MAHKEMESİ : ......... Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi

A)Davacı İstemi:
Dava, ...... başlangıcının, 20.02.1987 tarihi olduğunun tespitine karar verilmesi ist......e ilişkindir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı ... vekili özetle; 5521 sayılı Yasa"nın 7.maddesindeki düzenleme gereğince ......un ...... müdahil olarak davaya katılması gerektiğini, davanın hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığını, davacının fiili çalışmasının ispatı yönünde gerekli araştırmanın yapması gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
ilk Derece Mahkemesince ; “Tanıkların birbirleri ile örtüşen, dönemde işyerinin adresi, tarih, yer ve yapılan işi anlatır somut olaylara dayalı beyanları, 20.02.1987 tarihli işe giriş bildirgesinin ......a verilmiş oluşu karşısında, kaldı ki işe giriş bildirgesinin verilmiş olması adı geçen işyerinde davacının bir gün dahi olsa ......lı çalıştığının yazılı karinesi olup ; 506 sayılı Yasa ......lılık işlemleri ile ilgili olarak çalışan ......lıya hiçbir yükümlülük getirmemiştir. ......lılıkla ilgili işlemleri yapma görevi işverene,bu yükümlülüklerle ilgili işlemlerin denetim ve gözetim görevi de ......a aittir. Davalı ......un işverenin dönem ............ verip vermediğini süresinde takip etme ve gereğini yapma yükümlülüğü bulunmaktadır. Aradan uzun yıllar geçtikten sonra dönem ............ verilmediği ileri sürülerek bunun olum......z sonuçlarının ......lıya yansıtılması iyi niyet kuralı ile de bağdaşmaz. ” gerekçeleriyle “ Davanın KABULÜ ile, Davacının ilk işe giriş tarihinin 20/02/1987 olduğunun tespitine” karar verilmiştir.
... Başvuru......;
Davalı ... vekili; davanın hak düşürücü süre yönünde reddedilmesi gerektiğini yargılamanın eksik araştırma ve inceleme ile sonuçlandırıldığını belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
D)...... Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
...... Mahkemesince “ ...davacının, 20.02.1987 tarihinde ...... Uzunoğlu"na ait ......... isimli işyerinde çalışmaya başladığına ilişkin işe giriş bildirgesinin 14.05.1987 tarihinde ......a verildiği, 194752 kayıt numarası ile ...... kayıtlarına işlendiği, ...... tarafından davacıya verilen ...... sicil kartındaki işe giriş tarihinin bildirgedeki tarih ile aynı olduğu, işyerinin 22.01.1987-30.06.1987 tarihleri arasında 506 sayılı Yasa kapsamında olduğu, işverenin dönem ............ vermemesi nedeniyle davacı tarafından hazır edilen tanıkların dinlendiği, tanık ...... ...... ve Ayten Kaya"nın beyanlarında yer ve zaman bildirerek davacının çalıştığına dair somut anlatımlarda bulundukları, dosyanın ilk derece mahkemesine eksiklik nedeniyle gönderilmesi sonucu, ...... ......... Merkezinden getirtilen belgelere göre, "01.01.1992 tarihine kadar yıl ve seri numarası olmayıp, ......lı işe giriş bildirgelerine mevcut numaraları takip eden numara verildiği, bu tarihten sonra ise elde kalan numaralar bitinceye kadar verilmeye devam edildiği, numaralar bitince ilgili ilin plaka numarasının ardına 01, devamında ilgili yıl ve 5 basamaklı rakam serisi verildiğinin" bildirildiği, buna göre davacının 20.02.1987 işe giriş tarihi itibariyle işe giriş bildirgelerinde yıl ve seri numarası bulunmadığının anlaşıldığı, davacı tanığı ...... ......"in işe giriş bildirgesinin davacıdan 10 gün sonra 01.03.1987 tarihinde davalı işyerinden ......a verildiği, ...... kayıtlarına davacının işe giriş bildirgesi ile aynı tarih olan 14.05.1987 tarihinde 199740 kayıt numarası ile işlendiği, davacının fiili çalışmasının işyerinden işe giriş bildirgesi verilen tanık beyanı ile doğrulandığı anlaşılmakla davacının imza incelemesi yaptırılmasına gerek görülmeyerek davalı ......un ... ist......in reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm oluşturulmuştur. ” gerekçesiyle “Davalının ... ist......in esastan reddine” karar verilmiştir.
E)Temyiz:
Davalı ...... vekili “Dava hakdüşürücü süre içinde açılmamıştır. Sadece işe giriş bildirgesinin varlığı çalışmanın ispatı değildir. Eksik araştırma yapılmıştır. ” gerekçeleriyle temyiz yoluna başvurmuştur
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 108.maddesinin 1. fıkrasında; " Malullük, yaşlılık ve ölüm ......larının uygulanmasında nazara alınacak ......lılık süresinin başlangıcı, ......lının, yürürlükten kaldırılmış 5417 ve 6900 sayılı kanunlara veya bu kanuna tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihtir." hükmü düzenlenmiştir.
Bir kimsenin ......lı sayılabilmesi için ......lı işe giriş bildirgesinin varlığı yeterli değildir. Aynı zamanda o kimsenin Yasa"nın belirlediği biçimde (506 sayılı Yasa"nın 2. maddesi ve 5510 sayılı Yasa"nın 4/a maddesi) eylemli olarak çalışması da koşuldur. Bu yön 506 sayılı Yasa"nın 6. maddesi ile 5510 sayılı Yasa"nın 7/a maddesinde ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 1999/21-549-555, 2005/21-437-448 ve 2007/21-306-320 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır. Bu bakımdan davacının işyerinde eylemli olarak çalışıp çalışmadığının yönt......ce araştırılması gerektiği ortadadır. Fiili veya gerçek çalışmayı ortaya koyacak belgeler, işe giriş bildirgesiyle birlikte 506 sayılı Yasa’nın 79. maddesinde belirtilen ......lının gün sayısını, kazanç durumunu, çalışma tarihleriyle birlikte ortaya koyan aylık ...... gün bilgileri ile ...... ...... İşlemleri Yönetmeliği’nin 17. maddesinde belirtilen 4 aylık prim ......ları gibi ......a verilmesi zorunlu belgelerdir. Yönt......ce düzenlenip süresi içerisinde ......a verilen işe giriş bildirgesi, kişinin işe alınmış olduğunu gösterirse de fiili çalışmanın varlığının ortaya konulması açısından tek başına yeterli kabul edilemez. ......lılıktan söz edebilmek için, çalışmanın varlığı, Yargıtay uygulamasında 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesine dayalı ......lılığın tespiti davaları yönünden kabul edilen ilkelere uygun biçimde belirlenmelidir. Zira, ......lılığın başlangıcına yönelik her dava ......lılığın tespiti ist......i de içerir. Aksine düşünce, özellikle yaşlılık aylığının kabulü için öngörülen ......lılık süresi yönünden çalışanlar ile çalışmayanlar arasında adaletsiz ve haksız bir durum yaratır. Bu nedenle, işe giriş bildirgesinin verildiği ancak yasal diğer belgelerin bulunmadığı durumlarda çalışma olgu......nu ortaya koyabilecek inandırıcı ve yeterli kanıtlar aranmalı, kamu düzenine dayalı bu tür davalarda hakim, görevi gereği doğrudan soruşturmayı genişleterek ......lılık koşullarının oluşup oluşmadığını belirlemelidir. Bu yön, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555, 5.2.2003 gün 2003/21-35-64, 15.10.2003 gün 2003/21-634-572, 3.11.2004 gün 2004/21-480-579 ve 2004/21-479-578, 10.11.2004 gün 2004/21-538 ve 1.12.2004 gün 2004/21-629 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.
Bu tür davalar yalnızca bir günlük çalışmanın tespitinden ibaret olarak görülmemeli, bir günlük çalışmanın kabulü ile saptanacak ......lılık başlangıcının ......lıya sağlayacağı ......lılık süresi ile birlikte kazandıracağı haklar dikkate alınmalı ve giriş bildirgesi ile birlikte eylemli çalışmanın bulunup bulunmadığı özellikle belirlenmeli, buna göre dönem ............nda yer alan ve davacının talep ettiği tarihte çalışması mevcut tanıklar ile gerektiğinde komşu işyerleri çalışanları olduğu kayıtlarla ya da kolluk yolu ile yaptırılacak araştırma ile belirlenen kimselerin beyanlarına başvurulmalı, sonucuna göre karar verilmelidir.
Uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgu......nun yönt......ce kanıtlanmış olup olmadığı, mahkemece bu yönde yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 25/09/1968 doğumlu davacının, bildirgedeki işe giriş tarihi olan 20/02/1987 tarihinde 19 yaşında olduğu, 20.02.1987 tarihli işe giriş bildirgesinin ...... sicil numaralı ......... ünvanlı işyerinden 14.05.1987 tarihinde ...... varide sayısı ile ......a verildiği, aynı tarihli ...... sicil kartı ......reti ......nulduğu,......... sicil numarada kayıtlı ...... Uzunoğlu unvanlı yufka imalatı işyerinin, 22.01.1987-30.06.1987 tarihleri arasında 506 sayılı Yasa kapsamında olduğu, dosyasının 1987’de iz olduğu, işyerinden 1985/1986/1987/1988 yıllarında dönem ............ verilmediği, davacının ...... cetvelinde çalışmasının 01/11/2005 tarihinde başladığı, ...... Mahkemesince dosya geri gönderilerek bazı eksikliklerin tamamlanmasının istendiği ve davacının imza örneklerinin toplandığı ancak imza incelemesi yaptırılmadığı, geri çevirmeden sonra ...... ......... Merkezinden gelen yazıya göre, "01.01.1992 tarihine kadar yıl ve seri numarası olmayıp, ......lı işe giriş bildirgelerine mevcut numaraları takip eden numara verildiği, bu tarihten sonra ise elde kalan numaralar bitinceye kadar verilmeye devam edildiği, numaralar bitince ilgili ilin plaka numarasının ardına 01, devamında ilgili yıl ve 5 basamaklı rakam serisi verildiği" bildirildiği, ancak ...... sicil numarasının o yılın serilerinden olup olmadığının bildirilmediği, dinlenen tanıkların; ...... cetvelinde 2000-2001 yıllarında başka işyerinde 190 gün çalışması olan aynı işyerinde çalışması ya da işe girişi olmayan ......zan Kıran , ...... cetvelinde aynı işyerinde çalışması olmayan ancak 01.03.1987 tarihli işe giriş bildirgesi verilmiş olan ...... ......, ...... cetvelinde hiç çalışması olmayan Ayten Kaya olduğu, çalışmayı doğruladıkları, ancak ikisinin işyeriyle ilgilerinin saptanamadığı, eylemli çalışma olgu...... yeterli ve gerekli bir araştırmayla sağlıklı bir biçimde belirlenmeden davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş; ...... olmaması nedeniyle ...... tanığı dinlenemediğinden ......dan, Belediye"den ve ...... Dairesinden sorulmak ......retiyle, ayrıca ...... marifetiyle sağlıklı bir araştırma yaptırılarak komşu işverenler veya bu işverenlerin resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlarını tespit etmek,tanık olarak beyanlarına başvurmak, sonrasında bu işverenler veya kayıtlı komşu işyeri çalışanlarının kayıtlarını ......’dan veya ...... Dairesinden getirterek, bilgileri teyit etmek, işe giriş bildirgesindeki imzanın davacıya ait olup olmadığını bilirkişi marifetiyle tespit etmek, ...... sicil numarasının o yılın serilerinden olup olmadığını yeniden ......dan sormak, çalışma olgu......nu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2, 6, 9 ve 79/8. maddeleri gereğince kanıtladıktan sonra davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması u......l ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı ...... vekilinin ... başvuru......nun kabulü ile yeniden hüküm kurulması gerekirken, ... başvuru......nun esastan reddine karar verilmesi u......l ve yasaya aykırı olduğundan temyiz olunan ...... Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı kaldırılarak ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
G)Sonuç:
Temyiz olunan ...... Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA), ilk derece mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de ...... Mahkemesine gönderilmesine, 12/04/2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.