21. Hukuk Dairesi 2016/18633 E. , 2018/3917 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Vek. Av. ...
Davacı, Kurum tarafından yersiz olarak tahsil edilen prim asıl ve işsizlik sigortası primi işveren payı tutarının yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dava; 01.10.2008 tarihinden önce ödenen yol-yemek yardımlarının sigorta primine esas kazaca dâhil edilmemesi gerektiğinin tespiti ile yersiz ödenen primlerin yasal faizi ile tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile hükümde yazılı şekilde karar verilmiş ise de verilen kararın yanılgılı değerlendirmeye dayalı olduğu anlaşılmaktadır.
İhtilaflı dönemde yürürlükte olan Mülga 506 sayılı Yasanın 29.07.2003 tarih ve 4958 sayılı Yasanın 36. maddesi ile değişik 77/2. maddesinde “Şu kadar ki, ölüm, doğum ve evlenme yardımları, yolluklar, kıdem, ihbar ve kasa tazminatları, ayni yardımlar ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca miktarları yıllar itibariyle belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, sigorta primlerinin hesabına esas tutulacak kazançların aylık tutarının tespitinde nazara alınmaz. Bunların dışında her ne ad altında ödeme yapılırsa yapılsın tüm ödemeler prime tabi tutulur.” hükmü yer almaktadır.
506 sayılı Yasa’nın 77. madde 1. fıkrasında prim hesabı da göz önünde tutulacak kazançlar belirtilmiş, 2. fıkrasında ise bunun istisnaları gösterilmiştir. Fıkrada ifade edildiği biçimde sosyal amaçlı olarak veya işverenin yasa ve sözleşme dışında sigortalısına yaptığı yardım ve ödemeler prim hesabında nazara alınmazlar ve prime tabi tutulmazlar. Bu ödeme veya yardımlar ücret ve benzeri ödemelerden tamamen farklı nedenlere dayanırlar. İşin karşılığı olmaktan ziyade insani değer yargıları sonucu verilirler. Yasa bunları sayarak belirtmiştir. Bu yardımlar ölüm, doğum ve evlenme yardımları, yolluklar, kıdem, ihbar ve kasa tazminatları, ayni yardımlar, yemek, çocuk ve aile zamlarıdır.
Somut olayda, ihtilaflı tüm döneme ilişkin ayrıntılı bordro icmalleri (yol ve yakacak yardımlarının yer aldığı) davalı kurumdan istenip her işçi ödenen miktar ayrı ayrı tespit edilmeden, ödenen yol ve yakacak miktarlarının sigorta matrahına dahil edilip edilmediği denetime elverişli bilirkişi raporu ile ortaya konulmadan eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi de usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Yapılacak iş; davalı Kurumdan davacı işyerinin, ihtilaflı tüm döneme ilişkin ayrıntılı bordro icmallerini (yol ve yakacak yardımlarının yer aldığı) getirtmek, sigorta matrahına yol ve yakacak adı altında yapılan ödemelerin dahil edilip edilmediğini sormak, akabinde bilirkişiden yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda denetime elverişli rapor almak suretiyle varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda belirtilen eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeye dayalı olarak, davanın esasına girerek, yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 17.04.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
