BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi 2022/1373 Esas 2022/1095 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/1373
KARAR NO: 2022/1095
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: TEKİRDAĞ ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 20/04/2022
NUMARASI: 2022/425 Esas 2022/410 Karar
DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 19/07/2022
Davanın reddine ilişkin kararın davacı şirket yetkilisi tarafından istinaf edilmesi üzerine dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA: Davacı şirket yetkilisi; Şanlıurfa ... Bankası Merkez Şubesinin ... hesap numaralı, ... Ltd. Şirketi adına kayıtlı ... serisi 25 yapraklı çek defterinin ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... seri numaralı 19 adet çeki yaprağının zayi nedeniyle iptali ile birlikte söz konusu çeklerin ödenmesinin engellenmesi için öncelikle ödeme yasağı konulması yönünde tedbir kararı verilmesini talep etMİŞTİR.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece, boş çek yaprağının Türk Ticaret Kanunu'nda hüküm altına alınan ve kıymetli bir evrak olan çekin zorunlu unsurlarını taşımadığı, bir senedin çek niteliğinde olabilmesi için anılan Kanun'da düzenlenen zorunlu unsurları bulundurması gerektiği, boş olan, bedeli yazılı olmayan, keşideci imzası bulunmayan bu sebeple de çek hukuki statüsünde bulunmayan çek yaprağının kıymetli evrak niteliğinde olmadığı gözetilerek; şartları oluşmayan zayi sebebine dayalı kıymetli evrak (çek) iptali davasının reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili; zayi çek yapraklarının kötü niyetli kimselerce doldurulup bankaya ibraz edilmesi ve karşılıksızdır mührü vurulması durumunda, firma itibarının zedeleneceğini, karşılığın bulunması durumunda ise, kötü niyetli kişilere ödeme yapılacağını, firmanın maddi manevi zarara gireceğini, çekler iptal edilmediği takdirde banka tarafından çeklerin iadesinin isteneceğini, zayi olan her bir çek için bankanın davacıdan teminat talep edeceğini, kararın kaldırılarak zayi çeklerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE: Dava; zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.651/2.maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibi hamile iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme, ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir.(TTK.652.m) TTK nun 780.madde de çek'in senet metninde "çek" kelimesini ,.kayıtsız şartsız belirli bir bedelin ödenmesi için havaleyi ,muhatabın ticaret ünvanını ,ödeme yerini ,düzenleme tarihini ve yerini ,düzenleyenin imzasını taşımak zorundadır. TTK nun 781.madde de bu unsurları taşımayan senedin çek sayılmayacağı düzenlenmiştir. Tamamen boş çek yaprağı çalınması halinde çek doldurularak ibraz edildiği takdirde, keşidecinin hak talep eden hamile karşı İİK.72.maddesi uyarınca olumsuz tespit davası açma imkanı mevcut bulunmaktadır. Hukuki yararının bulunması HMK.114/h maddesi uyarınca dava şartıdır. Yine TTK.651/2. maddesi uyarınca iptal davasını açmakta hukuki menfaati olan kişi senede bağlı alacak hakkı olan hamildir. Somut olayda davacı, çeklerin hamili değil çeklerin bağlı olduğu hesabın sahibi keşideci tarafından açıldığı kabul edilse dahi çekler henüz keşide dahi edilmemiş yani kambiyo vasfını haiz olmayan çek hesabı sahibine de teslim edilmemiş boş çek yaprakları olduğu açıklanmıştır. Davacının boş çekler için iptal talebinde hukuki yararı bulunmamaktadır. Bu sebeblerle iptal talebinin reddine yönelik karara karşı ileri sürülen istinaf sebebleri yerinde görülmemiştir. Davacının çek hamili olmaması ve boş çek yapraklarının kıymetli evrak vasfında olmaması nedeniyle koşulları oluşmayan davanın reddine ilişkin hükme yönelik ileri sürülen istinaf sebebleri yerinde görülmemiş, davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davacının istinaf başvurusunun HMK'nun 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, Peşin harcın karar harcına mahsubuna başkaca harç alınmasına yer olmadığına, Davacı tarafından yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 362(1)-ç maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.19/07/2022