Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2018/2594 Esas 2019/244 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 20.03.2013 gününde verilen dilekçe ile ipoteğin kaldırılması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 15.09.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, ipoteğin kaldırılması isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkilinin davalı ile birlikte dava dışı ortakları da bulunan bir adi şirket kurduğunu, bu ortaklık nedeniyle teminat amaçlı kullanılması veyahut gerektiğinde satılarak ortaklığa sermaye yapılması amacıyla dava konusu taşınmazlar üzerine davalı lehine ipotekler konulduğunu, taşınmazların satış yetkisinin de davalıya verildiğini, davalının davaya konu taşınmazları satıp parasını aldığını; bu satışların muvazaalı olduğu iddiasıyla açtıkları tapu iptali ve tescil davasında müvekkili lehine karar verildiğini ileri sürerek, dava konusu taşınmazlar üzerindeki ipoteklerin kaldırılmasını talep ve dava etmiştir.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile davaya konu 754 ada 31 ve 1919 ada 8 parsel sayılı taşınmazlar üzerinde davalı lehine tesis edilen ipoteklerin ayrı ayrı kaldırılmasına karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
İpotek kişisel bir alacağın teminat altına alınması amacını güden ve bir taşınmaz değerinden alacaklının alacağını elde etmesini sağlayan sınırlı bir ayni haktır. İpotek tesisi için rehin edilecek taşınmaz maliki ile alacaklı arasındaki anlaşmanın (rehin sözleşmesi) bulunması ve rehin sözleşmesinin Türk Medeni Kanununun 856. maddesi gereğince tapu siciline tescil edilmesi gerekir. Anılan madde uyarınca ipotek kurulmasına ilişkin sözleşmenin geçerliliği, resmi şekilde yapılmasına bağlıdır.
Türk Medeni Kanununun 881. maddesi gereğince de halen mevcut olan veya henüz doğmamış olmakla beraber doğması kesin veya olası bulunan herhangi bir alacak, ipotekle güvence altına alınabilir. İpoteğe konu olacak taşınmazın borçlunun mülkiyetinde bulunması gerekmez.
Alacak sona erdiği halde alacaklı, terkin taahhüdünü iradesiyle yerine getirmezse, taşınmazın maliki ipoteğin kaldırılmasını dava yoluyla isteyebilir.
Somut olaya gelince, dava konusu taşınmazların halen dava dışı 3. kişiler adına kayıtlı olduğu gönderilen tapu kayıtlarından anlaşılmaktadır. Davacı ...’in, ipoteğin tesis edildiği tarihte taşınmazların maliki olduğu görülmekte ise de dava tarihinde dava konusu taşınmazların maliki olmadığından aktif dava ehliyeti bulunmamaktadır.
Bu itibarla mahkemece, aktif dava ehliyeti yokluğu nedeniyle davanın reddi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.01.2019 gününde oybirliği ile karar verildi.