Danıştay 6. Daire 2019/15969 Esas 2021/12139 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/15969
Karar No : 2021/12139


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …Valiliği
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN ÖZETİ : …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve hukuka uygun olan Mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Dava, Sivas İli, Merkez …Mahallesi, …ada, …parsel sayılı mülkiyeti Hazineye ait taşınmazın sağlık tesis alanından rekreasyon alanına dönüştürülmesine ilişkin …tarihli, …sayılı belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planının iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; Danıştay Altıncı Dairesince verilen 14/11/2016 tarihli, E:2016/3670, K:2016/7220 sayılı bozma kararına uyularak, Mahkemenin 19/03/2019 tarihli ara kararı ile bir kısmı sağlık tesis alanı olan dava konusu taşınmazın rekreasyon alanı olarak belirlenmesi öncesinde yatırımcı kuruluş olan Sağlık Bakanlığından görüş alınıp alınmadığının sorulması üzerine verilen cevaptan parsel bazında kurum görüşünün alınmamış olduğunun anlaşıldığı, imar planı çalışmalarıyla ilgili genel nitelikteki bazı konularda görüş ve öneri sorulduğu, doğal olarak davacı kurumun bildirdiği görüşün de genel nitelikte olduğu, uyuşmazlık konusu taşınmaza yönelik yapılacak plan değişikliği için görüş sorulmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, anılan karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan olarak tanımlanmış iken aynı maddenin devamında uygulama imar plan; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak ifade edilmiştir.
Aynı Kanunun "Planlama kademeleri" başlıklı 6. maddesinde, planların kapsadıkları alan ve amaçları açısından "Bölge Planları" ve "İmar Planları", imar planlarının ise "Nazım İmar Planları" ve "Uygulama İmar Planları" olarak hazırlanacağı hükme bağlanmış, 8. maddesinde ise, planların hazırlanmasında ve yürürlüğe konulmasında uyulacak esaslar belirlenerek, (b) bendinde, imar planlarının, nazım imar planı ve uygulama imar planından meydana geleceği, mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı, belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği açıklanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; Sivas İli, Merkez, …Mahallesi, …ada, …sayılı mülkiyeti Hazineye ait taşınmaza yönelik 01.08.2013 tarihli belediye meclis kararıyla kabul edilen 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planının iptaline karar verilmesi istemiyle ilk olarak 03.04.2014 tarihinde kayda giren dilekçe ile bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlık konusu taşınmaz, Mahkemede ve Dairemizde derdest Kızılırmak Nehrinin güney ve kuzey istikametindeki parsellerden kaynaklı pek çok davada yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi ile davanın taraflarınca da bilindiği üzere 21.02.2013 tarihinde onaylanan Yozgat-Sivas-Kayseri Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı’nda bahse konu Nehrin kuzey ve güney istikametinin birbiriyle bütünleşik vaziyette Büyük ve Açık Alan kullanışları başlığı altında Bölge Parkı-Büyük Kentsel Yeşil Alan kullanımında kalmaktadır.
Yine bu çerçevede davalı idarece birbirine yakın tarihlerde yapılan imar planı çalışmalarında yer verildiği görülen imar planı hükümleri içerisinde kent merkezinde genelde Hazine ve belediye mülkiyetleri üzerinde, mahalle komşuluk üniteleri ölçeğinde park ve spor alanlarının ayrılırken, kent çeperlerine doğru daha büyük kentsel ölçekli park ve spor alanları ayrıldığı, yeşil alan sisteminin planlamada oluşturulmaya çalışılan ulaşım sistemini destekleyecek, devamlılığı olan akslar şeklinde, komşuluk ünitelerine (konut birimleri) hizmet verecek şekilde planlandığı, ayrıca kentin tüm yönlerini çevreleyecek şekilde devamlılığı olan yeşil kuşak oluşturulduğu, bu park alanları dışında kent bütününe hizmet verecek, dinlenme ve rekreasyon ihtiyacının karşılanacağı büyük ölçekli kent parkları niteliğinde ulaşım ağıyla entegre Kızılırmak Nehri çevresinde rekreasyon alanları planlandığı, ayrıca 'Plan sınırları içerisinde yer alan Kızılırmak'ın doğal yapısının korunması temel planlama kararıdır. Bu nedenle planda ırmak çevresinde gösterilen rekreasyon alanı ve tarım alanı vb.dışında kalan kullanımlar plan değişikliği, revizyon vb. işlemler dahil hiç bir şekilde değiştirilemez.' şeklinde plan hükmü olduğu ve böylelikle üst ölçekli plan kararlarında gerekli standartlar çerçevesinde karşılanması gerekli aktif yeşil alanlara ilişkin olarak alt ölçekte gerekli plan kararları ve hükümlerinin getirildiği, diğer taraftan 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’nın İlkeler başlığı altındaki Koruma İlkeleri kapsamında yer verilen hükümler arasında Kızılırmak nehri kıyısı için bağlayıcı olan “5.1.6. Nehir kıyılarının 3621 sayılı Kıyı Kanunu ve ilgili Yönetmelik hükümleri çerçevesinde korunması” yolunda hükmün var olduğu hususları Mahkemece alınan emsal davalardaki bilirkişi raporları ile açıklığa kavuşturulmuş bulunmaktadır.
Bu durumda, imar planı çalışmaları kapsamında genel olarak görüş sorulduğu hususunda ihtilaf bulunmamaktadır. Davacı parseline atfedilen rekreasyon alanı kararının kamusal nitelikli bir alan kullanım biçimi olduğu çok açık olup, Kızılırmak Nehri kıyısının gerek dava konusu parselin bulunduğu kısım ile anılan Nehir arasında ve doğu batı istikametindeki diğer pek çok parselin ve Kızılırmak Nehri kuzey ve güney kıyısı bütününde üst ve alt ölçekli tüm (dava devam ederken yürürlüğe giren 08.09.2014 tarih ve 452 ve 453 sayılı ilave revizyon nazım ve uygulama imar planları dahil) son plan çalışmalarında planların kademeli birlikteliğine de uygun biçimde aktif yeşil alan kullanımının öngörülmüş olması ve salt parsel bazında davacı talebinin kabulünü gerektirecek bir nedenin olmaması ve aksi durumun yani rekreasyon alanın kaldırılmasının üst ölçekli plana aykırılık taşıyacak olması, 439 sayılı parsel için anılan lejanttan çıkarmanın plan bütünlüğünü bozucu etkisi gözetildiğinde, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılan dava konusu işlemlere yönelik; davanın reddine karar verilmesi gerekmekte iken, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, …İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararın BOZULMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 03/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.