14. Hukuk Dairesi 2018/2755 E. , 2019/481 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 05.08.2010 ve 13.09.2010 gününde verilen dilekçeler ile asıl davada ipoteğin kaldırılması, karşı davada sözleşmenin iptali talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; asıl davanın kabulüne, karşı davanın reddine dair verilen 18.02.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ile davalı- karşı davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenlere yükletilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 17.01.2019 tarihinde oy çokluğu ile karar verildi.
(Muhalif) (Muhalif)
KARŞI OY
Asıl dava ipoteğin kaldırılması; karşı dava, asıl davanın davacısının dayanağı olan satış vaadi sözleşmesinin iptali isteğine ilişkindir.
Asıl davada davacı vekili, ... 7. Noterliğinin 16.04.2009 tarihli, 7988 yevmiyeli gayrimenkul satış vaadi sözleşmesiyle, davalı ... Tarım Ltd. Şti’nce 152 ada 1 parsel sayılı taşınmazın müvekkiline satışının vaad ve taahhüt edildiğini, satış vaadi sözleşmesinin 29.04.2009 tarihinde tapuya şerh edildiğini, davalı ... Tarım Ltd. Şti’nin taşınmazı tapudan devretmemesi üzerine müvekkilinin tapu iptali ve tescil açtığını, davanın kabulüne karar verilerek kararın kesinleştiğini ileri sürerek davaya konu taşınmazın üzerindeki davalı ... Narenciye Ltd. Şti. lehine tahsis edilmiş 29.09.2009 tarihli ipoteğin kaldırılmasını talep ve dava etmiştir.
Karşı davada ... Ltd.Şti. şirket vekili, davacının dayanağı olan satış vaadi sözleşmesinin muvazaalı ve geçersiz olduğunu; davacının, satış vaadi ile satın aldığı taşınmazın maliki olan ... Tarım Ltd. Şti."nin eski ortağı olduğunu ve davalı ... Tarım Ltd. Şti. ile anlaşmalı olarak alacaklılardan mal kaçırmak maksadıyla taşınmazı devraldığını; müvekkili ile davalı ... Tarım Ltd. Şti."nin aynı iş kolunda faaliyet gösterdiklerini, davalı ... Tarım şirketinin müvekkilinden mal alarak ihracat yaptığını, aldığı ürünlerin bedelini ödememesi nedeniyle müvekkili lehine ipotek tesis edildiğini, ipoteğin tesis tarihi ile ödeme tarihi arasında davacı- karşı davalının ... Tarım Ltd. Şti. ile anlaşarak açtığı tescil davasında davalı ... Tarım Ltd. Şti.’nin davayı kabul ettiğini; davacı- karşı davalı ile davalı ... Tarım Ltd. Şti. arasında düzenlenen satış vaadi sözleşmesinin muvazaalı olduğunu bildirerek, davacı- karşı davalının açtığı davanın reddini savunmuş, davacı- karşı davalı ile davalı ... Tarım Ltd. Şti. arasında düzenlenen muvazaalı satış vaadi sözleşmesinin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, satış vaadi sözleşmesinin tapuya şerh edildiği, davacı- karşı davalının kesinleşen mahkeme ilamı ile taşınmaza malik olduğu gerekçesiyle asıl davanın kabulüne, karşı davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacı- karşı davalı vekili ile davalı- karşı davacı vekili temyiz etmiştir.
Asıl dava ipoteğin kaldırılması; karşı dava alacaklılardan mal kaçırmak maksadıyla muvazaalı olarak yapıldığı ileri sürülen satış vaadi sözleşmesinin iptali isteğine ilişkindir.
Davalı-karşı davacı ... Narenciye Ltd. Şti., dava konusu taşınmazın önceden diğer davalı ... Tarım Ltd. Şti."ine ait olduğunu, müvekkili ile bu şirket arasında mal alım satımı yapıldığını ve müvekkilinin alacaklı bulunduğunu, davalının ise borçlu şirketin ortağı olduğunu belirterek, müvekkilinden mal kaçırmak amacıyla yapılan satış vaadi sözleşmesinin ve mahkemedeki taraflar arasındaki yargılamanın muvazaalı olduğunu ileri sürerek ipoteğin kaldırılması davasının reddini talep etmiştir.
Davacı ... tarafından, ... Tarım Ltd.Şti."ne karşı açılan 16.04.2009 tarih, 7988 yevmiye sayılı satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptal tescil davası; davalının kabul beyanı karşısında kabul edilmiş, taşınmazın davacı adına tesciline karar verilmiştir.
Görünürdeki hukuki işlemin muvazaa nedeniyle geçersiz olduğu iddiası, hukuken korunması gereken bir hakkı bulunan üçüncü kişiler tarafından da ileri sürülebilir. Üçüncü kişiler sözleşmenin tarafı olmadığından, muvazaa olgusunu her türlü delille ispatlayabilirler. (HMK. 203/1-d)
Mahkemece, satış vaadi sözleşmesinin muvazaalı yapıldığına ilişkin iddia yeterince araştırılmamıştır. Davacı ve davalı ... Tarım Ltd.Şti. arasında görülen satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptal tescil davası da gözetilerek, davalı-karşı davacının muvazaaya ilişkin delilleri toplanmalı oluşacak neticeye göre bir karar verilmelidir.
Değinilen hususlar gözetilmeden davalı- karşı davacının taraf olmadığı bir davada davacının kesinleşen mahkeme ilamı ile taşınmaza malik olduğu şeklindeki yanılgılı gerekçeyle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmediğinden kararın bozulması gerektiği düşüncesiyle sayın çoğunluğun onama görüşüne katılamıyoruz.