MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -
Davacı vekili, borcundan dolayı davalı hakkında rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip yaptıklarını ve icra emri gönderilemeyeceğine dair İcra Hukuk Mahkemesine şikayeti üzerine icra emrinin iptaline karar verildiğini, bunun üzerine örnek 8 ödeme emrinin borçluya tebliğ edildiğini, davalı tarafından haksız ve hukuka aykırı şekilde itiraz edildiğini, İcra Hukuk Mahkemesinde takibin iptal edilmediğini, örnek 8 ödeme emri gönderilmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığını, takibe dayanak borç ve rehin sözleşmesinin sadece rehin hakkına ilişkin olmadığını, hem alacak hem rehin hakkının bu sözleşme ile tespit edildiğini, rehin ile temin edilen alacağın 60.000,00 TL olduğunu belirterek davalının itirazının iptali ile takibin devamına, %40"tan aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı, davacının aynı icra dosyası üzerinden açtığı takibin icra hukuk mahkemesi kararı ile iptal edildiğini, buna rağmen aynı dosya üzerinden yeniden ödeme emri gönderildiğini, bunun yasal dayanaktan yoksun olduğunu, kesin hüküm sebebi ile davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre, davalının davacıya rehin sözleşmesi nedeni ile borçlu olduğu ve bu borcunu ödemediği iddiası ile hakkında icra takibi yapıldığı, itiraz üzerine duran takibin iptali için davacı tarafça itirazın iptali davası açıldığı, davalının dosyaya ibraz ettiği, ödendiğini belirttiği senetlerin rehne konu borca ilişkin olduğunu ispat edemediği, senetlerde borcun kaynağının nakten olduğunun belirtildiği, dosyaya sunulan senet toplamının asıl borcu geçtiği, davalının icra takibine konu borcu ödediğini ispat edemediği gerekçesiyle davanın kabulü ile takip dosyasına yapılan itirazın iptaline, asıl alacağın %40’ı oranında icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.
01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK.nun “zaman bakımından uygulama” yan başlıklı 448.maddesi; “Bu Kanun hükümleri, tamamlanmış işlemleri etkilememek kaydıyla derhal uygulanır”hükmünü amirdir.


6100 sayılı HMK ile yazılı yargılama usulünde ilk derece yargılaması beş aşamadan oluşmaktadır. Bunlar, davanın açılması ve karşılıklı dilekçelerin verilmesi, ön inceleme, tahkikat, tahkikatın sona ermesi ve sözlü yargılama ile hükümdür.
Davanın açılması üzerine dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra ön inceleme yapılır.
Ön incelemede öncelikle dava şartları (HMK md.114-115) ve ilk itirazlar incelenir (HMK.md.116-117). Dava şartları mevcutsa ve ilk itirazlar yerinde değilse iddia ve savunma içinden tarafların uyuşmazlık noktalarının neler olduğu belirlenir. Hazırlık işlemleri ile tarafların delillerini sunmaları ve delillerin toplanması için gereken işlemler yapılır. Mahkeme, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği davalarda onları sulhe veya arabuluculuğa teşvik eder ve bu hususları tutanağa geçirir. (HMK. md. 137/1)
Mahkeme, öncelikle dava şartları ve ilk itirazlar hakkında dosya üzerinden karar verir; gerektiği takdirde kararını vermeden önce, bu konuda tarafları ön inceleme duruşmasında dinleyebilir. (HMK.md.138)
Mahkeme HMK"nun 139. maddesi uyarınca tarafları ön inceleme duruşmasına davet eder.
Hakim, ön inceleme duruşmasında, dava şartları ve ilk itirazları hakkında karar verebilmek için gerekli görürse tarafları dinler; daha sonra tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususları tek tek tespit eder. (HMK.140/1.)
Uyuşmazlık konularının tespitinden sonra hakim, tarafları sulhe veya arabuluculuğa teşvik eder; bu konuda sonuç alamayacağı kanaatine varırsa, bir defaya mahsus olmak üzere yeni bir duruşma günü tayin eder. (HMK.md.140/2.)
Ön inceleme duruşmasının sonunda, tarafların sulh veya arabuluculuk faaliyetinden bir sonuç alıp almadıkları, sonuç almadıkları takdirde anlaşamadıkları hususların nelerden ibaret olduğu tutanakla tespit edilir. Tahkikat bu tutunak esas alınmak suretiyle yürütülür. (HMK.md.140/3)
Ön inceleme duruşmasından sonra mahkemece hak düşürücü süreler ve zamanaşımı hakkında itiraz ve def’iler incelenerek karara bağlanır (HMK.md.142).
Mahkeme ön inceleme aşamasından sonra tahkikat işlemine gerek olmaması halinde nihai bir karar verebilir (HMK.md.138-142). Ancak mahkemenin ön inceleme aşamasında nihai karar verebilmesi için dava şartlarından birinin bulunmaması, ilk itirazların yerinde olması, hak düşürücü sürenin geçmiş olması veya zamanaşımı def’inin dinlenebilir olması gerekir. Mahkemece bu nedenler dışında işin esasına girilerek delillerin değerlendirilmesi sonucu bir karar verilecekse, HMK.nun 143 ve devamı maddeleri uyarınca tahkikat aşamasına geçilmeli ve özellikle HMK.nun 147.maddesi uyarınca taraflar tahkikat için duruşmaya davet edilmeli, tarafların tahkikatın tümü hakkındaki açıklamalarından sonra, tahkikatı gerektiren bir husus kalmadığı durumda, tahkikatın bittiği taraflara tefhim edilmeli (HMK md.184), mahkemece, tahkikatın bitiminden sonra sözlü yargılama ve hüküm için tayin olunacak gün ve saatte mahkemede hazır bulunmalarını sağlamak amacıyla iki taraf davet edilmeli ve davetiyede belirlenen gün ve saatte mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde yokluklarında hüküm verileceği hususu bildirilmeli, sözlü yargılamada ise taraflara son sözleri sorulup, hüküm verilmelidir (HMK.md.186). 6100 sayılı HMK.ile öngörülen yargılama kesitlerine kanunda belirtilen sebepler dışında uyulmadan karar verilemez.
Somut olayda, mahkemece 02.04.2015 günlü duruşma oturumunda tahkikatın bittiği tefhim edilmekle sözlü yargılama ve hüküm için tayin olunacak gün ve saatte mahkemede hazır bulunulması amacı ile davet hususu (HMK.md.186) yerine getirilmeden, davalı vekilinin mazereti de reddedilerek, yokluğunda karar verilmiş olması hukuki dinlenilme hakkının ihlali sonucunu doğurduğundan kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, 24.05.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.