Danıştay 13. Daire 2021/4000 Esas 2021/3530 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/4000
Karar No:2021/3530

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Akaryakıt Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Kurumu
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ... tarih ve v sayılı dağıtıcı lisansı kapsamında faaliyet gösteren davacı şirketin, 2017 yılı içerisinde 60.000 ton beyaz ürün (benzin ve motorin) satışı yapmadığından bahisle dağıtıcı lisansının iptal edilmesine ilişkin Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (Kurul) ... tarih ve ... sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararda; 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 9. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan düzenleme ile, dağıtıcıların lisans alabilmek için lisans başvurularında asgarî yıllık 60.000 ton beyaz ürün (benzin, motorin) dağıtım kapasitesine sahip olması bir ön koşul olarak aranmış olmakla birlikte beyaz ürün satışı için herhangi bir asgarî miktar koşulunun getirilmediği, buna karşılık 5015 sayılı Kanun'a dayanılarak hazırlanan Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 7. maddesinin yedinci fıkrasının (c) bendi ve 17. maddesinin ikinci fıkrasında, dağıtıcı lisansları için yıllık satış hedefinin en az 60.000 ton olması şeklinde bir şarta yer verilmesi ve bu satış yükümlülüğünün yerine getirilmemesi hâlinde dağıtıcılar hakkında 5015 sayılı Kanun'un ilgili maddeleri gereğince idari yaptırımın uygulanacağı şeklindeki düzenlemenin, Anayasa'nın 124. maddesi hükmü ile normlar hiyerarşisi ilkesi bakımından değerlendirildiğinde dayanağı Kanunu aşar tarzda olduğu, bu durumda, dağıtıcı lisans sahibi olan davacı şirketin, 5015 sayılı Kanun'da, dağıtım kapasitesi yönünden "ön koşul" olma haricinde, 60.000 ton satış yapma yükümlülüğü bulunmamasına karşın Kanun hükmünü aşar tarzda düzenlenen Yönetmelik Kuralına dayanılarak, 2017 yılında piyasaya 60.000 ton beyaz ürün (benzin ve motorin) satışı yapmadığından bahisle dağıtıcı lisansının iptal edilmesine yönelik dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce; Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığı'nın ... tarih ve ... sayılı yazısı ile ... tarih ve ... sayılı dağıtıcı lisansı kapsamında faaliyet gösteren davacı şirketin, 2017 yılı içerisinde 60.000 ton beyaz ürün (benzin ve motorin) satışı yapmadığının tespit edilmesi üzerine lisans sahibi hakkında ... tarih ve ... sayılı Başkanlık Olur'u kapsamında yapılan soruşturma sonucu hazırlanan ... tarih ve ... sayılı Soruşturma Raporu'nda davacının 2017 yılı beyaz ürün satış miktarının 14.943 ton olduğunun, dolayısıyla yıllık 60.000 ton yükümlülüğünü yerine getiremediğinin tespit edildiği, anılan rapor ile davacının yazılı savunması ve Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığı ile Denetim Dairesi Başkanlığı'nın konuya ilişkin görüşünün değerlendirilmesi üzerine davacının bahse konu eyleminin 5015 sayılı Kanun'un 9. maddesinin ikinci fıkrası ile Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 7. maddesinin yedinci fıkrasının (c) bendine ve 17. maddesinin ikinci fıkrasına aykırılık teşkil ettiğinden bahisle 5015 sayılı Kanun'un 20. maddesinin birinci fıkrası uyarınca davacı şirketin dağıtıcı lisansının iptal edilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Kurul kararının iptali istemiyle 08/01/2019 tarihinde bakılan davanın açıldığı;
Öte yandan, davacı tarafından, dava konusu ... tarih ve ... sayılı Kurul kararının ve bu karara 18/12/2018 tarihinde yapılan itirazın reddine yönelik ... tarih ve ... sayılı kararın iptali istemiyle 28/12/2018 tarihinde ... İdare Mahkemesi nezdinde de dava açıldığı, anılan Mahkemenin ... tarih ve E: ... , K: ... sayılı kararıyla, "uyuşmazlık konusu olayda iptali istenilen ... tarih ve ... sayılı Kurul kararının davacı anonim şirketin kayıtlı KEP adresine 19/09/2018 tarihinde gönderildiği ve ilgili mevzuat uyarınca 24/09/2018 tarihi itibarıyla tebliğ edilmiş sayıldığı, bu durumda 25/09/2018 tarihinden itibaren davacının 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi uyarınca işlemeye başlayan 60 günlük itiraz veya dava süresinin 23/11/2018 tarihinde dolduktan sonra 18/12/2018 tarihinde 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi kapsamında yapılan itirazın dava açma süresini canlandırmasına olanak bulunmadığından davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenmesine olanak bulunmadığı" gerekçesiyle davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verildiği, anılan kararın istinaf kanun yoluna başvurulmaksızın 15/09/2019 tarihinde kesinleştiğinin anlaşıldığı,
Bu durumda, ... İdare Mahkemesi'nde açılan E: ... esas sayılı işbu dava ile ... İdare Mahkemesi'nde açılan E: ... sayılı davanın taraflarının, konusunun ve sebebinin aynı olduğu, ikinci kez açılan işbu davanın açıldığı tarihte daha önceden açılmış olan ... İdare Mahkemesi'nin E: ... sayısına kayıtlı davanın hâlen derdest olduğu görüldüğünden, bakılan bu davanın derdestlik nedeniyle incelenmeksizin reddedilmesi gerekirken işin esasına girmek suretiyle verilen kararda hukukî isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, istinaf başvurusunun kabulü ile ... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E: ..., K: ...sayılı kararın kaldırılmasına, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca incelenen davada, ... tarih ve ... sayılı Kurul kararının iptali istemine yönelik davanın derdestlik nedeniyle incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu lisansın iptal edilmesine yönelik olarak işlem tesis edildiğinin 31/12/2018 tarihinde davalı Kurumun internet sitesinden öğrenildiği, lisansının iptal edilmesinin hukuka aykırı olduğu, ... İdare Mahkemesi'nde açılan E: ... esas sayılı dava ile bakılmakta olan davanın tarafları aynı olsa da dava konusu işlemlerin farklı olduğu, anılan davanın Kurul kararına yapılan itirazın reddine dair ... tarih ve ... sayılı işlem olduğu, işbu davanın ise ... tarih ve ... sayılı Kurul kararı ile lisansının 31/12/2018 tarihinden itibaren sona erdirilmesi işleminin olduğu, 5015 sayılı Kanun'da 60.000 ton beyaz ürün satılması zorunluluğu bulunduğuna ve buna uyulmazsa idari yaptırım uygulanacağı yönünde herhangi bir hükmün bulunmadığı, Yönetmelikle bu yaptırımın düzenlendiği, bu düzenlemenin Anayasa'ya ve Kanuna aykırı olduğu, yaptırımın kanunî dayanağının bulunmadığı, Yönetmelik kuralı yeterince anlaşılır ve açık olmadığından belirlilik şartını taşımadığı, konulan satış barajının piyasaya girişleri zorlaştırdığı, rekabeti engelleyerek tekelleşmeye sebep olacağı, cezanın kanunilik ilkesi ile bağdaşmadığı, idari düzenlemenin geçmişe yönelik uygulanmasının hukuka aykırı olduğu, dava konusu işlemin 31/12/2018 tarihinde uygulandığı ve iptali gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile davanın derdestlik nedeniyle incelenmeksizin reddi yolundaki ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, 25/10/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.