4. Hukuk Dairesi 2016/1309 E. , 2018/5498 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... İnş. Tur. San. ve Maden Tic. Ltd. Şti. aleyhine 07/05/2012 gününde verilen dilekçe ile ürün zararı nedeniyle tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 25/09/2014 günlü kararın Yargıtay’da duruşmalı olarak incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle, daha önceden belirlenen 18/09/2018 duruşma günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı şirket vekili Avukat ... geldi, karşı taraftan davacı adına gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve hazır bulunanın sözlü açıklaması dinlendikten sonra tarafa duruşmanın bittiği bildirildi. Dosyanın görüşülmesine geçildi. Tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, toz zararı nedeniyle uğranılan maddi zararın ödetilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş; karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, ...Köyü’nde bulunan baraj çalışmaları sebebi ile oluşan tozun arazisini etkilendiğini, meyve ağaçları ve sebzelerinin kurumakta olduğunu, bu araziden hiç bir ürün elde edemediğini, yaklaşık % 70 oranında verim düşüşü yaşadığını, davalı şirketin araziyi kiralayacağını söylediğini ancak kiralamadığını belirterek, zarar ziyanının tespit edilmesi, çıkacak sonuca göre davalı şirket tarafından zararının ödenmesi veya kamulaştırma yapılması suretiyle arazilerinin satın alınmasına karar verilmesi isteminde bulunmuştur.
Davalı, davaya konu arazinin devlet kara yoluna cepheli olduğunu, yolu sadece davalı şirketin kullanmadığını, şirket hakkında husumet yokluğu nedeni ile davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, davalı şirketin söz konusu baraj inşaatının sadece bir kısmının yüklenicisi olduğunu, esas yüklenici şirketin ... olduğunu, bunun yanında sahada çalışan başka alt yüklenici firmaların da bulunduğunu bu nedenle de davanın kendilerine yöneltilmesinin doğru ve yerinde olmadığını, ürün kaybının sadece yoldan kalkan tozdan meydana gelmediğini, bizzat davacının önleyici tedbirler almadığını belirterek, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, alınan bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 137. maddesinde, ön incelemenin kapsamı; 138. maddesinde ön inceleme aşamasında dosya üzerinden dava şartları ve ilk itirazlar hakkında verilecek kararlar; 139. maddesinde ön inceleme duruşmasına davet ve 140. maddesinde yapılması zorunlu olan ön inceleme duruşması düzenlenmiştir.
Ön inceleme aşamasında yapılacak işlemelere bakıldığında; ön incelemenin efektif bir tahkikatın ön şartı olarak kabul edildiği söylenebilir (Ermenek, s. 146). Nitekim, HMK m.137/2’de “ön inceleme tamamlanmadan ve gerekli kararlar alınmadan tahkikata geçilemeyeceği ve tahkikat için duruşma günü verilemeyeceği” düzenlenmiştir. Bu düzenleme emredici nitelikte bir düzenlemedir. Gereksiz duruşmalara ilişkin uygulamadaki eski alışkanlıkların devam etmesinin kesin olarak önüne geçilmesi amacıyla Kanun koyucu, ön inceleme aşaması tamamlanmadan ve bu aşamada alınması gereken kararlar alınmadan tahkikat aşamasına geçilmesini ve tahkikat için duruşma günü belirlenmesini kesin bir ifade ile yasaklamıştır (Pekcanıtez/ Atalay/Özekes, s.375-376).
Bu açıklamalar nazara alındığında; dilekçelerin karşılıklı verilmesi aşaması tamamlandıktan sonra ise tarafların ön inceleme duruşmasına davet edilmesi, 6100 sayılı HMK. 137 ve 140. maddelerine göre ön inceleme duruşmasında gerekli usul işlemleri yapıldıktan sonra, tahkikat duruşmasına geçilmesi gerekir.
Somut davada; davalı tarafa usulüne uygun olarak ön inceleme duruşma günü ve tahkikat duruşma günü tebliği yapılmaması nedeniyle hukuki dinlenilme hakkı zedelenmiş olup kararın bu nedenle davalı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalının diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına ve davalı yararına takdir olunan 1.630,00 TL duruşma avukatlık ücretinin davacıya yükletilmesine, peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 18/09/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.