Mahkemesi : İstanbul Anadolu 6. İş Mahkemesi
Tarihi : 18.03.2014
No : 2012/333-2014/117

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, uyulan bozma ilamı sonrasında ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, davalı işverene ait binada Nisan 1980- Ocak 2008 tarihleri arasında hizmet akdine tabi olarak geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitine ilişkin davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
İnceleme konusu davada; mahkemece, tanıkların beyanlarında gündüzleri inşaat ve benzeri işlerde davacının çalıştığını belirtmeleri, Kirazlıtepe Mahallesi Muhtarlığınca düzenlenen 09.09.1997 tarihinde ikametini nakil getirttiği şeklindeki belge, davacı vekilinin bahsettiği davacının sigortasız çalıştırıldığından haberi olmadığı beyanına rağmen, davacının oğlunun SGK’sından yararlanarak sağlık hizmeti almış olması ile davacı ile davalı arasındaki oluşmuş olabilecek iş ilişkisinin tanık beyanları dahil bir belge ile desteklenmemesi gerekçeleriyle reddedilmiş ise de, dosyada yer alan bilgi ve belgeler karar vermeye elverişli görünmemektedir. Bu bakımdan; 03.04.2008 tarihinde Kurum müfettişleri tarafından düzenlenen yoklama tutanağında, çalışmaya konu binada yapılan incelemede davacının, kapıcı dairesinde oturduğu tespit edilmiş, yine, 04.04.2008 tarihli ikametgah ilmühaberinde, davacının,
ikamet adresinin davalının çalışmaya konu binadaki adresi ile aynı kapı numarası olduğu görülmüştür. Kadıköy Sosyal Güvenlik Kontrol Memurluğunun 21.05.2008 tarihli raporu içeriğinde yer alan müfettiş incelemesi sırasında alınan beyanlardan; Havuzbaşı Mah. Sefa Sok. No:. adresinde ikamet eden G.. G.. özetle; Davacıyı tanıdığını, davacının 1980 yılından beri bu adreste ikamet ettiğini ve binanın bekçiliğini yaptığını, Çamlıca Cad. Murat Çıkmazı No: . adresinde ikamet eden Ş.. Z.. özetle; Davacıyı tanıdığını, komşusu olduğunu, 1981 yılından beri Ersoy Sok No. adresinde oturduğu binanın bekçiliğini yaptığını, binanın onarımı ve bekçiliğini yapmasından dolayı kendisine çavuş denildiğini, çavuş lakabı ile hitap edildiğini, O.S. O. Cad. Özel Sok. No:..adresinde ikamet eden Yılmaz Çalışkan özetle; Davacıyı tanıdığını komşusu olduğunu, 1980 yılından beri Ersoy Sok No:.adresinde oturduğu binanın bekçilik işini yaptığını, yaptığı işten dolayı kendisine çavuş denildiğini, beyan etmişler, Mahkemece tanık olarak dinlenen bu kişiler davacının çalışmasını doğrular şekilde benzer beyanlarda bulunmuşlardır. Mahkemece talimat yoluyla dinlenen davalı tanığı M.. Ç.. özetle; 1995-2003 yılları arasında davalının kiracısı olarak çalışmaya konu binada oturduğunu, davacının oraya taşındığında bodrum katında oturuyor olduğunu, davacının orada bekçi olarak bulunduğunu, kendisinin oturduğu tarihler arasında davacının orada çalıştığını ancak hangi tarihler arasında çalıştığını bilemediğini, davacının inşaat işleri ile ilgilendiği için gündüzleri değişik işyerlerinde çalıştığını beyan etmiştir. Dinlenen diğer davalı tanıkları da davacının davalıya ait binada oturduğunu doğruladıkları, bozma sonrasında dinlenen kamu tanıklarının da davacının çalışmasını doğrular şekilde beyanda bulundukları ve özellikle davalının kızı Figen İnalöz" ün beyanında özetle; 1999 yılında çalışmaya konu olan binaya taşındığını, davacının inşaatta sıvacılık vb işlerde çalıştığını, binanın tamamlanmasından sonra binanın bitişiğindeki iki küçük odada ikamet ettiğini, davacıya temizlik yaptırmadığını ancak çok zorda kaldığında bir iki kez kapıcının yapacağı getir götür işlerini yaptırdığını beyan etmesine rağmen mahkemenin, davacının gündüzleri inşaatlar ve benzeri yerlerde çalıştığı gerekçesinin 506 sayılı Yasanın 2, 5510 sayılı Yasanın 4. maddeleri uyarınca sigortalıların bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılmasının mümkün bulunduğuna ilişkin düzenlemelere aykırı olduğunu gözetmemesi, Kirazlıtepe Mahallesi Muhtarlığınca düzenlenen belgede davacının 09.09.1997 tarihinde ikametini nakil getirttiği belirtilmiş ise de dosya arasındaki ilgili makama başlıklı 19.06.2012 tarihli Kirazlıtepe Mahallesi Muhtarınca hazırlanan ve imzalanan belgenin fotokopisinde Hakim havalesi olduğu ve içeriğinde davacının 09.09.1997 tarihinde nakil gettirttiğini, Ayvalık Cad. 100/1 den 05.06.2007 tarihinde çalışmaya konu H.. Mah. E. Sok. No:.Çengelköy adresine nakil gittiği belirtilmiş olup Üsküdar Nüfus Müdürlüğünün 11.03.2013 tarihli yazısında 15.08.2007 tarihinden itibaren kişilere ait adres bilgilerinin tutulmaya başlandığı belirtilerek davacının 03.06.2007 tarihinde TÜİK tarafından tespit edilen adresinin çalışmaya konu .. Köy Mah.
E. Sok. No: . olduğunun belirtilmesi karşısında muhtarlıktan gönderilen belge ile Nüfus müdürlüğünden gelen belgenin tarihler konusunda çeliştiği ve davacının Ayvalık Cad. . adresinin çalışmaya konu yer ile aynı yer olduğuna ilişkin iddiası araştırılmaksızın karar verilmesi hatalı olmuştur.
Yapılacak iş; davacının talep ettiği dönemde görev yapan muhtar ve azaların kanaat edinmeye yetecek kadarının tanık sıfatıyla dinlenilmeli, Kirazlıtepe Mahallesi muhtarlığınca hazırlannan belge ile Nüfus Müdürlüğünden gönderilen belge arasındaki çelişkinin giderilerek, Ayvalık Cad. 100/1 ile H.. Mah. E. Sok. No:.D:. in aynı yerler olup olmadığının sorulmalı, davacının 1979,1982,1983,1992 ve 1995 doğumlu çocukları olduğu gözetilerek çocuklarının gittikleri okulları belirlenerek buralara bildirilen ev adreslerinin sorulmalı, emniyetçe evlerin bitişik nizamda olmadığı belirtilerek çok fazla binanın bulunmadığı, komşularından da şahitlik yapacak konuyu bilene rastlanmadığı belirtilmiş ise de emniyetten çalışmaya konu binaya yakın bakkal, market vb işyeri sahipleri ile komşuların tespitinin daha sıkı şekilde araştırılmasının istenilmeli ve tespit edilenler tanık sıfatıyla dinlenilmeli, çalışmanın sürekli ya da part-time olup olmadığı üzerinde durularak çalışma süresi belirlenmeli ve uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeden yanılgılı değerlendirme ile yazılı biçimde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 16.06.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.