmasına ve geliştirilmesine yönelik düzenleme, yönlendirme, gözetim ve denetim işlemlerini kapsadığı kurala bağlanmıştır.
Kanun'un 3. maddesinin onuncu fıkrasının (ı) bendinde, lisans kapsamında olsun veya olmasın piyasa ile ilgili faaliyetlerin yönlendirilmesi, gözetimi, denetimi ve benzeri konulara ait usul ve esasların Kurulca çıkarılacak yönetmeliklerle düzenleneceği ifade edilmiştir.
Kanun'un 7. maddesinin üçüncü fıkrasında, "Dağıtıcılar, yıllık pazarlama projeksiyonları yapmak ve detayları ile her yıl Kurum'a Şubat ayı içinde vermekle yükümlüdür. Yıl içinde, üçer aylık dönemlerde projeksiyonların gerçekleşme değerlemesini yaparak Kuruma; Ocak, Nisan, Temmuz, Ekim aylarında verir ve projeksiyonlarında oluşan yüzde ondan fazla artış ve eksilişleri açıklarlar." kuralı yer almıştır.
Kanun'un 9. maddesinin ikinci fıkrasında, "Dağıtıcılar, lisans başvurularında asgarî yıllık 60.000 ton beyaz ürün (benzin, motorin) dağıtım projeksiyonu ile bayi bilgilerini Kuruma vermek zorundadır ve kendi dağıtım ağına bağlı bayilerin işlettikleri akaryakıt istasyonlarında farklı lisans alt başlığına sahip dağıtıcıların bayisi sıfatı ile yapacakları faaliyetler hariç olmak üzere, kullanıcılara lisans alt başlığında yer almayan akaryakıtları teslim edemez." kuralına yer verilmiştir.
Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin "Lisans Başvurusu" başlıklı 7. maddesinin beşinci fıkrasının (b) bendinde, dağıtıcı lisans başvurusunda maddede belirtilenlere ek olarak, dağıtıcı lisansları için pazarlama projeksiyonunda beyaz ürün (benzin ve motorin) niteliğindeki akaryakıtın yıllık satış hedefinin en az 60.000 ton olmasının aranacağı kuralına yer verilmiştir.
Buna göre, yukarıda yer verilen yasal düzenleme ve Yönetmeliğin 7. maddesi birlikte değerlendirildiğinde, dağıtıcı lisansı alabilmek için, asgari yıllık 60.000 ton beyaz ürün (benzin ve motorin) dağıtım projeksiyonu ile bayi bilgilerinin Kuruma verilmek zorunda olunması yönündeki kuralla, dağıtıcı firmaların yıllık 60.000 ton beyaz ürünü satacak kapasite, donanım ile ekonomik güce sahip olmalarının hedeflendiği anlaşılmaktadır.
Dava konusu Yönetmelik maddesinde, "g) Dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisansı sahiplerinin Kurul'ca belirlenecek yeterli teknik ve ekonomik güce sahip olması, bu kapsamda, dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisansı başvurularında, tüzel kişi ve tüzel kişilikte yüzde on ve üzerinde (halka açık şirketlerde yüzde beş ve üzerinde) doğrudan veya dolaylı pay sahibi olan; 1) Tüzel kişiler için; bağımsız denetimden geçmiş veya vergi dairelerince tasdiklenmiş, son üç yıla ait bilanço ve gelir tablolarının aslı veya noter onaylı suretlerinin (lisans sahibi tüzel kişinin yeni kurulmuş olması halinde, kuruluş bilançosunun) ve faaliyetlerinde kullanılan tesislere ilişkin bilgileri içeren beyanın, 2) Gerçek kişiler için; vergi dairelerince tasdiklenmiş son üç yıla ait gelir vergisi beyannameleri, tapu kayıtları, banka ve aracı kurum hesap bilgileri ve faaliyetlerinde kullanılan tesislere ilişkin bilgileri içeren beyanın, Kuruma ibraz edilmesi," lisans başvurularında aranılacak şart ve nitelikler arasında sayılmış; bu kural uyarınca dağıtıcı ve ihrakiye teslim lisansı sahiplerinin sahip olması gereken teknik ve ekonomik güce ilişkin olarak alınan dava konusu 10/12/2014 tarih ve 5332 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu kararında da, "Madde 1 - Dağıtıcı ve ihrakiye teslim lisansları için Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinde sayılanlara ek olarak aşağıdaki şart ve nitelikler aranır: a) Lisans başvurusunda bulunan tüzel kişinin aktif toplamının dağıtıcı lisansı için minimum 37.500.000,00-TL, ihrakiye teslim lisansı için minimum 11.250.000,00-TL olması, b) Dağıtıcı ve ihrakiye teslim lisansı sahiplerinin Enerji Piyasası Bildirim Yönetmeliği kapsamında Kuruma sunacakları bilançolarında bu maddenin (a) bendinde belirtilen tutarda aktif toplamına sahip olması, gerekir. Madde 2 - Mevcut dağıtıcı ve ihrakiye teslim lisansı sahipleri için bu Kararın birinci maddesinin (b) bendindeki şartlar 2016 yılından itibaren aranır." düzenlemesi getirilmiş bulunmaktadır.
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 3. maddesi uyarınca, ihrakiye ve dağıtım faaliyetlerinin yapılabilmesi için lisans alınmasının zorunlu olması ve aynı Kanun'un 6. maddesi uyarınca lisansın verilmesini gerektirecek teknik ve malî şartların belirlenmesi konusunda Kurum'un yetkili olması karşısında, Kurul'un piyasada faaliyet gösteren dağıtıcı ihrakiye teslim lisansı sahipleri için asgari sermaye şartı getirilmesi konusunda yetkili olduğunda kuşku bulunmamaktadır.
Teşebbüsün sürdürülebilirliğinin ve lisans sahibi tüzel kişinin piyasada sağlıklı bir şekilde faaliyet gösterebilmesinin sahip olunan sermaye miktarı ile doğrudan ilgili olması karşısında, davalı idarece, 5015 sayılı Kanun'un verdiği yetkiye dayanılarak ve Kanun'un malî yönden güçlü, sürdürülebilir ve etkin rekabetçi bir piyasa oluşturulması amacı doğrultusunda, dağıtıcı ve ihrakiye faaliyetinin belli bir ölçeğin üzerinde ve kurumsallaşmış şirketlerce yürütülmesinin sağlanması için tesis edildiği anlaşılan dava konusu Yönetmelik maddesinde ve Kurul kararı ile getirilen düzenlemelerde hukuka ve kamu hizmetinin gereklerine aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
28/11/2014 tarih ve 29189 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 3. maddesi ile, Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 7. maddesinin altıncı fıkrasına (f) bendinden sonra gelmek üzere eklenen (g) bendi eklenmiştir.
Aynı değişiklik Yönetmeliği'nin 2. maddesiyle Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 7. maddesinin dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere yeni bir fıkra eklendiğinden, 3. maddesiyle Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 7. maddesinin altıncı fıkrasına eklenen (g) bendinin, yapılan değişiklik sonucunda Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 7. maddesinin yedinci fıkrasında yer aldığı görülmüştür.
Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin lisans başvurularında lisans türlerine göre aranılan şart ve niteliklerin belirtildiği yedinci fıkrasının (g) bendinde, "Dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisansı sahiplerinin Kurulca belirlenecek yeterli teknik ve ekonomik güce sahip olması, bu kapsamda, dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisansı başvurularında, tüzel kişi ve tüzel kişilikte yüzde on ve üzerinde (halka açık şirketlerde yüzde beş ve üzerinde) doğrudan veya dolaylı pay sahibi olan;" kuralına yer verilmiştir.
Söz konusu Yönetmelik kuralına dayanılarak hazırlanan ve 20/12/2014 tarih ve 29211 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 10/12/2014 tarih ve 5352 sayılı Kurul kararının 1. ve 2. maddelerinde, Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 7. maddesinin altıncı fıkrasının (g) bendi uyarınca dağıtıcı ve ihrakiye teslim lisansı sahiplerinin sahip olması gereken teknik ve ekonomik güce ilişkin olarak,
"Madde 1- Dağıtıcı ve ihrakiye teslim lisansları için Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinde sayılanlara ek olarak aşağıdaki şart ve nitelikler aranır:
a) Lisans başvurusunda bulunan tüzel kişinin aktif toplamının dağıtıcı lisansı için minimum 37.500.000-TL, ihrakiye teslim lisansı için minimum 11.250.000-TL olması,
b) Dağıtıcı ve ihrakiye teslim lisansı sahiplerinin Enerji Piyasası Bildirim Yönetmeliği kapsamında Kuruma sunacakları bilançolarında bu maddenin (a) bendinde belirtilen tutarda aktif toplamına sahip olması,
gerekir.
Madde 2- Mevcut dağıtıcı ve ihrakiye teslim lisansı sahipleri için bu Kararın birinci maddesinin (b) bendindeki şartlar 2016 yılından itibaren aranır." düzenlemesine yer verilmiştir.
Bunun üzerine, Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin yedinci fıkrasının (g) bendinde yer alan, "Dağıtıcı ve ihrakiye teslimi sahiplerinin Kurulca belirlenecek yeterli teknik ve ekonomik güce sahip olması," ibaresinin ve 5352 sayılı Kurul kararının 1. ve 2. maddelerinin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İNCELEME VE GEREKÇE :
USUL YÖNÜNDEN:
Davalı tarafından, davacının bu davayı açmak için ehliyeti bulunmadığından davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği; davanın süresinde açılmadığı ileri sürülmüştür.
Davalı idarenin usule ilişkin itirazları geçerli görülmeyerek esasın incelenmesine geçildi.

ESAS YÖNÜNDEN:
İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasa'nın 7. maddesinde, yasama yetkisinin Türk milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne ait olduğu ve bu yetkinin devredilemeyeceği; 8. maddesinde, yürütme yetkisinin Anayasa ve kanunlara uygun olarak kullanılacağı; 123. maddesinde, idarenin, kuruluş ve görevleriyle bir bütün olduğu ve kanunla düzenleneceği; dava konusu düzenleyici işlemlerin tesis edildiği tarihte yürürlükteki hâliyle 124. maddesinde, Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkarabileceği kurala bağlanmıştır.
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun "Tanımlar ve kısaltmalar" başlıklı 2. maddesinin (9) numaralı bendinde, bayi, bayilik faaliyeti için gerekli donanıma sahip gerçek ve tüzel kişiler; (10) numaralı bendinde, bayilik, karşılıklı yükümlülüklerin ekinde fizibilite olan bir sözleşmeye bağlanarak akaryakıt dağıtım şirketleri tarafından gerçek ve tüzel kişilere akaryakıtın kullanıcılara ikmali yetkisi verilmesi işlemi; (16) numaralı bendinde, ihrakiye teslim şirketi ve bayi, yurt içinden veya yurt dışından temin ettiği ihrakiyeyi deniz ve hava taşıtlarına ikmal eden lisanslı sermaye şirketi ve lisanslı bayiler olarak tanımlanmış; dava konusu düzenleyici işlemlerin tesis edildiği tarihte yürürlükteki hâliyle 3. maddesinde, "Petrol ile ilgili;
a) Rafinaj, işleme, madeni yağ üretimi, depolama, iletim, serbest kullanıcı ve ihrakiye faaliyetlerinin yapılması ve bu amaçla tesis kurulması ve/veya işletilmesi,
b) Akaryakıt dağıtımı, taşıması ve bayilik faaliyetlerinin yapılması,
için lisans alınması zorunludur.
(...)
Bu Kanun'a göre; lisansların verilmesi, güncelleştirilmesi, geçici olarak durdurulması veya iptaline ilişkin işlemler Kurum'ca yapılır. Lisansların verilmesinde pazara giriş açısından teknoloji, kalite, güvenlik, hizmet ve teşebbüsün sürdürülebilirliği dikkate alınır, bayi sayısı, depolama kapasitesi (işletme stok kapasitesi hariç) konularında sayısal büyüklüklerle sınırlama yapılmaz."; 6. maddesinde, "2. maddenin birinci fıkrasının (16), (18), (19), (28), (29), (36) ve (38) numaralı bentlerinde tanımlanan faaliyetlerin yapılması için verilecek lisanslara uygulanacak değerleme kriterleri ve lisansın verilmesini gerektirecek teknik ve malî şartlar Kurumca belirlenir." kurallarına yer verilmiştir.

DAVA KONUSU YÖNETMELİK DÜZENLEMESİ İLE KURUL KARARININ 1. VE 2. MADDELERİNİN İNCELENMESİ:
Sözlük anlamı ile "düzenli hâle koymak, düzen vermek, tanzim ve tertip etmek" olarak tanımlanan "düzenleme", kamu hukukunda kural koyma ile eş anlamlıdır. Kural ise; sürekli, soyut, nesnel, genel (kişilik dışı) durumları belirleyen ve gösteren norm olarak tanımlanmaktadır. (ÖZAY İl Han, Günışığında Yönetim, 2017, İstanbul, s. 426).

İdare, Anayasa ve kanunlardan aldığı yetki ile kural koyma (düzenleme yapma) yetkisine sahiptir. "Kural işlemler" (ya da diğer adıyla genel düzenleyici işlemler), üst hukuk kurallarına uygun olarak hukuk düzenine yeni kural getiren ya da mevcut bir kuralı değiştiren veya kaldıran tek yanlı idarî işlemlerdir. Düzenleme yetkisini kullanarak tüzük, yönetmelik, tebliğ, genelge gibi genel düzenleyici işlemleri yapan idarenin bir işleminin düzenleyici nitelik taşıdığının kabul edilebilmesi için, söz konusu işlemin sürekli, soyut, nesnel, genel durumları belirleyen ve gösteren hükümler içermesi, başka bir anlatımla, belirtilen nitelikte kurallar getirmiş olması gerekmekte olup, bu genel düzenlemelerin üst hukuk kurallarına aykırı hükümler içermemesi zorunludur.
Normlar hiyerarşisinde anayasal ve yasal düzenlemelerden sonra gelen idarî düzenlemeler bir yasa hükmüne dayalı olarak hazırlanır ve kanun hükümlerine açıklık getirilmesi suretiyle bu kanun hükümlerinin uygulamaya geçirilmesi amaçlanır. Diğer yandan, normlar hiyerarşisindeki düzenleme soyuttan somuta doğru kademeli bir sistem içermektedir. Anılan sistemde bir üst norm bir alt norma oranla daha genel ve soyut ifadeler taşımakta, bir alt norm ise daha özel ve somut ifadelerle bir üst normun ne amaçla getirildiğini somut olarak ortaya koymaktadır. Öğretide türevsel bir yetki olarak kabul edilen idarelerin düzenleme yetkisinin, yasalarla getirilen hükümleri aşacak bir şekilde kullanılamayacağı da İdare Hukukunun en temel ilkelerindendir.
Dava konusu Yönetmelik kuralı ile Kurul kararının incelenmesinden, dağıtıcı ve ihrakiye teslim lisansı sahiplerine Kurul tarafından belirlenen yeterli teknik ve ekonomik güce sahip olma zorunluluğunun getirildiği anlaşılmaktadır.
Dairemizin 18/05/2015 tarih ve E:2015/352 sayılı ara kararıyla, davalı idareden, dava konusu Kurul kararının 1. maddesinin (a) bendinde yer alan ve lisans başvurusunda bulunan tüzel kişinin aktif toplamının dağıtıcı lisansı için minimum 37.500.000,00-TL, ihrakiye teslim lisansı için minimum 11.250.000,00-TL olması gerektiğine ilişkin parasal değerlerin nasıl belirlendiğinin açıklanması istenilmiştir.
Ara kararına cevaben sunulan 02/07/2015 tarih ve 25458 sayılı yazıda, 5015 sayılı Kanun'un 9. maddesi uyarınca lisans başvurusunda bulunan dağıtıcıların asgari 60.000 ton beyaz ürün (benzin, motorin) için tedarik ve satış planlamalarını yapmış olduklarını beyan ettikleri, 60.000 tonun tamamının daha ucuz ürün olan motorin olduğu, düzenlemenin hazırlandığı tarih itibarıyla motorinin ÖTV'li ve Katma Değer Vergili (KDV) rafineri çıkış fiyatının 3,39-TL/Lt olduğu düşünüldüğünde dağıtıcı tarafından yıllık 60.000 ton motorin satışı gerçekleştirmek üzere tedarik edilecek yakıt için gereken sermayenin minimum 244.177.671,00-TL hesaplandığı, bu tutara operasyon giderleri eklendiğinde lisans başvurusunda bulunan bir dağıtıcının yıllık olarak en az 250.000.000,00-TL tutarında iş hacmini oluşturacağını taahhüt edeceği, dağıtıcıların söz konusu tutar oranındaki hasılatı sağlayacak ekonomik gücü olup olmadığının tespiti için bir kriter getirmenin uygun olacağının değerlendirildiği, teminat mektubu yerine dağıtıcıların bilançolarındaki aktif toplama bakılabileceğinin planlandığı, bu kapsamda lisans sahiplerinin aktif toplamının 1 yıl içerisinde oluşturulması taahhüt edilen hasılat tutarının minimum %15'i kadar olmasının uygun olacağının değerlendirildiği, dolayısıyla dağıtıcıların bilançolarında olması gereken aktif toplamın 250.000.000,00-TL'nin %15'i üzerinden 37.500.000,00-TL hesaplandığı, dağıtıcı lisansı başvurularında asgari ödenmiş sermaye tutarının (10.000.000,00-TL) minimum 3,75 katı büyüklüğünde aktif toplamın olması gerektiği, benzer şekilde 3,75 kat büyüklük 3.000.000,00-TL asgari ödenmiş sermaye tutarı koşulu bulunan ihrakiye teslim lisansı başvurularına uygulandığında 11.250.000,00-TL'lik aktif büyüklüğün olması gerektiği belirtilmiştir.
Bu itibarla, dağıtıcı ve ihrakiye teslim lisansı sahiplerinin yürüttüğü piyasa faaliyetinin bu piyasadaki teşebbüslerin belirli seviyede teknik ve ekonomik güce sahip olmasını gerektirdiği ve söz konusu gücün objektif kriterlerle belirlendiği anlaşıldığından dava konusu kurallarda hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ...-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ...-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 25/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.