Danıştay 3. Daire 2019/5479 Esas 2021/4721 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/5479
Karar No : 2021/4721

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Petrol Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurusuna ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, Kasım 2011 dönemine ait katma değer vergisi, vergi ziyaı cezası ile gecikme faizinden oluşan kamu alacağının tahsili amacıyla düzenlenen … tarih ve … takip numaralı ödeme emrinin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davacı şirketin ilgili dönem matrah takdiri için 15/12/2016 tarihinde takdir komisyonuna sevk edildiği, ardından sahte belge kullandığından bahisle takdire done olmak üzere 30/01/2017 tarihli vergi tekniği raporunun düzenlendiği, söz konusu rapor ve bu raporda yer alan matrah done alınarak takdir komisyonunca belirlenen matrah üzerinden yapılan tarhiyata ilişkin ihbarnamenin 26/04/2017 tarihinde tebliğ edilmesine rağmen davacı şirket tarafından dava açılmadığı, ancak dava konusu ödeme emri içeriğindeki vergi borçlarının 2011 yılına ait olduğu, zamanaşımı süresinin takdir komisyonuna başvurulması nedeniyle durması için olayda gerçek bir re'sen takdir nedeninin var olması gerektiği, salt zamanaşımını durdurmak amacıyla takdire sevk işlemi 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 114. maddesinde belirtilen zamanaşımı süresini durdurmayacağından 5 yıllık süre geçirildikten sonra davacıya tebliğ edilen amme alacaklarının tarh zamanaşımına uğradığı ve söz konusu hususun tahsil aşamasında dikkate alınmasında hukuki bir engel bulunmadığından tanzim edilen ödeme emrinde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu ödeme emri iptal edilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusunun, usul ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılan Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacının 2011 yılında sahte belge düzenlediği tespit edilen firmaya ait faturaları yasal defterlerine kaydederek beyanlarına intikal ettirdiği anlaşıldığından, matrah takdiri için takdir komisyonuna sevk edildiği, matrah takdirine done olması amacıyla 30/01/2017 tarihli vergi tekniği raporunun düzenlendiği, anılan rapora dayanılarak alınan takdir komisyonu kararı uyarınca yapılan tarhiyatın 26/04/2017 tarihinde tebliğ edildiği ve dava konusu edilemeyerek kesinleştiği, takdire sevk işleminde zamanaşımını durdurma amacı bulunmadığı, davacı adına düzenlenen ödeme emrinin hukuka uygunluğunun denetlenmesi sırasında dayanak alınan tarhiyatın zamanaşımına uğrayıp uğramadığının incelenemeyeceği ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacının, Kocaeli Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı'nın 14/12/2016 tarihli yazısıyla 2011 yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesinin istendiği, 15/12/2016 tarihinde takdire sevk edildiği, … tarih ve … sayılı Vergi Tekniği Raporu'nun done alındığı 28/03/2017 tarihli takdir komisyonu kararıyla takdir edilen matrah farkı üzerinden adına Kasım 2011 dönemi için yapılan katma değer vergisi tarhiyatının 26/04/2017 tarihinde tebliğ edildiği, cezalı vergiye karşı dava açılmaması üzerine söz konusu kamu alacağının tahsili amacıyla dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un uyuşmazlık döneminde yürürlükte olan 55. maddesinde, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir "ödeme emri" ile tebliğ olunacağı; 58. maddesinde, kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığı hakkında tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde dava açabileceği hükümlerine yer verilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinde, re'sen tarhiyat, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması olarak tanımlanmıştır. Kanunun 74. maddesinin (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde, yetkili makamlar tarafından istenilen matrah ve servet takdirlerini yapmak, takdir komisyonunun görevleri arasında sayılmış, komisyonunun yetkilerini düzenleyen 75. maddenin 1. fıkrasında ise 72. maddenin 1. fıkrasına göre kurulan takdir komisyonu 74. maddedeki görevleri dolayısıyla bu Kanunda yazılı inceleme yetkisini haiz olduğu hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanun'un 113. maddesinde zamanaşımı; süre geçmesi suretiyle vergi alacağının kalkması olarak tanımlanmış, 114. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında ise vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlıyarak beş yıl içinde tarh ve mükellefe tebliğ edilmeyen vergilerin zamanaşımına uğrayacağı, şu kadar ki, vergi dairesince matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulmasının zamanaşımını durduracağı, duran zamanaşımını mezkûr komisyon kararının vergi dairesine tevdiini takip eden günden itibaren kaldığı yerden işlemeye devam edeceği, ancak işlemeyen sürenin her hâl ve takdirde bir yıldan fazla olamayacağı hükme bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
213 sayılı Kanun'un 30. maddesine göre vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde matrah, takdir komisyonu tarafından takdir edilebileceğinden, bu durumdaki bir mükellefin vergi incelemesine başlanılmadan önce takdire sevk edilmesine ve düzenlenen raporların takdir komisyonunca done olarak kullanılmasına yasal bir engel bulunmamakla birlikte inceleme başladıktan sonra takdire sevk işleminin zamanaşımı süresini durdurduğundan bahsedilemez.
Davacının 2011 yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesinin istenilmesi üzerine incelemeye başlandığı ve inceleme devam ederken matrah takdiri için 15/12/2016 tarihinde takdir komisyonuna sevk işleminin yapıldığı, 28/03/2017 tarihli takdir komisyonu kararına dayanılarak 21/04/2017 tarihinde düzenlenen ihbarnamenin 26/04/2017 tarihinde davacıya tebliğ edildiği olayda, takdire sevkin zamanaşımı süresini durdurmadığı dikkate alındığında, 31/12/2016 tarihine kadar tebliğ edilmesi gerekirken zamanaşımı süresinin dolmasından sonra tebliğ edilen ihbarname içeriği cezalı verginin zamanaşımına uğradığı görüldüğünden yazılı gerekçeyle ödeme emrini iptal eden Vergi Mahkemesi kararına yöneltilen istinaf başvurusunun reddine dair Vergi Dava Dairesi kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamıştır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 27/10/2021 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.

(X)-KARŞI OY :

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesi uyarınca, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde matrahın takdir komisyonu tarafından takdir edilebileceği tartışmasız olup bu durumdaki bir mükellefin vergi incelemesine başlanılmadan önce takdire sevk edilmesine ve düzenlenen inceleme raporlarının takdir komisyonunca done olarak alınmasında yasal bir engel bulunmamaktadır. Zamanaşımı süresi içinde takdire sevk edilmekle işlemekte olan zamanaşımı süresinin duracağı anılan Kanun'un 114. maddesi gereğidir.
Dolayısıyla, davacının 2011 yılı matrah takdiri için 15/12/2016 tarihinde takdir komisyonuna sevkiyle zamanaşımının durduğu, takdir komisyonunca … tarih ve … sayılı Vergi Tekniği Raporu done alınarak matrahın belirlendiği, 28/03/2017 tarihli komisyon kararları uyarınca 21/04/2017 tarihinde düzenlenen ihbarnamelerin 26/04/2017 tarihinde davacıya tebliğ edildiğinin anlaşıldığı olayda, davacının 2011 yılı matrahının takdiri için takdir komisyonuna sevk edilmesiyle duran ve sevk tarihinden itibaren bir yıl içinde takdir komisyonu kararının zamanaşımı süresi dolmadan tebliğ edilen ihbarnamelerle duyurulan vergi ve cezanın zamanaşımına uğradığından söz edilemeyeceğinden aksi yönde gerekçeyle verilen Vergi Dava Dairesi kararının yeniden karar verilmek üzere bozulması gerektiği oyuyla Daire kararına katılmıyorum.