MAHKEMESİ : ... ... Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

K A R A R

Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı ...un aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
A)Davacı İstemi :
Dava, davacının ...lılık başlangıcının 01.10.1980 tarihi olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
B)Davalı Cevabı :
Davalı ... vekili, bildirgenin, ...lı konumunda çalışmanın varlığını kabul için yeterli olmadığını, hak düşürücü sürenin gözetilmesi ve eylemli çalışma olgusunun Yargıtay içtihatlarında öngörülen yönteme uygun biçimde araştırılıp kanıtlanması gerektiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve kararı :
Mahkemece, davacı adına düzenlenen işe giriş bildirgesi ve dinlenen tanık beyanları doğrultusunda, istek gibi davanın kabulüne karar verilmiştir
İstinaf başvurusu :
Davalı ... vekili; ... kayıtlarının aksine ... tanık beyanı ile sonuca gidilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle istinaf yoluna başvurmuştur.
D)... Adliye Mahkemesi Kararı ve Gerekçesi :
... Adliye Mahkemesince istinaf başvurusu ; bildirgenin yasal hak düşürücü süre içerisinde ...a verilmesi ve içeriğindeki kimlik bilgilerine göre davacıya aidiyetinin belirlenmesi, 506 sayılı Kanun"un bildirgenin düzenlendiği tarihte yürürlükte olan 9. maddesinde yer alan, işverenin, çalıştırdığı ...lıları, bildirgelerle en geç bir ay içinde ...a bildirmek zorunda olduğu yönündeki düzenlemeye göre, 4447 sayılı Kanun"un yürürlük tarihi öncesinde ...a sunulan bildirgenin çalışma olgusunun karinesini oluşturması ve davacı yararına oluşan bu yasal karinenin aksini ortaya koyacak herhangi bir kanıtın ...ca ileri sürülmemesi, işyerinin ... ..."e ait iken, ... ... ..."e bir ara devredilmiş olması, ... ..."in ve ... ... ..."in aynı adreste faaliyet göstermeleri, aradan uzunca bir süre geçmiş olması ve davacının işe girdiği tarihte 13 yaşlarında olması nedeniyle bir kısım ... tanıklarının davacıyı hatırlayamadığı, ancak ... tanığı ..."in, davacı ile birlikte çalıştıklarını belirten ... Kurnaz"ı hatırladığını belirttiği, ... ..."e ait aynı adreste faalıyet gösteren ... sicil nolu işyerinden bildirimi yapılan ... tanığı ... Tunay ve ... Kurnaz"ın işyerinde 1 yıl kadar davacı ile birlikte çalıştıklarını doğrulamaları, işe giriş tarihindeki yaşına karşın bildirgede davacının ...lık konumuna ilişkin ibarenin yer almayıp yasal düzenlemelere uygun ...lık sözleşmesi ve ilgili... Merkezi Müdürlüğü kaydının da bulunmaması, yasal yönteme uygun olarak gerçekleştirilen bildirgeye dayalı tescilin ...ca çekişmesiz sürdürülmüş olması, bildirgenin düzenlendiği tarihten itibaren süregelen dönemde prim ödemesi gerçekleştirmeyen işveren hakkında, ...lıların ... güvenlik haklarını koruma anayasal yükümlülüğü altındaki ... tarafından herhangi bir işlem yapılmamış olmasının ...lı aleyhine sonuç doğuramayacağına ilişkin hukuksal gerçeklik, ayrıca bilgi ve görgülerine başvurulan bir kısım tanıkların da iddiayı doğrulayan aydınlatıcı ve net anlatımları karşısında, taraflar arasındaki uyuşmazlık konusu tarihte hizmet akdine tabi 1 günlük çalışma olgusunun varlığı belirgin bulunmakla, anılan tarihin ...lılık başlangıcı olduğuna yönelik mahkeme kararı yerindedir.
İncelenen mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle esastan reddine karar vermiştir.
E)Temyiz :
Davalı ... temyiz nedenleri :
Davalı ... vekili, istinaf başvuru gerekçelerini tekrarlayarak mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe :
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasanın 3. Maddesinin II/B bendine göre, “Özel Kanunda tarifi ve nitelikleri belirtilen ...lar hakkında ...lık devresi sayılan süre içinde analık, malullük, yaşlılık ve ölüm ...ları...” uygulanmamaktadır. Davada tespiti istenen dönemde 19.06.1986 tarihinde yürürlüğe giren 3308 sayılı ...lık ve Meslek Eğitimi Yasası yürürlüktedir. Belirtilen nedenlerle ...lık ilişkisi, ...lık sözleşmesini düzenleyen 3308 sayılı Yasa"daki koşullar dikkate alınarak irdelenmelidir.
Öncelikle bir kimseye ... denebilmesi için o kimsenin durumunun bu özel kanunda ...lar hakkında yapılan tarife ve nitelendirmeye uyması gerekir.
Taraflar arasındaki ilişkinin niteliği belirlenirken, başka bir ifade ile, davacının belirtilen devrede ... olup-olmadığına karar verilirken, çalışma ilişkisine bakılarak karar verilmelidir. Gerçekten de ...lık sözleşmesinde, akdi ilişkinin üstün niteliği çalışma olgusu değil, ...lıya bir meslek ve sanatın öğretilmesidir. ...,işyerinde üretimle ilgili çalışmalara bilfiil katılıyor, meslek ve sanat eğitimi arka planda tutuluyorsa, bu durumda ...lık ilişkisinden söz edilemeyecektir.
Öte yandan 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesinde, bu tür hizmet tespiti davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında; resmi belge veya yazılı delillerin bulunması, ...lı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması, salt, bu nedene dayalı istemin reddine neden olmaz. Somut bilgilere dayanması, inandırıcı olmaları koşuluyla, ...a bildirilen dönem ...ları, tanıkları veya iş ilişkisini bilen veya bilmesi gereken işverenler tarafından ...a bildirilen komşu işyerleri çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen kimi diğer kanıtlarla dahi sonuca gitmek mümkündür.
Dosya içindeki kayıt ve belgelerden; davacı adına dava dışı davalı ... ... ( ... numaralı işyerinden) tarafından düzenlenen 01.10.1980 tarihli işe giriş bildirgesinin ...a verildiği, ...a bildirilen hizmetlerinin bulunmadığı, 25.07.1968 doğumlu davacının nizalı dönemde 12 yaşında olduğu, davacının ...lık Okulunda kaydı olmadığı ve işveren ile aralarında imzalanan ...lık sözleşmesinin bulunmadığı, tanık dinlenildiği ancak dinlenen tanıkların, davacı adına düzenlenen işe giriş bildirgesinde yazılı işveren dışında, tanık beyanlarından anlaşıldığı üzere ... ..."in ... ... ..." e ait ... numaralı işyerinde çalışmalarının olduğu, tanık beyanlarından davacının çalışmasının üretime yönelik olup olmadığının anlaşılamadığı ve buna göre mahkemece karar altına alınan şekilde çalışmanın kanıtlanamadığı anlaşılmaktadır.
Somut olayda, 25.07.1968 doğumlu olan davacının mahkemece ...lı kabul edilen 01.10.1980 tarihinde 18 yaşından küçük olduğu anlaşıldığından, davacının hizmetinin tespitine karar verilen dönemde ...lık sözleşmesi yapılmadığı anlaşılmışsa da, yaşı itibari ile öğrenim durumu hakkında araştırılma yapılmadan yazılı şekilde sonuca gidilmesi doğru olmamıştır.
Yapılacak iş, nizalı dönemde davacının okula gidip gitmediği tespit edilmeli, davacıya verilen ... numarasının o yılın serilerinden olup olmadığı davalı ...dan sorulmalı ve davacının okula gitmediğinin tespit edilmesi durumunda gerekirse dinlenen tanıklar tekrar dinlenilerek, davacının işyerinde üretime yönelik çalışmalara bilfiil katılıp katılmadığı hususları açıklığa kavuşturularak sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
O halde, davalı ...un bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
Davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden hüküm kurulması gerekirken, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan temyiz olunan ... Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASI gerekmiştir.
H)SONUÇ :
Temyiz olunan ... Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA), ilk derece mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), dosyanın ilk derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de ... Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 18.04.2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.