MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Boşanma-Velayet

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı erkek tarafından; hükmün tamamına yönelik olarak temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava dilekçesi, mahkeme tarafından davalıya tebliğ edilir (HMK m. 122). Dilekçelerin karşılıklı verilmesinden ya da davalının cevap vermemesi halinde mahkemece, ön inceleme duruşma günü belirlenir ve taraflar ön inceleme duruşmasına davet edilir (HMK m. 139). Mahkeme ön incelemede; dava şartlarını ve ilk itirazları inceler, uyuşmazlık konularını tam olarak belirler, hazırlık işlemleri ile tarafların delillerini sunmaları ve delillerin toplanması için gereken işlemleri yapar, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği davalarda onları sulhe teşvik eder ve bu hususları tutanağa geçirir. Ön inceleme tamamlanmadan ve gerekli kararlar alınmadan tahkikata geçilemez ve tahkikat için duruşma günü verilemez (HMK m. 137). Taraflar, ön inceleme aşamasının tamamlanmasından sonra tahkikat için duruşmaya davet edilir (HMK m. 147/l). Mahkeme, tahkikatın bitiminden sonra, sözlü yargılama ve hüküm için tayin olacak gün ve saatte mahkemede hazır bulunmalarını sağlamak amacıyla iki tarafı davet eder. Taraflara çıkartılacak olan davetiyede, belirlenen gün ve saatte mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde yokluklarında hüküm verileceği hususu bildirilir (HMK m. 186/1). Bir başka deyişle dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra ön inceleme yapılacağı, ön inceleme tamamlanmadan ve gerekli kararlar alınmadan tahkikata geçilmeyeceği ve tahkikat için duruşma günü verilemeyeceği hükme bağlanmıştır. Somut olayda; Mahkemece dava dilekçesi davalıya tebliğ edilmiş, davalının cevap vermemesi üzerine (HMK m. 126-136), ön inceleme aşamasına (HMK m. 137-142) geçilmiş, ön incelemenin duruşmalı yapılmasına karar verilerek taraflara ön inceleme duruşmasına çağrı davetiyesi tebliğ edilmiş; ancak, davacı taraf belirlenen ön inceleme duruşmasına gelmediğinden 12.01.2016 tarihinde dosya işlemden kaldırılmıştır. Davacı kadının yenileme dilekçesi vermesi üzerine davalı erkeğin bilinen adresine yenileme dilekçesi ve duruşma günü tebliğe çıkarılmış ancak davalı erkeğin adres bırakmadan ..."ya çalışmaya gittiği gerekçesiyle tebligatın iade edilmesine rağmen, davalı erkeğe yeniden usulüne uygun şekilde yenileme dilekçesi ve duruşma günü tebliğ edilmemiş ve ön inceleme duruşması da yapılmaksızın tahkikat aşamasına geçilmiştir. Tahkikat aşamasında da duruşma günü davalının mernis adresine Tebligat Kanunu"nun 21/2. maddesine göre tebliğ edilerek davalının yokluğunda yargılama sonlandırılmıştır. Bu hususlar davalının savunma hakkını kısıtlayan ve adil yargılanma hakkını etkileyen önemli usul hatalarıdır. O halde, mahkemece yapılacak iş davacı kadının yenileme dilekçesi ve ön inceleme duruşma gününün usule uygun şekilde davalıya tebliği, bundan sonra ön inceleme duruşması yapılarak tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususların tespiti (HMK m. 140), taraflarca üzerinde anlaşılan ve uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek çekişmeli vakıalar için usulüne uygun şekilde delil gösterildiği takdirde tahkikat aşamasına geçilerek gösterilen deliller toplanıp, birlikte değerlendirilerek bir sonuca ulaşmaktan ibarettir. Açıklanan bu hususlara uyulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi hukuki dinlenilme hakkının (HMK m.27) ihlali niteliğinde olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 13.02.2019(Çrş.)