Danıştay 9. Daire 2018/3802 Esas 2021/5028 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2018/3802
Karar No : 2021/5028

TEMYİZ EDENLER :1-(DAVACI) ... Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...
2-(DAVALI) ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının taraflarca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı kurum adına, 2009-2013 yılları emlak (arsa) vergisi ve taşınmaz kültür varlıklarını korunmasına katkı payının tahsili amacıyla düzenlenen ... tarih ve ... sıra numaralı ödeme emrinin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin ... tarih E: ... K: ... sayılı kararıyla; İstanbul İli, Ataşehir İlçesi, ... Mahallesi, ... pafta, ..., ... ve ... parsel sayılı taşınmazlar için davacı kurumca 1986 yılında kamu yararı kararı alındığı, taşınmazların 1991 tarihli imar planında yolda kalmakta olduğu, ... Asliye Hukuk Mahkemesince verilen E: ..., K: ... ve ... tarihinde kesinleşen kararla taşınmazın "yol ve emniyet sahası" olarak kamulaştırıldığının tespit edildiği ve karayolu olarak kullanıldığının sabit olduğu, imar planlarına alınarak ve el atmak suretiyle fiilen kamulaştırılan taşınmaz üzerinde sahibinin tasarruf hakkının sınırlandığı, kısıtlılık halinin kabulü ile taşınmaz için emlak vergisi ödemesinin durması gerektiği, duran emlak vergilerinin ise İmar Kanunu gereği, kamulaştırmayı yapan idarece ödenmesinin yasa hükmü olduğu, öte yandan emlak vergilerine konu taşınmazların 23.03.2008 tarih ve 26824 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5747 sayılı Kanun'un 1. maddesinin 18. fıkrası ile yeni kurulan davalı idarenin sınırlarına dahil edildiği, 2008 yılı emlak vergisi ise yılbaşından itibaren tahakkuk ettiğinden, davalı idarenin 2009 yılı ve sonrasında yetkili olduğu gerekçesiyle ödeme emrinin 2009 ila 2013 yıllarına ilişkin kısımlarında hukuka aykırılık, 2006 ila 2008 yıllarına ilişkin kısımlarında ise hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine ödeme emrinin 2009 ila 2013 yılları dışında kalan vergi ve cezalarına ilişkin kısmının iptaline karar verilmiştir
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Vergi mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu, taraflarca dilekçelerde ileri sürülen iddiaları söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediğinden, istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI:
DAVACININ İDDİALARI: 6001 sayılı Kanun uyarınca her türlü vergi resim ve harçtan muaf bulundukları, taşınmazların Emlak Vergisi Kanunu 14. maddesi hükmü uyarınca daimi muafiyet kapsamında olduğu, zira taşınmazların kamu hizmetinde kullanılmak üzere kamulaştırıldığı ve fiilen de bu amaçla kullanıldığı, vergilerin zamanaşımına uğradığı iddialarıyla kararın aleyhe olan kısmının bozulması istenilmektedir.

DAVALININ İDDİALARI: Kadıköy Belediyesi ile imzaladıkları devir, tasfiye ve paylaşım protokolü uyarınca 2009 yılı ve öncesi vergilerinde belediyelerine devredildiği iddilarıyla kararın aleyhe olan kısmının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI: Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ: Davacı temyiz isteminin kabulü, davalı temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:Davacı kurum adına, 2009-2013 yılları emlak (arsa) vergisi ve taşınmaz kültür varlıklarını korunmasına katkı payının tahsili amacıyla düzenlenen ... tarih ve ... sıra numaralı ödeme emrinin iptali istemine ilişkindir.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 13 ncü maddesinin 2 nci fıkrasında (uyuşmazlık tarihinde yürürlükte olan); "İmar programına alınan alanlarda kamulaştırma yapılıncaya kadar emlak vergisi ödenmesi durdurulur. Kamulaştırmanın yapılması halinde durdurma tarihi ile kamulaştırma tarihi arasında tahakkuk edecek olan emlak vergisi, kamulaştırmayı yapan idare tarafından ödenir." şeklindedir.
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu'nun 14 ila 16 nci maddeleri arasında emlak vergisinden muaflık ve istisnaya ilişkin hükümlere yer verildikten sonra Kanun'un 22 nci maddesinde; "Bina ve arazi vergileri ile ilgili muaflık ve istisna hükümleri, bu kanuna eklenmek veya bu kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir." kuralına yer verilmiştir.
6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü'nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un 12/2 nci maddesinde; "Genel Müdürlük; bu Kanun kapsamındaki görevleri dolayısıyla yapacağı işlemler yönünden, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi hariç, her türlü vergi, resim, harç ve paydan, tapu ve kadastro işlemlerinden kaynaklanan her türlü döner sermaye ücretinden muaftır. Ancak yargı harçlarının Genel Müdürlüğü'nün haklılığı nispetinde karşı taraftan tahsiline ilgili merciince karar verilir." hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge İdare Mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan bozma sebeplerinden birinin varlığı halinde mümkündür.
Bölge İdare Mahkemesi kararının ödeme emrinin, 2006-2008 yıllarına ilişkin kısmına karşı davalı idarece ileri sürülen temyiz nedenleri kararın belirtilen kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının ödeme emrinin; 2009-2013 yıllarına ilişkin kısmına yönelik davacı temyiz istemine gelince;
Yukarda yer verilen mevzuatın incelenmesinden;
İmar Kanunun 13. maddesi uyarınca kamulaştırma nedeniyle duran emlak vergilerini ödeme yükümlülüğünün kamulaştırmayı gerçekleştiren idareye ait olduğu noktasında duraksama bulunmamaktdır.
Muaflık ve istisna hükümlerinin Emlak Vergisi kanuna eklenmek veya kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenleneceğine ilişkin 1610 sayılı yasanın 14 maddesiyle değiştirilen 22. maddesi 01/03/1972 tarihinde yürürlüğe girmiş olup , davacı kuruma yapacağı işler nedeniyle her türlü harç ve vergiden muafiyet sağlayan 6001 sayılı Kanunun 12/2. maddesi ise 13/07/2010 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Yasa koyucu, Karayolları Genel Müdürlüğü'nce üstlenilen, yüksek kamu yararı niteliğinde olan yol yapma hizmeti yerine getirilirken vergisel yükten arındırılmasını amaçlamış ve iradesini de muaf olması yönünde ortaya koymuştur.
Olayda, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu'nun 22. maddesinde yer alan bina ve arazi vergileriyle ilgili muaflık ve istisna hükümlerinin bu Kanuna eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle yapılacağı yolundaki hükümden sonra 13/07/2010 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6001 sayılı Kanunun 12/2. maddesinde yer alan muaflık hükmünün, özel ve sonraki kanun hükmü olması nedeniyle asıl uygulanacak kural olduğu anlaşıldığından ve davalı idarenin bu kapsamda emlak vergisinden muaf olduğu hususu ödeme emrine itiraz nedenlerinden "borcum yoktur" kapsamında değerlendirilmesi gerekirken aksi yönde verilen, Vergi Mahkemesi kararına yönelik davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararının bu kısmında isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne; davalının temyiz isteminin reddine,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının ödeme emrinin iptaline ilişkin kısmının ONANMASINA, diğer kısmının BOZULMASINA
3. Temyiz isteminde bulunan davalıdan, ... TL maktu harç alınmasına,
4. Bozulan kısım üzerinden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 01/11/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.