21. Hukuk Dairesi 2018/224 E. , 2018/3777 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ...... Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
K A R A R
A)Davacı İstemi:
Dava, ...... başlangıç tarihinin 29/06/1986 olarak tespiti istemine ilişkindir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı ... vekili özetle; işverenin davaya dahil edilmesi gerektiğini, bu tür davalar için araştırma yöntemlerini belirterek davanın reddini istemiştir.
C)......... Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
......... Mahkemesince;“İşe giriş bildirgesinin ...... kayıtlarına intikal ettirildiği ve sahteliğinin iddia edilmediği, işe giriş bildirgesindeki ...... bilgilerinin davacının ...... bilgileriyle aynı olduğu, işe giriş bildirgesinin ...... kayıtlarına intikal ettirilmesinin işyerinde en az 1 gün çalışmaya karine teşkil ettiği, dinlenen davacı tanıklarının da davacının dava dışı işyerinde çalışma olgusunu teyit ettiği, davanın 506 SY nın 79/10.maddesinde belirtilen belgeye dayalı olarak açılmış bulunduğu da dikkate alınarak davacının hizmet akdine tabi olarak fiilen çalıştığı ispatlanmış olup, davacının 17.06.1986 tarihinde hizmet akdine tabi olarak 1 gün süre ile çalıştığının tespitine, 506 SY nın 60/G bendi uyarınca ...... yaşını doldurduğu 20.10.1987 tarihinin 506 SY nın 108.maddesi uyarınca ...... hizmet başlangıç tarihi olacağından, ......lılık başlangıç tarihinin ...... yaşını ikmal ettiği 20.10.1987 tarihi olduğunun tespitine ilişkin mahkememize yeterli kanaat gelerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. ” gerekçesiyle “ Davacının davasının kabulüne, Davacı ..."ın ...... ......... numaralı iş yerinde 29/06/1986 tarihinde 1 gün süre ile asgari ücretle çalıştığının, ......lılık başlangıç tarihinin ...... yaşını ikmal ettiği 20/10/1987 tarihi olduğunun ve 29/06/1986 tarihindeki bir günlük çalışmaya yönelik ödenecek ...... priminin, prim ödeme gün sayısının hesabına dahil edilmesi gerektiğinin tespitine,” karar verilmiştir.
... Başvurusu;
Davalı ... vekili; bu tür davaların hizmet tespiti niteliğinde olması nedeniyle çalışıldığı iddia edilen işverenin davalı taraf olarak yer alması gerektiği, davalı ......un davanın açılmasına sebebiyet vermemesi nedeniyle yargılama gideri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulamayacağını ileri sürerek ... yoluna başvurmuştur.
D)...... Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
...... Mahkemesince “ ......... mahkemesince konu ile ilgili tüm deliller değerlendirilerek yargılama yapılmış, tanıklar dinlenmiş, elde edilen tüm belgeler birlikte değerlendirilerek davacının işe giriş bildirgesine istinaden 29/06/1986 tarihinde 1 gün süre ile asgari ücretle çalıştığının tespitine karar verildiği, bu karara ilişkin gerekçenin dosya kapsamı ile uygun olduğu, değerlendirmenin Dairemizce de yerinde görüldüğü, yine davacının ......lılık başlangıç tarihinin ...... yaşını ikmal ettiği, 20/10/1987 tarihi olduğuna ilişkin kararın da yerinde olduğu, ... itirazlarının yerinde olmadığı ve reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.” gerekçeleriyle “ ...... 2.İş Mahkemesinin 14.03.2017 Tarih, 2016/155 Esas, 2017/96 Karar sayılı kararında herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığından 6100 Sayılı HMK nın madde 353/1-b.1 hükmü gereğince davalı vekilinin ilk derece mahkemesinin kararına karşı ... başvurusunun esastan reddine, ” karar verilmiştir.
E)Temyiz:
Davalı ...... vekili “İşveren davaya dahil edilmeliydi. Sadece işe giriş bildirgesinin varlığı çalışmanın ispatı değildir. Aleyhimize vekalet ücreti ve masrafa hükmedilemez. ” gerekçeleriyle temyiz yoluna başvurmuştur
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 108.maddesinin 1. fıkrasında; " Malullük, yaşlılık ve ölüm ......larının uygulanmasında nazara alınacak ......lılık süresinin başlangıcı, ......lının, yürürlükten kaldırılmış 5417 ve 6900 sayılı kanunlara veya bu kanuna tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihtir." hükmü düzenlenmiştir.
Bir kimsenin ......lı sayılabilmesi için ......lı işe giriş bildirgesinin varlığı yeterli değildir. Aynı zamanda o kimsenin Yasa"nın belirlediği biçimde (506 sayılı Yasa"nın 2. maddesi ve 5510 sayılı Yasa"nın 4/a maddesi) eylemli olarak çalışması da koşuldur. Bu yön 506 sayılı Yasa"nın 6. maddesi ile 5510 sayılı Yasa"nın 7/a maddesinde ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 1999/21-549-555, 2005/21-437-448 ve 2007/21-306-320 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır. Bu bakımdan davacının işyerinde eylemli olarak çalışıp çalışmadığının yöntemince araştırılması gerektiği ortadadır. Fiili veya gerçek çalışmayı ortaya koyacak belgeler, işe giriş bildirgesiyle birlikte 506 sayılı Yasa’nın 79. maddesinde belirtilen ......lının gün sayısını, kazanç durumunu, çalışma tarihleriyle birlikte ortaya koyan aylık ...... gün bilgileri ile ...... ...... İşlemleri Yönetmeliği’nin 17. maddesinde belirtilen 4 aylık prim ......ları gibi ......a verilmesi zorunlu belgelerdir. Yöntemince düzenlenip süresi içerisinde ......a verilen işe giriş bildirgesi, kişinin işe alınmış olduğunu gösterirse de fiili çalışmanın varlığının ortaya konulması açısından tek başına yeterli kabul edilemez. ......lılıktan söz edebilmek için, çalışmanın varlığı, Yargıtay uygulamasında 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesine dayalı ......lılığın tespiti davaları yönünden kabul edilen ilkelere uygun biçimde belirlenmelidir. Zira, ......lılığın başlangıcına yönelik her dava ......lılığın tespiti istemini de içerir. Aksine düşünce, özellikle yaşlılık aylığının kabulü için öngörülen ......lılık süresi yönünden çalışanlar ile çalışmayanlar arasında adaletsiz ve haksız bir durum yaratır. Bu nedenle, işe giriş bildirgesinin verildiği ancak yasal diğer belgelerin bulunmadığı durumlarda çalışma olgusunu ortaya koyabilecek inandırıcı ve yeterli kanıtlar aranmalı, kamu düzenine dayalı bu tür davalarda hakim, görevi gereği doğrudan soruşturmayı genişleterek ......lılık koşullarının oluşup oluşmadığını belirlemelidir. Bu yön, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555, 5.2.2003 gün 2003/21-35-64, 15.10.2003 gün 2003/21-634-572, 3.11.2004 gün 2004/21-480-579 ve 2004/21-479-578, 10.11.2004 gün 2004/21-538 ve 1.12.2004 gün 2004/21-629 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.
Bu tür davalar yalnızca bir günlük çalışmanın tespitinden ibaret olarak görülmemeli, bir günlük çalışmanın kabulü ile saptanacak ......lılık başlangıcının ......lıya sağlayacağı ......lılık süresi ile birlikte kazandıracağı haklar dikkate alınmalı ve giriş bildirgesi ile birlikte eylemli çalışmanın bulunup bulunmadığı özellikle belirlenmeli, buna göre dönem ......sunda yer alan ve davacının talep ettiği tarihte çalışması mevcut tanıklar ile gerektiğinde komşu işyerleri çalışanları olduğu kayıtlarla ya da kolluk yolu ile yaptırılacak araştırma ile belirlenen kimselerin beyanlarına başvurulmalı, sonucuna göre karar verilmelidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 20/10/1969 doğumlu davacının, bildirgedeki işe giriş tarihi olan 17/06/1986 tarihinde 17 yaşında olduğu,(davacının talebi 29.06.1986 tarihi) işe giriş bildirgesinin, ...... işyeri ......... nolu ......... Şirketine ait ...... ...... Sitesi İnşaatı işyerinden 29.06.1986 tarih ve 47934 varide sayısı ile ......a verildiği, ...... kayıtlarına intikal eden işe giriş bildirgesindeki doğum tarihine ilişkin yanlışlığın ...... çalışanı ...... Günaltay tarafından nüfus ve tescil taraması yapılarak düzeltildiği, işyerinin 01.10.1984 - 30.06.1992 tarihleri arasında kanun kapsamında olduğu, işyerinden 1986/2. dönem ......su verildiği, ...... tanıkları ..., ..., ...’in davacının çalıştığını hatırlamadıklarını ifade ettikleri, davacının hizmet cetvelinde 1988/2. dönemde 4/a çalışmasının başladığı, davacının 1998-2000 tarihleri arasında askerlik yaptığı, eylemli çalışma olgusu yeterli ve gerekli bir araştırmayla sağlıklı bir biçimde belirlenmeden davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda uyuşmazlık, fiili çalışma olgusunun yöntemince kanıtlanmış olup olmadığı, mahkemece bu yönde yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Bu durumda Mahkemece yapılacak iş; ............ bulunan işe giriş bildirgesinin aslını ......dan getirterek, imzanın davacıya ait olup olmadığını bilirkişi marifetiyle tespit etmek, ...... ......... numarasının hangi yılın ve ilin serilerinden olduğunu ......dan sormak, çalışmaya dair bilgisi olan yeter sayıda başka ...... tanığı dinlemek, davacı tanığının ...... kayıtlarını getirtmek ve ifadesinin içeriğini sorgulamak, çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2, 6, 9 ve 79/8. maddeleri gereğince ortaya koyduktan sonra davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı ...... vekilinin ... başvurusunun kabulü ile yeniden hüküm kurulması gerekirken, ... başvurusunun esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, temyiz olunan ...... Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı kaldırılarak, ......... Mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
G)Sonuç:
Temyiz olunan ...... Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, ......... mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle BOZULMASINA, dosyanın ......... mahkemesine, kararın bir örneğinin de ...... Mahkemesine gönderilmesine, 12/04/20...... gününde oy birliğiyle karar verildi.