21. Hukuk Dairesi 2016/16692 E. , 2018/3848 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ...... Mahkemesi
Davacı, davalı işverene ait işyerinde 14.12.1991 tarihinden itibaren ...... fiilen asgari ücretle çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki ...... okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dava, davacının 14.12.1991 tarihinden itibaren ...... davalı işverene ait iş yerinde çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş ...... tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve ......larına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden;davacı adına ...... sicil numaralı ... unvanlı işyerinden verilen işe giriş bildirgesinin 14.02.1992 tarihinde Kuruma intikal ettiği ve üzerinde idari para cezası uygulandığının belirtildiği,dosyada bulunan işe giriş bildirgesi fotokopisinden yazılar silik olduğu için işe giriş tarihinin tam olarak okunamadığı,dönem ......larının dosyada bulunduğu,...... tanıklarının davacının kendilerinin çalıştığı dönemde çalışmadığını,işyerinde bayan eleman olmadığını beyan ettiği,davacının çalışmasını doğrulayan ...... tanıklarının ise davacı ile akraba olduğu,mahkemece komşu işyeri araştırması yapılarak çevrede bulunan köylerin muhtar ve azalarının dinlendiği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, işe giriş bildirgesi aslını getirtmek,bildirge üzerindeki idari para cezasının uygulanma sebebini Kurumdan sormak, varsa ilgili denetim tutanaklarını getirtmek,işe giriş bildirgesi üzerinde imza ve fotoğraf bulunması halinde bilirkişi marifetiyle imza ve fotoğrafın davacıya ait olup olmadığını araştırmak,sigorta sicil numarasının hangi yılın serilerinden olduğunu sormak,1991 yılında işverence Kuruma dönem ......su verilip verilmediğini Kurumdan ayrıca ve açıkça tekrar sormak varsa ihtilaflı döneme ilişkin dönem ......larında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, ...,............ odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve araştırma genişletilerek gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 16.04.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.