Danıştay 8. Daire 2017/521 Esas 2021/4825 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/521
Karar No : 2021/4825

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : … Derneği … Şubesi
Vekili : Av. …

Karşı Taraf (Davalı) : … Valiliği
(… İl Özel İdaresi)
Vekili : Av. …

İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, Isparta İli Eğirdir İlçesi … Kasabası ana yol kavşağına “Bediüzzaman Said Nursi Hazretlerinin Yaşadığı Topraklardasınız” sloganının yazılması ve daha sonra bu sloganın “Bediüzzaman Said Nursi'nin Yaşadığı Topraklardasınız” olarak düzeltilmesine ilişkin Isparta İl Genel Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; “Said Nursi'nin kim olduğu, İslam tarihindeki yeri, eserlerinin neler olduğu, Isparta İli ve … Kasabası açısından nasıl bir öneme sahip olduğu, hayatı ve eserleri değerlendirildiğinde İslam inancı bağlamında “İslam alimi” olarak kabul görüp görmediğinin” sorulmasına ilişkin 04/06/2012 tarihli ara kararına Diyanet İşleri Başkanlığı’nın en yüksek danışma ve karar organı olan Din İşleri Yüksek Kurulu’nca verilen ...kayıt günlü cevapta özetle; Said Nursi'nin 1878-1960 yılları arasında yaşadığı, yaşadığı dönemin siyasi ve konjoktürel şartlarına bağlı olarak kimi zaman tutuklandığı, sonrasında beraat ettiği, kimi zaman sürgüne gönderildiği, ardından serbest bırakıldığı, düşüncelerini "Risale-i Nur" adını verdiği eserlerinde ortaya koyduğu, İslam inançlarının temellendirilmesine yönelik açıklamalardan oluşan bu eserlerin din ilimleriyle fen ilimlerine ait verilerin birbirini desteklediği anlayışı üzerine kurulduğu ve yerli ve yabancı araştırmacılar tarafından bir tür "Kur'an tefsiri" olarak anıldığı, genel olarak islam alimlerince tenkite tabi tutulmayıp islam inançları bağlamında "İslam Alimi " olarak değerlendirildiği, dini konularda eser kaleme alan bir müellif olarak kalmayıp ilgilendiği ve yetiştirdiği öğrencileriyle bir hareket oluşturduğu, 1926 yılından itibaren hayatının yaklaşık sekiz yıllık bölümünü Isparta iline bağlı … Kasabasında geçirdiği, düşüncelerini ortaya koyduğu Risale-i Nur adındaki eserlerinin bir bölümünü burada yazdığı ve "Barla Lahikası" adıyla kitaplaştırdığının belirtildiği; bu durumda, yukarıda yer verilen Kanun hükmü ve ara karar cevabı ile dava dosyasında yer alan diğer bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; düşünceleri ve eserleriyle toplumun büyük bir kesimi tarafından kabul gören ve "İslam Alimi "olarak nitelendirilen şahsın isminin, hayatının önemli bir bölümünü geçirdiği ...Kasabası'nın tanıtımı için kullanılacak sloganlarda yer almasına ilişkin kararın, kültür ve turizm ihtiyacının karşılanmasına yönelik hizmetlerden olduğunun kabulü gerektiğinden anılan kararda herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığı gibi bu durumun yörenin inanç turizminin gelişmesine katkıda bulunacağı sonucuna ulaşıldığı; öte yandan, davacının "Bediüzzaman, Nursi" gibi ünvan ve lakapların kullanılamayacağı yönündeki iddiasını; ünvanların bir kimsenin işi, mesleği veya toplum içindeki durumu ile ilgili olarak kullanılan ad, san, şahıs adlarıyla birarada kullanılarak şahsın ailedeki veya toplumdaki mevkini gösteren bir ad şeklinde tanımlanması karşısında tanınan ve toplum tarafından kabul gören şahıslar için ünvan ya da lakap kullanılmasında herhangi sakınca bulunmadığından yerinde görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş olup; davacı tarafından; söz konusu ismin Türklüğe ve Cumhuriyete karşı hasmane tutumları sebebiyle çeşitli defalar sürgün cezasıyla cezalandırıldığı ve beldenin tanıtımı amacına hizmet etmekten ziyade ülkenin bölünmesine hizmet edeceği, kapsayıcı, ortak kabul gören bir değer olmadığı öne sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.
5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu'nun “İl Özel İdaresinin Görev ve Sorumlulukları” başlıklı 6/a maddesinde; İl Özel idaresi mahalli müşterek nitelikte olmak şartıyla, sağlık, gençlik ve spor, tarım, sanayi ve ticaret Belediye il sınırı olan Büyükşehir Belediyeleri hariç ilin turizm, sosyal hizmet ve yardımlar yoksullara mikro kredi verilmesi, çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtları; ilk ve orta öğretim kurumlarının arsa temini, binaların yapım, bakım ve onarımı ile diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin hizmetleri il sınırları içinde yapmakla görevli ve yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Belediyenin görev ve sorumlulukları" başlıklı 14. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; ''imar su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafi ve kent bilgi sistemleri; çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve ambulans; şehir içi trafik defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar, konut kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor orta ve yükseköğrenim öğrenci yurtları (Bu Kanunun 75 inci maddesinin son fıkrası, belediyeler il özel idareleri bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler tarafından, orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları ile Devlete ait her derecedeki okul binalarının yapım, bakım ve onarımı ile tefrişinde uygulanmaz); sosyal hizmet ve yardım nikah meslek ve beceri kazandırma: ekonomi ve ticaretin geliştirilmek hizmetlerini yapar veya yaptırır. Büyükşehir Belediyeleri ile nüfusu 100.000'in üzerindeki belediyeler, kadınlar ve çocuklar için konukevleri açmak zorundadır. Diğer belediyeler de mali durumları ve hizmet önceliklerini değerlendirerek kadınlar ve çocuklar için konukevleri açabilirler'' hükmü yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; Isparta İl Genel Meclisi tarafından Isparta İli'nin ulusal düzeyde tanıtımının sağlanması konulu toplantısında alınan … tarih ve … sayılı kararla Keçiborlu/ Gümüşgün, Isparta/ Eğirdir yol güzergahında o yöreyi tanıtıcı, dikkat çekici sloganların bilbordlara yazılmasının kararlaştırıldığı, kararda; uygulamanın tanıtım atağı başlatacağının belirtildiği; anılan kararın (g) maddesinde Isparta ili, Eğirdir İlçesi, … Kasabası anayol kavşağına "Bediüzzaman Said Nursi Hazretlerinin Yaşadığı Topraklardasınız " sloganının yazılması, daha sonra Meclis'in 05/04/2012 tarihli kararıyla bu sloganın "Bediüzzaman Said Nursi'nin Yaşadığı Topraklardasınız " olarak düzeltilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu kararın alındığı tarihte Isparta ili, Eğridir ilçesi, … kasabasında Belediye teşkilatı bulunmakta olup; beldenin tanıtımı amacıyla yapılacak uygulamalarda, il özel idaresi ve belediyelerden hangisinin yetkili olduğunun ortaya konulması gerekmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde; belediye sınırları içinde beldenin tanıtımına ilişkin hizmetlerin belediyece yapılıp, yaptırılacağı açık olup; beldenin tanıtımına ilişkin olarak Kanun metninde il özel idarelerine bir görev ya da yetki verilmediği görülmektedir.
Bu itibarla; beldenin tanıtımı amacı ile tesis edildiği açık olan işlemin bu hususta yetkisi bulunmayan il özel idaresince tesis edildiği görülmekle işlemde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu durumda; davaya konu işlemin yetki yönünden iptali gerekmekte iken esasının incelenmesi suretiyle verilen karardaki hukuki isabet görülmemmiştir.
Açıklanan nedenlerle; … İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 26/10/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :
(X)- İdare ve Vergi Mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenip bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır.
İdare Mahkemesince verilen kararın dayandığı gerekçe usul ve yasaya uygun olup, bozulmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanması gerektiği oyu ile aksi yöndeki karara katılmıyoruz.