Danıştay 2. Daire 2021/11144 Esas 2021/3843 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/11144
Karar No : 2021/3843

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kaymakamlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İzmir ili, Çeşme İlçesi, … Mahallesi, … Sokak, No:… adresinde faaliyet gösteren kafeteryanın kira süresinin dolması nedeniyle 2886 sayılı Yasanın 75. maddesi uyarınca tahliye edilmesine ilişkin Çeşme Kaymakamlığı’nın … günlü, … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; mülkiyeti belediyeye ait olan taşınmazda kiracı iken kira sözleşmesinin hususi şartları uyarınca, sözleşmenin sona ermesinden bir ay önce bildirimde bulunularak taşınmazın tahliye etmesinin istenilmesine rağmen tahliye etmeyen ve işgalci konumunda bulunan davacının, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesine istinaden söz konusu taşınmazdan tahliyesine yönelik tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idarenin tahliye işlemini gerçekleştirmek için adli yargıda tahliye davası açması gerektiği, özel hukuk hükümlerine dayalı bir sözleşmenin söz konusu olduğu belirtilerek mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada işin gereği düşünüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:… K:… sayılı kararın ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davacı üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren (15) onbeş gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27/10/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.


(X) KARŞI OY :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nu 75. maddesinde, "Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine" fuzuli şagilin idari yoldan tahliye edileceği; 13/07/2005 tarih ve 25874 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yayımı tarihinde yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediye Kanun'un 15. maddesinin 5. fıkrasında ise; 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Orta malları ve kamu hizmeti niteliğindeki etkinliklerin konusu ve aracı olan "Kamu malı" ile; kamu hizmetlerinin yürütülmesinde doğrudan doğruya bir rol oynamayan ve yalnız sağladıkları gelir nedeniyle, dolaylı olarak, kamu yararını sağlayan, kural olarak özel hukuka tâbi "Devletin özel malı" nın kiraya verilmesi ve tahliyeleri; özel şahıslara ait taşınmaz mallardan farklı olarak, kamu hukukunun belirlediği usule göre yapılmaktadır. Her ne kadar, kiracının belirlenmesi, kamu hukukunun belirlediği usule göre yapılmakta ise de tarafların yaptıkları kira sözleşmesi özel hukuk hükümlerine tabi olmakta, idare kiralayan sıfatını almaktadır.
Kira sözleşmesinin gerçekleşmesine kadar olan, başka bir anlatımla ihale aşamasından kaynaklı; ihalenin iptal edilmesi, ihale şartnamesinin de yer alan kuralların belirlenmesi,... gibi uyuşmazlıklar idare hukuku alanında kalmakta ve idari yargı denetimine tabi olmakla birlikte; ihale kararını takiben, idare ve kiracı arasında kira sözleşmesinin kurulmakta, kira sözleşmesi, özel hukuk alanında kalmakta, idare kiralayan sıfatını almakta ve kira sözleşmesine dayalı uyuşmazlıklar adli yargının görev alanında bulunmaktadır. 2886 sayılı Kanun'un uyarınca yapılan kira sözleşmesinin hangi tarihte sonlanmış olduğuna ve kiracılık ilişkisinin devam edip etmediğine... ilişkin uyuşmazlıklar, adli yargıda karar bağlanmaktadır.
Bu itibarla, 2886 sayılı Kanun uyarınca yapılan kira sözleşmesinin sona ermesi nedeniyle anılan Kanun'un 75. Maddesi uyarınca tesis edilen tahliye işleminin iptali istemiyle idari yargıda açılan davada; kira sözleşmesinde gösterilen sürenin, uyuşmazlığın çözümünde belirleyici olacağı; kira sözleşmesine dayalı olarak ileri sürülen iddiaların idari yargıda incelenemeyeceği; ancak davacı tarafından, kiracılığının sürdüğü yolunda kiralayan idareye karşı adli yargıda açılmış bir dava var ise bu davanın bekletici mesele kabul edileceği; verilen kararın ise kira sözleşmesinin taraflarını bağlayacağı, tarafların sözleşme serbestisi kapsamında kurulmuş oldukları hukuki tasarruf olan kira sözleşmesinin sürüp sürmediğini belirleyeceği, bu karar sonucuna göre tahliye işleminin sonuçlandırılacağı açıktır.
Uyuşmazlıkta, İzmir ili, Çeşme İlçesi, ... Mahallesi, ... Sokak, No:... adresinde faaliyet gösteren kafeteryanın, kira süresinin dolması nedeniyle 2886 sayılı Yasa'nın 75. maddesi uyarınca tahliyesine ilişkin Çeşme Kaymakamlığınca 18/11/2015 günlü, 1750 sayılı işlemin tesis edildiği, davacı tarafından söz konusu taşınmaza ilişkin kiracılığın tespiti davasının açıldığının bildirilmesi üzerine, 28.11.2015 sayılı davalı Kaymakamlık işlemiyle, tahliyenin ertelenmesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Kira sözleşmesinin hangi tarihte sonlanmış olup olmadığı ve kiracılık ilişkisinin devam edip etmediğinin tespiti adli yargıda açılan dava sonucuna göre belirleneceğinden, tahliye işlemi hakkındaki işleminde bu saplama esas alınarak tesis edilmesi gerektiğinden; işlemde bu yönüyle hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Davalı idarece, adli yargıda açılmış bir kiracılığın tespiti davasının bulunduğu ve bu davanın derdest olduğundan bahisle, taşınmazın tahliyesinin ertelenmesi kararı alınmış ise de bu işlemin, taraflar arasındaki hukuki ihtilafı bitirmediği gibi dava konusu işlemi de hukuk aleminden kaldırmadığı açıktır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüyle, davanın reddi yolunda verilen temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği oyu ile aksi yönde oluşan Daire kararına katılmıyorum.