Danıştay 3. Daire 2018/1285 Esas 2021/4732 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2018/1285
Karar No : 2021/4732

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVACI) … Grup Havuz Arıtma İnşaat Taahhüt İthalat İhracat Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ: Av. …
2-(DAVALI) … Vergi Dairesi Müdürlüğü/…
VEKİLİ: Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:.., K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurularına ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, alımlarının bir kısmını sahte faturalarla belgelendirmesi nedeniyle sözü edilen faturalara konu indirimlerinin reddi suretiyle yeniden oluşturulan beyan tablosu uyarınca 2012 yılının Mart, Ekim ve Kasım dönemleri için re'sen salınan bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 1. bendi gereğince kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davacının faturalarını kayıtlarına aldığı … İnşaat Elektrik Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile … Yapı Market Elektrik İnşaat Hafriyat Metal Sanayi Ticaret Limited Şirketi hakkındaki saptamalar düzenledikleri faturaların gerçek bir mal teslimi veya hizmet ifasına dayanmadığını gösterdiğinden yapılan tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığı, somut bir tespit olmaksızın özel usulsüzlük cezası kesilemeyeceği gerekçesiyle bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi yönünden dava reddedilmiş, özel usulsüzlük cezası ise kaldırılmıştır.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurularının, usul ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılan Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından, dava konusu tarhiyata dayanak vergi inceleme raporunun eksik incelemeyle somut delile dayanmaksızın, salt emtia alımında bulunulan şirket hakkındaki olumsuzluklar esas alınarak düzenlendiği, emtia alımında bulunulan firmanın uyuşmazlık konusu faturaların düzenlediği dönemde faal olduğu, faturaların alındığı tarihten önce vergi dairesince yapılmış olumsuz bir yoklamanın olmadığı, fatura konusu emtia gerçekten alındığından bahisle kurumlar vergisi yönüyle bir eleştiri de getirilmediği, emtia alımında bulunulan mükellefin vergisel yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğinin bilinemeyeceği, ticaret sicilinde kayıtlı, ihtilaflı dönemde hakkında olumsuz yoklama ya da tutanak bulunmayan, defterlerini noterde tasdik ettirerek faturalarını anlaşmalı matbaalarda bastıran, satışlarını kayıtlarına intikal ettirerek tahakkuk eden vergilerini ödeyen firmadan olan alımlara ilişkin faturaların kayıtlara intikal ettirilerek, emtia bedellerini çek ve banka aracılığıyla ödendiği, Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nde bir faturanın sahte olarak sayılması için gerekli kriterlerin sayıldığı, gerçekte malların nereden alındığı tespit edilmeden emtia alımına ilişkin faturaların sahte olduğunun iddia edilmesinin varsayıma dayandığı, bir mükellefin vergi idaresi tarafından yerinde bulunamamasının tek başına sahte fatura düzenlediği sonucunu doğurmayacağı ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.
Davalı idare tarafından, davacı adına düzenlenen vergi inceleme raporuyla gerçek bir emtia teslimine dayanmayan faturaları yasal defterlerine kaydettiği tespit edildiğinden adına kesilen özel usulsüzlük cezasının hukuka uygun olduğu, ceza kesilebilmesi için belge alınmadığı ve verilmediğinin her iki taraf nezdinde somut olarak tespiti gerektiği yönünde kanuni şart bulunmadığı ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.

TARAFLARIN SAVUNMASI : Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Davacı temyiz isteminin kısmen kabulü, davalı idare temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacının ilgili yılda faturalarını kayıtlarına aldığı ... İnşaat Elektrik Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile ... Yapı Market Elektrik İnşaat Hafriyat Metal Sanayi Ticaret Limited Şirketi hakkında düzenlenen vergi tekniği raporlarına atıf yapılmak suretiyle düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak sözü edilen mükelleflerin düzenlediği faturaların sahte olduğundan bahisle bu faturalara dayalı katma değer vergisi indirimleri reddedilerek yeniden düzenlenen beyan tablosuna göre dava konusu tarhiyatın yapıldığı ve özel usulsüzlük cezasının kesildiği anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Kanun'un 353. maddesinin 1. bendinde verilmesi ve alınması icap eden fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması veya düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi halinde; bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanların her birine, her bir belge için bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının %10'u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı tarafından temyiz istemine konu yapılan kararın; tarhiyatın, … Yapı Market Elektrik İnşaat Hafriyat Metal Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından düzenlenen faturalardan kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrası aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle Dairemizce de uygun bulunmuştur.
Davacının faturalarını kayıtlarına aldığı … İnşaat Elektrik Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından dava dışı bir başka mükellefe düzenlenmiş olan faturalara dayalı indirimlerin reddi suretiyle yapılan katma değer vergisi tarhiyatını kaldıran ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen temyiz istemi Danıştay Üçüncü Dairesinin 16/10/2019 tarih ve E:2017/2896, K:2019/5650 sayılı kararı ile aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle reddedildiğinden Vergi Mahkemesince yazılı gerekçeyle tarhiyatın sözü edilen şirketten alınan faturalardan kaynaklanan kısmı yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen davacı istinaf başvurusunun reddinde hukuka uygunluk görülmemiştir.
213 sayılı Kanun'un yukarıda sözü edilen 353. maddesi, fatura veya benzeri belge verilmemesi, alınmaması ve diğer şekil ve usul hükümlerine uyulmamasına ilişkin özel usulsüzlükler ve cezalarını düzenlemektedir. Değinilen maddede öngörülen bu düzenleme ile mükelleflerin vergilendirme işlemlerinin kayıt ve belge düzenine uygun yürütülmesinin sağlanması amaçlanmıştır.
Harcamaların sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı faturalarla belgelendirilmesi, 213 sayılı Kanun'un 353. maddesinin 1. bendinde özel usulsüzlük cezası kesilmesi gereken eylemler arasında gösterilmediğinden kesilen özel usulsüzlük cezasının; … Yapı Market Elektrik İnşaat Hafriyat Metal Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından düzenlenen faturalardan kaynaklanan kısmı maddenin öngörülüş amacına uygun düşmediği dikkate alındığında yazılı gerekçeyle kaldırılması yolundaki Vergi Mahkemesi kararının değinilen hüküm fıkrasına yöneltilen davalı idare istinaf başvurusunun reddinde sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacı temyiz isteminin kısmen reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının; tarhiyatın, … Yapı Market Elektrik İnşaat Hafriyat Metal Sanayi Ticaret Limited Şirketi'nden alınan faturalardan kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrasının ONANMASINA,
3.Davacı temyiz isteminin kısmen kabulüne,
4.Kararın; tarhiyatın, … İnşaat Elektrik Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından düzenlenen faturalardan kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrasının BOZULMASINA,
5.Kararın; özel usulsüzlük cezasının, … İnşaat Elektrik Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nden tarafından düzenlenen faturalardan kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen davalı idare TEMYİZ İSTEMİNİN BU NEDENLE REDDİNE,
6. Kararın; özel usulsüzlük cezasının, … Yapı Market Elektrik İnşaat Hafriyat Metal Sanayi Ticaret Limited Şirketi'nden tarafından düzenlenen faturalardan kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen davalı idare TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
7.Davacıdan 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (3) sayılı Tarife uyarınca nispi harç alınmasına,
8.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ilgili Vergi Dava Dairesine gönderilmesine,
9.Yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 27/10/2021 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.

(X)-KARŞI OY :
2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 23. maddesinde, Danıştayın temyiz mercii olarak görevinin, bir hukuk kuralının uygulanmaması veya yanlış uygulanması şeklinde ortaya çıkan hukuka aykırılıkların denetimini yapmakla sınırlı olduğu kurala bağlanmıştır.
İdari işlemlerin yargısal denetiminin hukuka uygunluk denetimi ile sınırlı olması karşısında bu denetimin maddi olayı da kapsadığının kabulü gerekir. Şöyle ki idari davaya konu işlemler, dayandığı, düzenlediği olaydan soyutlanmış olarak yargılamaya konu edilemez. Birçok idari uyuşmazlıkta maddi olanla hukuki olan arasında bir ayrım yapmak mümkün olmayabilir.
İdari davalarda inceleme konusu olan hukuki işlem niteliğindeki bir idari işlemdir. Hukuki işlemin incelenmesi, işlemin dayanağı durumunda bulunan maddi olaydan bağımsız bir inceleme değildir.
Adli yargıda maddi olay incelemesi yapılırken nasıl ki olayın subuta erip ermediği incelenerek bir sonuca ulaşılıyor ise idari yargıda da idarelerce tesis edilen işlemlerin dayanağını teşkil eden maddi olayın irdelenerek sonuca ulaşılması esastır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 359. maddesinde, sahte belge "gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge" olarak tanımlanmaktadır.
Davacının bir kısım emtia alımlarını sahte faturayla belgelendirdiği yolunda tespitler içeren vergi inceleme raporuna istinaden yapılan tarhiyatın ve kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemiyle açılan davayı sonuçlandıran Vergi Mahkemesi kararının … Yapı Market Elektrik İnşaat Hafriyat Metal Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından düzenlenen faturalardan kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkralarına yöneltilen istinaf başvurularına ilişkin Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesi kararının ilgili hüküm fıkrasına yöneltilen temyiz istemleri hakkında, anılan şirket hakkında düzenlenen vergi tekniği raporundaki tespitler de değerlendirilmek suretiyle karar verilmesi gerektiği oyuyla Daire kararına bu yönden katılmıyoruz.