Danıştay 6. Daire 2020/9584 Esas 2021/11871 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/9584
Karar No : 2021/11871

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediyesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : 1- …
2- …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … . İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E:… K:… sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Düzce ili, Merkez ilçe, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazı da kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanunun 18. maddesi uyarınca yapılan parselasyonun onaylanmasına ilişkin Düzce Belediye Encümeninin 23.08.2016 tarihli, … sayılı kararı ile bu karara yapılan itirazın reddine dair anılan encümenin 04.10.2016 tarihli, … sayılı kararının iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti::… İdare Mahkemesinin ... tarihli, E:… , K:… sayılı kararında, yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte değerlendirilmesinden, parselasyonun dayanak alınan 1/1000 ölçekli uygulama imar planına uygun yapıldığı, düzenlenme sınırının doğru geçirildiği, düzenleme alanında kadastral alan ile imar adası alanı eşit olduğundan DOP kesintisinin yapılmadığı, davacıların fiili kullanıma uygun tahsis yapıldığı, yoldan ihdas alanının … parsel sayılı taşınmaza ilave edilmesini gerekli kılan hususların bulunmadığı, tahsis alanı az olan parsellere veya daha önceden yola terk yapan parsellere ekleme yapılmasının yerinde olacağı, davacıların parseline bitişik oluşturulan ... parsel sayılı taşınmazın derinliğinin yeterli olmadığı, arka bahçe mesafesi yeterli bina yapılamayacağından dolayı değer kaybına uğrayacağı, davacılara ait ... parsel sayılı taşınmazın imar hak edişinin ... Bulvarına cephe verilecek şekilde tahsis edilmesi halinde köşebaşı … parsel sayılı taşınmazın mevzuata uygun hale geleceği, bu durumda dava dışı üçüncü kişilere ait … parsel sayılı taşınmazın, davacıların fiili kullanım alanına doğru büyütülmesi ve ... Bulvarındaki cephesinin küçültülmesi gerektiği, bu halde davacının da geniş yola cepheli parselinin olacağı, yoldan ihdas alanıyla ... parsel sayılı taşınmazın yüzölçümünün artırılması ile düzenlemeye giren parsellere göre değer artışı sağlandığından dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Yoldan ihdas edilen alanın uygulama sahasında alanı en küçük olan ... parsel sayılı taşınmazda değerlendirilmesinin amacının anılan parselde yapılaşmayı sağlamak olduğu, Mahkeme tarafından alınan ek bilirkişi raporunda ... parsel sayılı taşınmazın bina derinliğinin Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğine uygun olduğu, imar durumunun uygulanabilir olduğu, ek raporun Mahkeme tarafından değerlendirilmeden hatalı ilk raporun karara esas alındığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASININ ÖZETİ: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Düzce ili, Merkez ilçe, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazı da kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanunun 18. maddesi uyarınca Düzce Belediye Encümeninin 23.08.2016 tarihli, ... sayılı kararıyla parselasyon yapılmış, parselasyon işlemi sonucunda davacının taşınmazından düzenleme ortaklık payı kesilmeden kadastral taşınmazın bulunduğu yerden imar parseli tahsis edilmiş, davacı tarafından 22.09.2016 tarihli dilekçe ile parselasyon işlemine Resim Betir Paşa Bulvarına bakan kısmından imar parseli tahsis edilmesi gerektiği gerekçesiyle itiraz edilmiş, Düzce Belediye Encümenin 04.10.2016 tarihi, ... sayılı kararıyla taşınmazın parselasyon yapılmadan öncede anılan bulvara cephesi bulunmadığı ve kadastral parselin bulunduğu alandan imar parseli tahsis edildiği gerekçesiyle itirazının reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan halinde, "Arazi ve arsa düzenlemesi" başlıklı 18. maddesinde; "İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re'sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir. Sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler valilikçe kullanılır.
Belediyeler veya valiliklerce düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların dağıtımı sırasında bunların yüzölçümlerinden yeteri kadar saha, düzenleme dolayısıyla meydana gelen değer artışları karşılığında "düzenleme ortaklık payı" olarak düşülebilir. Ancak, bu maddeye göre alınacak düzenleme ortaklık payları, düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların düzenlemeden önceki yüzölçümlerinin yüzde kırkını geçemez.
Düzenleme ortaklık payları, düzenlemeye tâbi tutulan yerlerin ihtiyacı olan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve ortaöğretim kurumları, yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil saha, ibadet yeri ve karakol gibi umumî hizmetlerden ve bu hizmetlerle ilgili tesislerden başka maksatlarla kullanılamaz." hükmü yer almıştır.
2644 sayılı Kanunun 21. maddesinde; “Köy ve belediye sınırları içinde kapanmış yollarla yol fazlaları köy veya belediye namına tescil olunur.” hükmü yer almaktadır.
İşlem tarihinde yürürlükte olan İmar Kanununun 18 inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlenmesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İmar parsellerinin oluşturulması ve dağıtımındaki esaslar" başlıklı 10. maddesinde, ''İmar parsellerinin oluşturulması ve dağıtımında aşağıdaki esaslar dikkate alınır: a) Düzenlemeyle oluşacak imar parsellerinin mümkün mertebe aynı yerdeki veya yakınındaki eski parsellere tahsisi sağlanır, b) Plân ve mevzuata göre korunması mümkün olan yapıların tam ve hissesiz bir imar parseline intibak ettirilmesi sağlanır, c) Mal sahibine tahsis edilen miktarın bir imar parselinden küçük olması veya diğer teknik ve hukuki nedenlerle müstakil imar parseli verilmemesi halinde, imar parselasyon plânları ve imar durumu belirlenmiş düzenleme alanlarında yapılacak binaların toplam inşaat alanı veya bağımsız bölüm adetleri belirtilen imar adaları veya parselleri, kat mülkiyetine esas olmak üzere hisselendirilebilir.'' kuralı yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, hükme esas alınan bilirkişi raporunda, dava konusu taşınmazın komşuluğunda bulanan ... parsel sayılı taşınmazın Yönetmelikte belirtilen bina derinliğini sağlamadığı, dava konusu taşınmazın imar hak edişinin ... Bulvarına cephe verilecek şekilde tahsis edilmesi halinde köşebaşı ... parsel sayılı taşınmazın bina derinliğini sağlayacağının belirtildiği, davalı idarenin imar durum belgesi ekleyerek yaptığı itiraz sonucunda alınan ek bilirkişi raporunda ise ... parsel sayılı taşınmazın ilgili Yönetmelikte belirlenen 7 metrelik parsel derinliğini sağladığı ve imar durumunun uygulanabilir olduğu yönünde değerledirme yapılmasına rağmen İdare Mahkemesince ilk bilirkişi raporundaki değerlendirme doğrultusunda ... parsel sayılı taşınmazın derinliğinin yeterli olmadığı, davacıların fiili kullanım alanına doğru parselin büyütülmesi ve ... Bulvarındaki cephesinin küçültülmesi gerektiği, bu halde davacının da geniş yola cepheli parselinin olacağına ilişkin gerekçesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.
Ayrıca, dava konusu alanda DOP oranının "0" olarak belirlendiği, dava konusu parselasyonun dayanak uygulama imar planına uygun yapıldığı, düzenleme sınırının ilgili Yönetmeliğe uygun olarak geçirildiği, davacıların kadastral parselinin ... Bulvarına cephesinin olmadığı ve kadastral parselin bulunduğu alandan imar parseli tahsis edildiği göz önünde bulundurulduğunda dava konusu parselasyon işleminin bölgesel anlamda tümünün denetiminin değil, yalnızca davacı parsellerine yönelik olarak getirilen tahsis ve uygulama şartlarının değerlendirilmesi gerektiğinden genel gerekçelerle parselasyon işleminin iptal edilmesinde de isabet görülmemiştir.
Bu durumda, dava konusu işlemlerin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolunda verilen temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen ... İdare Mahkemesinin ... tarihli, E:... , K:... sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair ... Bölge İdare Mahkemesi ... . İdari Dava Dairesince verilen ... tarihli, E:... K:... sayılı kararın BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 27/10/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.