15. Hukuk Dairesi 2018/4812 E. , 2018/4645 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Asıl dava menfi tespit, birleşen ... 7. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2004/384 Esas sayılı davası hakedişten kaynaklanan alacak, birleşen ... 6. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2004/651 Esas sayılı davası BSMV ve faiz istemlerine ilişkin olup, mahkeme tarafından yapılan yargılama sonunda asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davaların ise reddine dair verilen karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Asıl ve birleşen 2004/384 Esas Sayılı davalarda davacı- birleşen 2004/651 Esas sayılı davada ise davalı yüklenici; asıl ve birleşen 2004/384 Esas sayılı davalarda davalı-birleşen 2004/651 Esas sayılı davada ise davacı iş sahibidir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre asıl dava davacısı yüklenicinin ve asıl dava davalısı iş sahibinin birleşen davalara karşı tüm, asıl davaya karşı aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Taraflar arasında 09.05.2000 tarihinde imzalanan sözleşme ile davacı yüklenicinin ... 1. Kısım (...) Kalıcı Deprem Konutları Teknik Altyapı tesislerinin yapım işini
üstlendiği, 28.04.2003 tarihinde işin kesin kabulünün yapıldığı anlaşılmıştır. Davacı yüklenici asıl davasında, Teftiş Kurulu tarafından sözleşme ve eki şartnameler uyarınca kesin depo mahalline kazı artığı malzemenin taşınmadığı gerekçesiyle 418.418,55 TL fazla ödeme çıkartıldığı ve bu bedelin tahsilinin talep edildiği, oysa ki kazı artığı malzemenin kesin depo mahalline taşındığı, bu nedenle 418.418,55 TL yönünden borçlu olmadığının tespitini; birleşen 2004/384Esas sayılı davasında ise, banka ile aralarında akdedilen 01.11.2000 tarihli ... (...) Kanalizasyon İnşaatı Sözleşmesinden dolayı 8 ve 9 nolu hakediş alacaklarının davalı banka tarafından ... işinde fazla ödeme iddiası nedeniyle ödenmeyip el konulduğunu, bu nedenle 8 nolu hakedişten el konulan 69.977,34 TL’nin 15.11.2003, 9 nolu hakedişten el konulan 236.672,65 TL’nin de 31.01.2004 tarihinden itibaren ticari temerrüt faiziyle birlikte tahsilini talep etmiş, 2004/651 Esas sayılı davada davacı ... Bankasının ise, Teftiş Kurulu tarafından yapılan inceleme sonucunda davalı yükleniciye ilk olarak 418.418,55 TL fazla ödeme olduğunun tespit edilerek yükleniciden bu bedelin tahsilinin talep edildiği, yüklenicinin itirazı üzerine yapılan inceleme sonucunda kazı artığı malzemenin kesin depo mahalline taşınmaması nedeniyle fazla ödemenin 524.001,24 TL olduğunun tespit edildiğini, ayrıca sözleşme eki özel ve teknik şartnamenin 9. maddesine göre, kesin depo mahallinden başka bir yere yapılan taşımalar nedeniyle herhangi bir bedelin ödenmeyeceği düzenlenmesine karşın yükleniciye şantiye içi kazı artığı taşıma bedeli olarak ödenen 138.813,05 TL’nin de fazla ödeme olduğunu, bu fazla ödemelerin bu işe ait toplam bedeli 317.084,38 TL olan teminat mektuplarının gelir kaydedilerek ve ... (...) Kanalizasyon İnşaatı işinden kaynaklanan yüklenicinin 8 ve 9 nolu hakedişleri toplamı 345.956,47 TL’ye el konularak tahsil edildiğini, asıl alacağın bu şekilde tahsil edilmesine rağmen 01.11.2001 geçici kabul itibar tarihinden itibaren asıl alacağa uygulanan işlemiş faiz ile %5 ... olmak üzere yüklenicinin 835.363,00 TL borçlu olduğunun tespit edildiğini belirterek bu bedelin tahsilini talep etmiş, 04.02.2005 tarihinde verilen ıslah dilekçesi ile bu talebini 1.056.833,34 TL’ye çıkarmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda; 22.08.2014 tarihli asıl, 01.12.2015 tarihli ek bilirkişi kurulu raporu dikkate alınarak asıl dava yönünden, davacı yüklenicinin taraflar arasındaki sözleşme gereğince edimini yerine getirdiği ancak miktarı tespit edilemeyen bir kısım kazı artığı malzemeyi kesin depo mahalline taşımadığı ve kararlaştırılan alan dışında başka yerlere tahliye ettiği, bu şekilde davalıyı bir miktar zarara uğrattığı, bu nedenle fazla ödeme çıkartılan 418.418,55 TL"den %15 indirim yapılarak davacının 355.655,75 TL davalı bankaya borçlu olmadığının tespitine; birleşen ... 7. Asliye Ticaret Mahkemesi 2004/384 Esas davasında ise davacı yüklenicinin ... (...) Kanalizasyon İnşaatı işinden dolayı 8 ve 9 nolu hakediş alacaklarını talep etmiş ise de, bu hakedişler ara hakediş mahiyetinde olup, 29.11.2005 tarihinde bu işe dair düzenlenen ve yüklenici tarafından çekincesiz imzalanan kesin hakedişte yüklenicinin alacaklı değil borçlu olduğu tespit edildiğinden bu davanın reddine; birleşen ... 6. Asliye Ticaret Mahkemesi 2004/651 Esas sayılı davada ise davacı ... Bankasının faiz alacağı bulunmadığından bu davanın da reddine karar verilmiştir.
Yüklenici tarafından açılan asıl davada teftiş kurulu raporu doğrultusunda fazla ödendiği iddia edilen 418.418,55 TL yönünden borçlu olunmadığının tespiti talep edilmiş, 2. bilirkişi kurulu tarafından sunulan rapor doğrultusunda mahkemece altyapı işlerinden çıkan kazı artığı malzemenin miktarı tespit edilememiş olsa dahi bir kısım malzemenin kesin depo mahalline taşınmadığı ve kararlaştırılan alanlar dışında mahallere tahliye edildiği anlaşıldığından yüklenicinin sözleşme ve ekleri uyarınca edimini tam olarak ifa etmediği, bu durumun aynı zamanda haksız fiil sayıldığı ve bu nedenle 818 sayılı BK’nın 50/II maddesi uyarınca davacıya kazı artığı malzeme taşıması için ödenen bedelden %15 düzeyinde kesintinin makul olacağı, buna göre davacının 418.418,55 TL"nin %85 ine karşılık gelen 355.655,75 TL yönünden borçlu bulunmadığının tespitine karar verilmiş ise de, dosya arasında bulunan ... ... Belediye Başkanlığı’nın 18.08.2000 tarihli yazısında davacı yüklenicinin kazı artığı malzemeyi kesin depo mahalline döktüğü ve dökmeye devam ettiği yönündeki yazı,...Mahalleri Muhtarlığının 20.01.2004 tarihli aynı içerikli yazısı, ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi 2004/6 D. iş sayılı dosyasına sunulan bilirkişi raporunda, kazı artığı malzemenin şantiye alanında bulunmadığı, döküm yerlerinde yapılan incelemede 2 yıl geçmiş olması nedeniyle malzemenin aynı şekilde bulunmasının mümkün olmadığı yönündeki tespitler, yargılama aşamasında alınan 10.09.2004 tarihli birinci bilirkişi kurulu raporunda, kalıcı konutlar çevresine dökülmüş olduğu heyetce de tespit edilen malzemenin davacı şirket tarafından getirildiğine dair kesin bir kanıt bulunmaması, yaşanan büyük deprem felaketi sonrası yalnız kamu ihalesi ile gerçekleştirilen alt ve üst yapı inşaatları olmayıp, bunun dışında gerek kamu (okul ve hastane gibi) gerekse özel ve tüzel kişilere ait ticari inşaatlardan da sözü edilen yerlere malzeme taşınmış olabileceği (inşaatların bitiminden çok sonra yapılan keşif sırasında hala civar arazilere nereden getirildiği bilinmeyen toprak döküldüğü saptanmıştır.) davacıya gösterilen kesin depo mahallindeki malzeme miktarının, hak edişinde belirtilenden fazla olduğu ve benzer özellikler taşıdığı yönündeki belirlemeler, kazı artığı malzemenin kesin depo mahalline taşındığına dair düzenlenen tutanaklar ve hakedişler birlikte düşünüldüğünde yüklenicinin kazı artığı malzemeyi depo mahalli haricindeki yerlere döktüğüne dair kesin delil olmadığından mahkeme tarafından fazla ödeme olduğu iddia edilen 418.418,55 TL üzerinden %15 oranında indirim yapılması doğru olmamıştır. Davacı yüklenici tarafından davaya konu ... 1. Kısım (...) Kalıcı Deprem Konutları Teknik Altyapı tesisleri işine ait toplam 317.084,38 TL tutarlı teminat mektupları verildiği, yargılama aşamasında bu teminat mektuplarının davalı banka tarafından nakde çevrildiği, davacı yüklenicinin 24.05.2005 tarihli dilekçesinde gelir kaydedilen bu teminat mektuplarının ve ... işinden dolayı el konulan 8 ve 9 nolu hakedişlerden kaynaklanan alacakların tahsilini talep ettiği anlaşılmış ise de; davacı yüklenicinin hakedişlerden kaynaklanan alacaklarının tahsilini birleşen 2004/384 Esas sayılı davada ayrı bir dava konusu yaptığı, o davanın da reddedildiği anlaşıldığından asıl davada sadece davalı banka tarafından gelir kaydedilen 317.084,38 TL’nin tahsilini talep edebileceğinden mahkemece 317.084,38 TL yönünden tahsil kararı verilmesi gerekirken, tespit kararı
verilmesi doğru olmamış, kararın belirtilen nedenle bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle asıl dava davacısı yüklenicinin ve asıl dava davalısı iş sahibinin birleşen davalara karşı tüm, asıl davaya karşı sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca asıl davaya dair temyiz itirazların kabulü ile kararın taraflar yararına BOZULMASINA, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğin 22.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.