Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2018/1901 Esas 2018/4634 Karar Sayılı İlamı

15. Hukuk Dairesi
Esas No: 2018/1901
Karar No: 2018/4634
Karar Tarihi: 22.11.2018

Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2018/1901 Esas 2018/4634 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davacı bir şirket ile davalılar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanan tapu kayıtlarının iptali ve tescili istemine ilişkin dava açılmıştır. İlk mahkeme tarafından verilen kararın davalı tarafından temyizi üzerine Yargıtay 23. Hukuk Dairesi'nin onama kararına karşı davalı tarafından karar düzeltme talebinde bulunulmuştur. Davalı vekilinin sunmuş olduğu ek temyiz dilekçesinde, karar tarihinden sonra davacı şirketin sicil kaydının terkin edildiği anlaşılmıştır. Tüzel kişilerin fiil ehliyetini kazanabilmesi için gerekli organlara sahip olması yanında hukuki varlığını da sürdürüyor olması gerektiği belirtilerek, davacı şirketin artık varlık göstermediği için tebliğlerin yapılamayacağı ve tüm nedenlerin birleştirilerek dosyanın mahalline geri çevrilmesi gerektiği hükme bağlanmıştır.
Kanun maddeleri ise şöyledir:
- Türk Medeni Kanunu (TMK) 49/1, 50/1
- Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) 114/1-d
- Türk Ticaret Kanunu (TTK) geçici 7. madde

15. Hukuk Dairesi 2018/1901 E. , 2018/4634 K.

"İçtihat Metni"

Davacı ... Tic. Ltd. Şti. ile davalılar 1-... 2-... Yapı Proje Taahhat Ticaret ve San. A.Ş. 3-... arasındaki davadan dolayı ... 1. Asliye Hukuk Hakimliğince verilen 13.01.2015 gün ve 2014/622-2015/13 sayılı hükmü onayan 23. Hukuk Dairesinin 23.03.2017 gün ve 2015/9104-2017/902 sayılı ilamı aleyhinde davalı ... vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, Arsa Payı Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesinden kaynaklanan tapu kayıtlarının iptâli ve tescili istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne dair verilen kararın davalı ... vekilince temyizi üzerine Yargıtay 23. Hukuk Dairesi"nin 23.03.2017 gün 2015/9104 Esas ve 2017/902 Karar sayılı ilâmı ile verilen onama kararına karşı davalı ... vekilince yasal süresi içerisinde karar düzeltme talebinde bulunulmuştur.
Davalı vekili tarafından sunulan ek temyiz dilekçesinin ekinde sunulan, 24.02.2015 tarihli ve 8765 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi"nden, karar tarihinden sonra davacı şirketin sicil kaydının 18.02.2015 tarihi itibariyle terkin edildiği anlaşılmıştır.
Tüzel kişiler gerekli organlara sahip olmakla fiil ehliyetini kazanırlar (TMK 49/1). Tüzel kişinin iradesi organı aracılığıyla açıklanır (TMK 50/1). Tüzel kişinin organı aracılığıyla hukuki işlemler yapabilmesi için kanuna uygun biçimde kurulmuş olması yanında hukuki varlığını da sürdürüyor olması gerekir. Varlığı sona eren tüzel kişinin organı bulunduğundan söz edilemeyeceği gibi hukuki işlemlerin tarafı olarak adına işlemler yapılabileceğinden ve bu kapsamda bir davada taraf ehliyeti bulunduğundan da söz edilemez. Tıpkı ölü kişinin taraf ehliyeti bulunmadığı gibi tüzel kişiliği sona eren ticaret şirketinin de taraf ehliyeti bulunmamaktadır.
HMK 114/1-d maddeye göre taraf ehliyeti dava şartıdır. Dava şartlarının varlığının yargılamanın her aşamasında aranması gerekir. Dava sırasında mevcut olan dava şartı, yargılama sırasında ortadan kalkmış ve tamamlanabilir dava şartı ise bunun tamamlanması için ilgili tarafa süre verilmesi gerekir.
TTK"nın geçici 7. maddesi uyarınca davanın devamı süresinde terkin yapılamayacağından ve yukarıda yapılan açıklama ve sözü edilen kurallar birlikte değerlendirildiğinde; terkin edildiği için tüzel kişiliği sona ermiş davacı şirkete taraf ehliyeti varmış gibi tebliğlerin yapılması mümkün değildir. Tüm bu nedenlerle davacı şirketin ihyası sağlanıp, ihya edildiğinde, mahkeme kararının ve Yargıtay 23. Hukuk Dairesi"nin 23.03.2017 tarihli onama ilamının tebliği sağlanarak temyiz ve karar düzletme süreleri beklenildikten sonra dosyanın Dairemize gönderilmesi için dosyanın mahalline GERİ ÇEVRİLMESİNE, 22.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.