Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2020/2216 Esas 2021/11665 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, aksine Kurum işleminin iptali, babasından bağlanan ölüm aylığının kesildiği tarihten itibaren tekrar bağlanması ve menfi tespit istemine ilişkindir.
Mahkemece, uyulan bozma ilamı sonrası davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosya kapsamı incelendiğinde, mahkemece uyulmasına karar verilen bozma ilamımızda, davanın konusuz kalmadığı belirtilerek ilk bozma ilamına atıf yapılmış, ilk bozma ilamında da, aylığın kesilmesine ilişkin kurum işlemi yerinde görülmekle beraber, yersiz ödenen aylıklar yönünden sebepsiz zenginleşme hükümleri yerine 5510 sayılı Yasa’nın 96/b maddesinin dikkate alınması belirtilmesi karşısında, mahkemece, davanın kabulüne, davacının aylık kesme işlemi nedeniyle davalı kuruma borçlu bulunmadığının tespitine, 01.10.2006-01.10.2016 tarihleri arasında da davacının babasının sigortalılığı nedeniyle aylık almaya devam etmesi gerektiğinin tespitine dair karar verildiği anlaşılmıştır.
Her ne kadar bir ara kararı olsa da; mahkemece, Yargıtay’ın bozma ilamına uyulması durumunda, bozma kararı lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak doğar ve Mahkeme bu kararından dönemeyeceği gibi bozma ilamı doğrultusunda işlem yapmak zorundadır. 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nda ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda “usulî kazanılmış hak” kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamakta ise de, bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usûl işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir. Nitekim; Hukuk Genel Kurulu"nun 18.10.1989 gün 541-534, 21.02.1990 gün 10-117; 07.10.1990 gün 439-562; 19.02.1992 gün 635-82; 23.02.1994 gün 936-94; 03.03.2010 gün ve 2010/12-81-118; 27.09.2006 gün ve 2006/19-635 Esas 2006/573 Karar; 15.10.2008 gün ve 2008/19-624 Esas 2008/632 Karar ile 17.02.2010 gün ve 2010/9-71 Esas 2010/87 Karar sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Belirtilen açıklamalar ışığında somut olaya dönüldüğünde, bozma ilamına uyan mahkemece, ilk bozma ilamında belirtilen esaslar çerçevesinde araştırma yapıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 06.10.2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.