23. Hukuk Dairesi 2017/2872 E. , 2018/2564 K.
"İçtihat Metni".....
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı Kooperatif Temsilcisi ... tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, taraflar arasında daha önce alacak davası olduğunu, davalı kooperatif ile anlaşarak bu alacak davasının kaldırılmasına karşılık müvekkilinin 13.000,00 TL daha ek ödeme yapılarak C Blok 1 numaralı dairenin en geç 30/10/2009 tarihine kadar müvekkiline teslim edileceğine karar verildiğini, davalının taahhüdü yerine getirmediği takdirde 40.000,00 TL cezai şart ödemeyi kabul ettiğini, davalının anlaşmayı yerine getirmediğini ileri sürerek, 9.000,00 TL maddi zararın teslim tarihi olan 13/10/2009 tarihinden, 1.000,00 TL kira geliri kaybının A ve B blok dairelerinin sahiplerine teslim tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı temsilcisi, daireleri üyelere istekleri doğrultusunda kaba inşaatı bitmiş vaziyette teslim ettiklerini, diğer tüm eksikliklerin üyeler tarafından tamamlandığını, 21/02/2011 tarihinde yapılan keşifte davacı tarafın kendisine düşen yükümlülükleri tam olarak yerine getirmediğini, kooperatifin 3 bloktan ibaret olduğunu, A ve B bloklarının üyelere teslim edildiğini, 3. blok"u ise inşaatının devam ettiğini, kaba inşaatın sıvasız olarak hazır olduğunu, davacının kooperatiften ihraç edildiğini, A ve B bloklarında ince işlerini teslim alan üyeler tarafından yapıldığını, kuranın ihraç edilmemiş üyelerle yapıldığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davacının kooperatif üyesi olduğu ve üyeliğinin devam ettiği, kooperatif üyelerine bağımsız bölümlerin teslim edilmesine rağmen davacıya bağımsız bölüm teslimatının yapılmadığı gerekçesiyle davacının dava tarihi itibariyle davalıya yapmış olduğu ödemeler diğer üyelerce yapılmış ödemeler dikkate alınarak ecrimisil ve tazminat bedeli olarak toplamda 58.991,29 TL"nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Kararı, davalı kooperatif temsilcisi temyiz etmiştir.
1- Konut tahsis edilemeyen üyeye kira tazminatı ve cezai şart verilebilmesi için bu hususta alınmış genel kurul kararın bulunması veya bu yönde bir uygulamanın olması gerekir. Yönetim kurulu kararı ile cezai şart ve kira tazminatı taahhüdünde bulunulamaz.
2- Davacının C bloktan taşınmaz alacağı kararlaştırılmıştır. C bloğun inşaat halinde olduğu dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Ayrıca kooperatif C bloktan verilecek yer olduğunu savunmaktadır. Bu konuda mahkemece yeterince araştırma yapılmamıştır.
../..
S.2.
Mahkemece öncelikle, davacıya tahsis edilecek konutun bulunup bulunmadığı duraksamaya yer bırakmayacak şekilde açıklığa kavuşturulmalı, daire bulunması halinde, bu daireye yönelik olarak davacının tüm edimlerini yerine getirmesi halinde dairenin rayiç bedeli kadar tazminata karar verilmeli, şayet tahsis edilebilecek konut mevcut değilse ve davacının eksik ödemesi mevcut ise ödenecek tazminat, Yargıtay"ın yerleşik uygulamasına göre belirlenmelidir. Davalı kooperatif elinde arsa veya konut kalmaması halinde üyesine ödenecek tazminatın hesaplanması şekli, Yargıtay"ın yerleşik uygulamasına göre aşağıdaki şekilde formüle edilmiştir.
a- Önce, ortaklara tahsis edilen konut veya arsanın dava tarihi itibariyle rayiç değeri saptanmalıdır.
b- Davalı kooperatife normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın ödemelerinin, ödeme yaptıkları tarihler itibariyle toplam ödemeleri dava tarihine kadar (..... ortalama rakamları esas alınarak) taşınarak, güncel değeri bulunmalıdır.
c- Bundan sonra, yukarıda (1) numaralı bentte bulunan değerden (2) numaralı bentte bulunan değer çıkarılarak kooperatife normal ödeme yapan bir ortağın, bu ödemelerine karşı ne miktarda yararlanma elde ettikleri ortaya çıkarılmalıdır.
d- Bunu takiben, davacı eksik ödeme yapan ortağın ödentileri (2) numaralı bentteki ilkelere göre dava tarihine taşınarak eksik ödeme miktarı da güncelleştirilmelidir.
e- Bu hesaplamalardan sonra, normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın yukarıda (b) bendinde bulunan ödemelerinin güncel değeri karşılığı, yine yukarıda (c) bendinde bulunan bir yararlanmayı sağladığına göre, davacının (d) bendinde eksik ödemelerinin güncel değerinin ne miktarda yarar sağlaması gerektiği, orantı kurallarına göre belirlenmelidir. Yani sonuç olarak, (d) bendinde bulunan miktar, (c) bendinde bulunan değerle çarpıldıktan sonra bulunan miktarın (b) bendinde bulunan miktara bölünmesi sonucu bulunacak miktara (d) bendinde bulunan davacı ödemelerinin güncel değerinin ilave edilmesi sonucu bulunacak miktar, davacı ortağın bu davada kooperatiften talep etmesi mümkün olan zarar miktarını belirleyecek ve mahkemece tespit edilecek miktara hükmedilecektir.
Mahkemece, yukarıda belirtilen hususları inceleyen alanında uzman bilirkişiden rapor alınarak sonuca uygun karar verilmesi gerekirken, yukarıda yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmiş olması hatalı olmuş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı temsilcisinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03.04.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
.....