Danıştay 4. Daire 2021/4473 Esas 2021/5592 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2021/4473
Karar No : 2021/5592

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, takdir komisyonu kararı uyarınca 2008/1-12, 2008/4-6, 2008/5. dönemi için kesilen vergi ziyaı cezalarının kaldırılması istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Danıştay bozma kararı üzerine Vergi Mahkemesinin temyize konu kararıyla; davacının fiillerine iştirak ettiği …'in takdire sevk edildiği 26/12/2013 tarihi itibariyle herhangi bir re'sen tarh sebebinin bulunmadığı; zira takdire sevke ilişkin yazı incelendiğinde, mükellef hakkında inceleme yapıldığı ancak davacının tüm vergi matrahların takdir komisyonunca takdirinin gerektiği ve söz konusu inceleme sonucunda hazırlanacak rapor örneğinin yapılacak takdire esas olmak üzere gönderileceğinin belirtildiği; bu nedenle dava konusu olayda re'sen tarh sebebinin … tarih ve … sayılı Vergi Tekniği Raporu ile oluştuğu; buna göre davacının fiillerine iştirak ettiği …'in takdire sevk edildiği 26/12/2013 itibariyle takdire sevk sebebinin bulunmadığı, bu tarih itibariyle takdire sevk edilmesini gerektiren bir durumunda söz konusu olmadığı görülmekte olup, 06/12/2013 tarihinde ortada re'sen tarh sebebi dolayısıyla takdire sevk sebebi bulunmamasına rağmen davacının bu tarihte takdire sevki neticesinde takdir komisyonu kararlarına istinaden yapılan dava konusu cezalı tarhiyatlarda hukuka uygunluk bulunmadığı, diğer taraftan; davalı idare tarafından, incelenen dönemler açısından matrah takdiri amacıyla ödevli takdir komisyonuna sevk edilmiş ve takdir komisyonunca uyuşmazlık konusu matrahlar takdir edilmiş ise de, dava konusu cezalı tarhiyatların dayanağının esas itibarıyla vergi tekniği raporu olduğu, bu bağlamda olayda tarh edilen vergi ve kesilen cezaların, takdir komisyonunca yapılan matrah takdiri sonucuna değil esas itibariyle vergi inceleme elemanı tarafından tanzim edilen raporda belirtilen belirlemelere dayandığı, buna göre matrah takdiri amacı dışında sadece vergi incelemesinde zamanaşımı süresini durdurma sonucunu doğuracak şekilde takdir komisyonuna başvurulmasının vergi tekniği raporuna göre gerçekleştirilen tarhiyat işlemlerine herhangi bir etkisinin bulunmadığı ve söz konusu işlemin niteliğini de değiştirmediği, zira takdir komisyonuna başvurulmasının; takdir komisyonu için özel biçimde öngörülen kimi hükümlerin uygulanmasını zorunlu olarak beraberinde getirmekte olduğu, belirtilen hususun ancak bu süreçle birlikte varlık kazanacağı ve bir anlam ifade edeceği, bu durumda, uyuşmazlık konusu tarhiyatların 2008 yılında doğması ve zamanaşımı süresinin 31/12/2015 tarihinde dolması, dava konusu cezalı tarhiyatlara ilişkin ihbarnamelerin ise 26/05/2015 tarihinde tebliğ edilmesi karşısında; zamanaşımı sebebiyle yapılan dava konusu cezalı tarhiyatlarda hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.

TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 113. maddesinde, zamanaşımı, süre geçmesi suretiyle vergi alacağının kalkması olarak tanımlanmış olup, bu durumun mükellefin bu hususta bir müracaatı olup olmadığına bakılmaksızın hüküm ifade edeceği, 114. maddesinde ise, "Şu kadar ki, vergi dairesince matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulması zamanaşımını durdurur. Duran zamanaşımı mezkur komisyon kararının vergi dairesine tevdiini takip eden günden itibaren işlemeye devam eder. Ancak işlemeyen süre her hâl ve takdirde bir yıldan fazla olamaz." denilmek suretiyle takdir komisyonu kararlarına istinaden yapılan re'sen tarhiyatlarda zamanaşımı hususunun olup olmadığının tespiti için takdir komisyonuna sevk tarihi, takdir komisyonu kararının vergi dairesine tevdi tarihi, ihbarnamenin tebliğ tarihi ve takdir komisyonunda geçen süreye (takdir komisyonuna sevk tarihi ile takdir komisyonu kararının vergi dairesine tevdi tarihi arasındaki süre) bakılarak karar verilmelidir.
Bilindiği üzere 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinde sayılan re'sen vergi tarhını gerektiren sebeplerin varlığı halinde vergi inceleme elemanlarınca ilgili dönem matrahı re'sen tarh edilebileceği gibi takdir komisyonuna sevk edilerek de söz konusu işlem yapılabilmektedir. Kanunun 74. maddesinde ise, takdir komisyonlarının görevlerini yaparken takdir sebeplerinin bulunup bulunmadığını inceleyemeyeceği, hatalı gördüğü işlemlerde ilgili vergi dairesini yazı ile ikaz etmeye mecbur olduğu hükme bağlanmıştır. Bu itibarla, takdir komisyonu takdir nedenleri ile ilgili herhangi bir belirleme yapma veya değiştirme hakkına sahip değildir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, takdir komisyonu kararına göre yapılan tarhiyatlarla ilgili uyuşmazlıklarda zamanaşımı ile ilgili hususların çözümünde, genel ilke olarak takdir komisyonuna sevkle tarh zamanaşımının durduğunun kabulü gereklidir. Dolayısıyla, yalnızca takdire sevk tarihine bakılarak takdir komisyonuna sevkin, zamanaşımını durdurmak amacıyla yapıldığının bu çerçevede kabulüne imkan bulunmamaktadır. Mevcut vergi incelemeleri tamamlanmadan da takdire sevk işleminin bu kapsamda yapılabileceği ve tamamlanan inceleme sonucunda elde edilen bilgi ve verilerin takdir komisyonunca da değerlendirilebileceği tabiidir.
Dosyanın incelenmesinden, davacının sahte belge düzenleme fiiline iştirak ettiği … ile birlikte 26/12/2013 tarihinde takdir komisyonuna sevk edildiği, 12/08/2014 tarihli takdir komisyonu kararıyla matrah takdiri yapıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda, 2008 yılına ilişkin olarak 31/12/2013 tarihinde dolacak olan tarh zamanaşımı süresinin dolmasından önce 26/12/2013 tarihinde yapılan takdire sevk işlemi, 213 sayılı Kanun'un 114.maddesi uyarınca işlemeye devam eden tarh zamanaşımı süresini durduracağı ve davacı hakkında re'sen tarh sebebinin varlığı da, dosya kapsamında hakkında düzenlenen vergi tekniği raporu ile somut olarak ortaya konulduğu; öte yandan davacının fiiline iştirak ettiği … tarafından, takdir komisyonu kararı uyarınca 2008 takvim yılına ilişkin vergi ziyaı cezalı gelir vergisi ile 2008/4-6. dönemlerine ilişkin vergi ziyaı cezalı geçici vergi tarhiyatlarına karşı dava açıldığı, … Vergi Mahkemesince … tarih ve E:…, K:… sayılı kabul kararının, Danıştay Dördüncü Dairesinin 09/09/2019 tarih ve E:2015/1494, K:2019/5123 sayılı kararıyla bozulduğu, … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararınında Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun 10/03/2021 tarih ve E:2020/900, K:2021/309 sayılı kararıyla bozulduğu anlaşıldığından işin esası incelenerek karar verilmesi gerekirken, takdire sevk işleminin zamanaşımını durdurmayacağı ve dava konusu tarhiyatların zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle verilen temyize konu Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2.Temyize konu … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Vergi Mahkemesine gönderilmesine,
4.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen onbeş (15) gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 26/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.