Danıştay 6. Daire 2018/4827 Esas 2021/11858 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/4827
Karar No : 2021/11858


KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- … 2- … 3- … 4- … 5- … 6- … 7- … 8-…
VEKİLLERİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : Danıştay Altıncı Dairesince verilen 29/01/2018 tarihli, E:2013/8083, K:2018/676 sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Siirt İli, Merkez … Mahalle, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde yer alan sitede bağımsız bölüm maliki olan davacılar tarafından, komşuluğunda bulunan Siirt İli, Merkez … Mahalle, … ada, … parsel sayılı taşınmazın kullanım amacı değiştirilmeksizin, nüfus yoğunluğunun arttırılmasına dair … tarihli, … sayılı meclis kararıyla kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar plânı değişikliğinin iptal edilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddi ile plan değişikliğinin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; dosyada bulunan bilgi ve belgeler ile yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu hazırlanan bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden; davanın, … tarih ve … sayılı Meclis kararıyla kabul edilen (1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar plânı) değişikliğinin iptal edilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlem yönünden; imar plânı değikliğinin iptali istemiyle yapılan başvuru üzerine belediye meclisi tarafından bir karar verilmesi gerekirken, yetkisiz makam olan belediye imar ve şehircilik müdür vekilince reddedilmesi nedenleriyle, söz konusu başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Davanın, … tarih ve … sayılı Meclis kararıyla kabul edilen (1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar plânı) değişikliğine ilişkin kısmı yönünden ise;
Danıştay Altıncı Dairesi'nin 18/04/2011 tarih ve E:2010/10876, K:2011/868 sayılı kararında da belirtildiği üzere; 3194 sayılı İmar Kanununun 8. maddesinin (b) bendi uyarınca, İmar ve Şehircilik Müdür Vekili tarafından tesis edilen işlemin iptali sonucunda dava konusu plânlarda değişiklik yapılması istemini içeren davacı başvurusunun yetkili organ olan belediye meclisince incelenmesi sırasında dava konusu imar plânları ve bu plânlarda değişiklik yapılması isteminin birlikte değerlendirilmesi suretiyle karar verileceğinden, plânlar hakkında bu aşamada karar verilmesine olanak bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle; davacıların başvurusu üzerine tesis edilen … tarih ve … sayılı işlemin iptali, (1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar plânı değişikliğine ilişkin) … tarih ve … sayılı belediye meclisi kararı hakkında ise karar verilmesine yer olmadığı yolunda karar verilmiştir.

Daire kararının özeti: Davalının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davalı tarafından, temyiz aşamasında ileri sürdüğü iddiaların değerlendirilmediği, temyize konu kararın hukuk ve usule aykırı olduğu ileri sürülerek Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ: Kararın düzeltilmesi isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin 29/01/2018 tarihli, E:2013/8083, K:2018/676 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Siirt İli, Merkez … Mahalle, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde yer alan sitede bağımsız bölüm maliki olan davacılar tarafından, komşuluğunda bulunan Siirt İli, Merkez … Mahalle, … ada, … parsel sayılı taşınmazın kullanım amacı değiştirilmeksizin, nüfus yoğunluğunun arttırılmasına dair … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar plânı değişikliğinin iptal edilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddi ile plan değişikliğinin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2. maddesinin (a) fıkrasında, idari davaların idari işlemler hakkında yetki, sebep, şekil, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılacağı belirtildikten sonra ilk inceleme konularının belirlendiği 14. maddenin 3. fıkrasının (c) bendinde dilekçenin ehliyet yönünden inceleneceği, 15. maddenin 1. fıkrasının (b) bendinde ise bu hususta kanuna aykırılık görülmesi halinde davanın reddedileceği, hükme bağlanmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 10. maddesinde, ilgililerin, haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurabilecekleri, altmış gün içinde cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı, ilgililerin altmış günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde konusuna göre Danıştaya, idare ve vergi mahkemelerine dava açabileceği, altmış günlük süre içinde idarece verilen cevap kesin değilse ilgilinin bu cevabı, istemin reddi sayarak dava açabileceği gibi, kesin cevabı da bekleyebileceği, bu takdirde dava açma süresinin işlemeyeceği, ancak, bekleme süresinin başvuru tarihinden itibaren altı ayı geçemeyeceği, dava açılmaması veya davanın süreden reddi hallerinde, altmış günlük sürenin bitmesinden sonra yetkili idari makamlarca cevap verilirse cevabın tebliğinden itibaren altmış gün içinde dava açılabileceği, hükme bağlanmıştır.
İşlem tarihinde yürürlükte olan Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelikte plan değişikliği: plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanan, kamu yararının zorunlu kılması halinde yapılan plan düzenlemeleri olarak tanımlanmış olup, ilgililerin plan değişikliği koşullarının oluştuğunu öne sürerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 10. maddesi uyarınca taşınmazları ile ilgili olarak mülkiyet hakkı kapsamında her zaman plan değişikliği isteminde bulunabilecekleri ve istemlerinin reddi üzerine dava açma süresi içinde bu istemlerinin reddine ilişkin işlem ile birlikte imar planına karşı dava açabilecekleri açıktır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdari yargılama hukukunda ehliyet, kişinin medeni hakları kullanabilme yeteneği yanında, idari dava açmakta menfaati olmasını; diğer bir anlatımla iptali istenilen idari işlem ile kişisel, meşru ve güncel bir menfaatinin ihlal edilmiş bulunmasını da ifade etmektedir. Bu bakımdan idari işlemin hukuk düzeninden kaldırılmasında, açıklanan nitelikte menfaati bulunmayan kişinin idari dava açma ehliyetinden de söz edilemez.
İdari işlemlerin hukuka uygunluğunun yargı yoluyla denetimini amaçlayan iptal davasının görüşülebilmesinin ön koşullardan birisi olan "dava açma ehliyeti", her idari işleme karşı herkes tarafından iptal davası açılmasının idare ile işlemlerinde istikrarsızlığa neden olmaması ve idarenin işleyişinin bu yüzden olumsuz etkilenmemesi için, dava konusu edilecek işlem ile dava açacak kişi arasında belli ölçütler içinde menfaat ilişkisinin varlığını ifade etmektedir. Her olay ve davada, idari işlem ile dava açacak kişi arasında öngörülen subjektif ehliyet koşulu olarak menfaat ihlalinin kişisel, meşru ve güncel bir menfaat olması ölçütleri ekseninde yargı mercilerince değerlendirilerek takdir edilecektir.
Uyuşmazlıkta, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 10. maddesi kapsamında, Siirt İli, Merkez ... Mahalle, ... ada, ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde yer alan sitede bağımsız bölüm maliki olan davacılar tarafından, komşuluğunda bulunan Siirt İli, Merkez, … Mahalle, … ada, … parsel sayılı taşınmazın kullanım amacı değiştirilmeksizin, nüfus yoğunluğunun arttırılmasına dair … tarih ve … sayılı Meclis kararıyla kabul edilen (1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar plânı) değişikliğinin iptal edilmesi istemiyle davalı idareye başvuru yapıldığı, bir başka ifade ile davacılar tarafından, kendilerine ait olmayan komşu parsele yönelik imar planı değişikliği yapılması talep edilerek, bu talebin reddi üzerine bakılan davanın açıldığı görüldüğünden uyuşmazlığa konu taşınmaz ile davacılar arasında yukarıda tanımlandığı şekilde kişisel, güncel ve meşru bir menfaat ilişkisinin olmadığı, bu nedenle dava açma ehliyetinin bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemlerin yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen iptali ile kısmen dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin … İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:… , K:… sayılı kararın 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 27/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.