Mahkemesi :Van İş Mahkemesi
Tarihi :21.03.2014
No :2014/129-2014/153


Dava, davacının, Kurumun ölüm aylığının iptaline yönelik işleminin iptali ile ödenmeyen aylıklarının faizi ile tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Mahkemece, Dairemizin bozma ilamına uyularak karar verilmiş ise de bozma ilamının gereği tam olarak yapılmamıştır.
Davanın yasal dayanağı 1479 sayılı Yasanın 41 ve devamı maddeleridir. Davacıya, 21.03.1983 tarihinden itibaren anılan Yasa kapsamında sigortalı olan ve 01.10.2001 tarihinden itibaren 7679 gün sigortalılık süresi üzerinden yaşlılık aylığı alan murisinin ölümü üzerine, 26.04.2002 tarihinden itibaren Kurumca ölüm aylığı bağlandığı, 12.01.1993-31.10.1997 tarihleri arasını kapsayan 25 adet prim ödemesinin, yapılan denetim sonucu gerçeğe aykırı olarak, bilgisayar programı sayesinde ödenmiş gibi Kurum kayıtlarına işlendiğinin belirlenmesi nedeni ile, bağlanan ölüm aylıklarının başlangıçtan itibaren iptal edildiği, mahkemece, bozma ilamına uyularak prim borçlarının ödendiği tarihi takip eden ay başından itibaren davacıya ölüm aylığı tahsisine karar verildiği, ayrıca, davacının yersiz ödenen aylıklar nedeni ile Kuruma borcu bulunmadığının tespitine karar verildiği anlaşılmaktadır. Mahkemenin prim borcunun ödendiği aybaşından itibaren davacıya tüm sigortalılık süresi üzerinden ölüm aylığı tahsisinde bir isabetsizlik yok ise de, yersiz ödenen aylık tutarının tespiti için, Kurumdan, hayali prim ödemelerinin kapsadığı dönem haricinde kalan ihtilafsız sigortalılık süresi belirlenerek, davacının ölüm aylığı tahsis tarihinde yürürlükte bulunan 1479 sayılı Yasanın 41. maddesi gereği ölüm aylığı tahsisi için 3 tam yıl prim ödeme şartına tabi olduğu gözetilerek, “Ölüm aylığının hesaplanması” başlığını taşıyan 42. maddenin “Sigortalının ölümü halinde, hak sahibi kimselerine bağlanacak aylığın saptanmasında,
a) (Değişik: 25/8/1999 - 4447/30 md.) Sigortalıların almakta olduğu malüllük veya yaşlılık aylığı, …   Esas tutulur.” düzenlemesi ile 45. maddenin “Ölen sigortalının tahsis yapılmasına hak kazanan kimselerine aşağıdaki hükümlerde belirtilen oran ve koşullarla aylık bağlanır veya toptan ödeme yapılır.
Ölen sigortalının 42 nci madde gereğince saptanacak aylığının veya 44 üncü madde gereğince saptanacak toptan ödeme tutarının,
a) Dul eş için % 50"si, aylık alan çocuğu bulunmayanların dul eşine % 75"i,” hükmü gözetilerek, davacının murisine hayali prim ödemelerinin kapsadığı dönem haricinde kalan ihtilafsız sigortalılık süresine göre bağlanması gereken yaşlılık aylığı ve buna dayalı olarak davacıya başlangıçtan itibaren bağlanması gereken ölüm aylığı tutarı Kurumdan sorularak, Kurumdan davacıya başlangıçtan itibaren ödenen ölüm aylığı tutarına ilişkin belgeler celp edilerek, gelen aylık tutarlarına göre davacıya fazla ödenen ölüm aylığı tutarı gerekirse bilirkişi marifeti ile belirlenerek, davacının yersiz ödenen ölüm aylıkları nedeni ile iade ile yükümlü olduğu tutarın bulunup bulunmadığı tespit edilerek, buna göre başlangıçtan itibaren davacıya bağlanması gereken ölüm aylığı tutarı gözetilerek, varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, hatalı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 23.06.2014 gününde oy birliğiyle karar verildi.