Danıştay 6. Daire 2019/15997 Esas 2021/12140 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/15997
Karar No : 2021/12140


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …Valiliği (…)
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN ÖZETİ : …İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:…sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ:Temyiz isteminin reddi ile usul ve hukuka uygun olan Mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, Sivas İli, Merkez, …Mahallesi, …ada, …parsel sayılı mülkiyeti Hazineye ait taşınmazın sağlık tesis alanından rekreasyon alanına dönüştürülmesine ilişkin …tarihli, …sayılı belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; Danıştay Altıncı Dairesinin 14/11/2016 tarihli, E:2016/3685, K:2016/7221 sayılı bozma kararına uyularak, Mahkemenin 19/03/2019 tarihli ara kararı ile bir kısmı sağlık tesis alanı olan dava konusu taşınmazın rekreasyon alanı olarak belirlenmesi öncesinde yatırımcı kuruluş olan Sağlık Bakanlığından görüş alınıp alınmadığının sorulması üzerine verilen cevaptan parsel bazında kurum görüşünün alınmadığının anlaşıldığı, imar planı çalışmalarıyla ilgili genel nitelikteki bazı konularda görüş ve öneri sorulduğu, doğal olarak davacı kurumun bildirdiği görüşün de genel nitelikte olduğu, uyuşmazlık konusu taşınmaza yönelik yapılacak plan değişikliği için görüş sorulmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan olarak tanımlanmış iken aynı maddenin devamında uygulama imar plan; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak ifade edilmiştir.
Aynı Kanunun "Planlama kademeleri" başlıklı 6. maddesinde, planların kapsadıkları alan ve amaçları açısından "Bölge Planları" ve "İmar Planları", imar planlarının ise "Nazım İmar Planları" ve "Uygulama İmar Planları" olarak hazırlanacağı hükme bağlanmış, 8. maddesinde ise, planların hazırlanmasında ve yürürlüğe konulmasında uyulacak esaslar belirlenerek, (b) bendinde, imar planlarının, nazım imar planı ve uygulama imar planından meydana geleceği, mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı, belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği açıklanmıştır.
Uyuşmazlık konusu işlem tesis tarihinde yürürlükte olan (mülga) Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 3/2.maddesinde uygulama imar planının tanımına yer verilmek suretiyle söz konusu planın; onaylı halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olan ve nazım imar planına uygun olarak hazırlanan ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve esaslarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren ve 1/1000 ölçekte düzenlenen raporuyla bir bütün olan pland olduğu belirtilmiş ve maddenin 3 numaralı bendinde revizyon planı; her tür ve ölçekteki planın ihtiyaca cevap vermediği veya uygulamasının mümkün olmadığı veya sorun yarattığı durumlar ile üst ölçek plan kararlarına uygunluğun sağlanması amacıyla planın tamamının veya plan ana kararlarını etkileyecek bir kısmının yenilenmesi sonucu elde edilen plan olarak tanımlanmıştır.
Nitekim dava derdest iken anılan Yönetmeliği mülga kılan Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 4/1-k maddesinde bu defa uygulama imar planı 'Nazım imar planı ilke ve esaslarına uygun olarak yörenin koşulları ve planlama alanının genel özellikleri, yapının kullanım amacı ve ihtiyacı, erişilebilirlik, sürdürülebilirlik ve çevreye etkisi dikkate alınarak; yapılaşmaya ilişkin yapı adaları, kullanımları, yapı nizamı, bina yüksekliği, taban alanı katsayısı, kat alanı kat sayısı veya emsal, yapı yaklaşma mesafesi, ön cephe hattı, ifraz hattı, kademe hattı, ada ayrım çizgisi, taşıt, yaya ve bisiklet yolları, ulaşım ilişkileri, parkları, meydanları, kentsel, sosyal ve teknik altyapı alanlarını, gerektiğinde; parsel büyüklükleri, parsel cephesi ve derinliği, arka cephe hattı, yol kotu ve bu kotun altındaki kat adedi, bağımsız bölüm sayısı gibi yapılaşma ve uygulamaya ilişkin kararları, uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren ve varsa kadastral durumu işlenmiş olarak 1/1.000 ölçekte onaylı halihazır haritalar üzerinde, plan notları ve ayrıntılı raporuyla bir bütün olarak hazırlanan planı' olarak ifade edilmiş ve revizyon imar planı ile ilgili Yönetmeliğin 25.maddesinde de; 'İmar planlarının ihtiyaca cevap vermediği veya uygulamasının mümkün olmadığı durumlar ile üst kademe plan kararlarına uygunluğunun sağlanması amacıyla planın tamamının veya plan ana kararlarını etkileyecek bir kısmının yenilenmesi için bu Yönetmelikte belirtilen ilke, esas ve standartlara uygun olarak imar planlarında revizyon yapılır.İmar planlarının ihtiyaca cevap vermediği durumlarda, mevcut plana bitişik ve mevcut planın genel arazi kullanım kararları ile süreklilik, bütünlük ve uyum sağlayacak biçimde, bu Yönetmelikte belirtilen ilke, esas ve standartlara uygun olarak ilave imar planı yapılabilir.' hükmü düzenlenmiştir.
Bu hükümler gereği, uygulama imar planları dayanak nazım imar planı ile belirlenen ilke ve esaslar ile arazi kullanım kararları doğrultusunda hazırlanmakta ve üst ölçekli plan kararlarına aykırı olarak alt ölçekli planda bir değişiklik yapmak, planlar arası hiyerarşik ilişkiye aykırı olacağından şehircilik ve planlama ilkeleri ile de bağdaşmayacaktır.
Dava dosyasının incelenmesinden; Sivas İli Merkez, …Mahallesi, …ada, …sayılı mülkiyeti Hazineye ait taşınmazın sağlık tesis alanı olan arazi kullanım kararının rekreasyon alanı olarak değişimini öngören yönüyle 12.08.2013-12.09.2013 tarihleri arasında askıya çıkarılan …tarih ve …sayılı meclis kararı ile kabul edilen 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planına askı süresi içerisindeki itirazın reddi üzerine bahse konu taşınmaza ilişkin kısmının iptaline karar verilmesi istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlık konusu taşınmaz bakımından iptali istenen plan 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı olduğundan, planlar arası hiyerarşik ilişki gereği uygulama imar planı ile taşınmaza verilen fonksiyonların, dayanağı 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planına uygun olması gerektiği açıktır.
Uyuşmazlıkta, davacıya ait taşınmaza ilişkin olarak dayanak 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planındaki fonksiyonun gerek dava konusu işlem tesis tarihi itibariyle ve gerekse dava devam ederken yürürlüğe giren ve halen yürürlükte olan imar planlarında da aynı olduğu, belirlenen kullanım kararlarının birbirine ve planlar arası hiyerarşi ilişkisine aykırılık teşkil etmediği ve dayanak nazım imar planına karşı açılan davada iptali yolunda verilen Mahkemenin …tarihli, E:…, K:…sayılı kararıyla nazım imar planının iptaline karar verildiği, bu kararın temyizi üzerine Danıştay Altıncı Dairesince verilen 03/11/2021 tarihli, E:2019/15969, K:2021/12139 sayılı kararla bozulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, İdare Mahkemesince, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının üst ölçekli planı olan nazım imar planının iptali istemiyle açılan davada verilen bozma kararı dikkate alınarak, bakılan davada da yeniden karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, …İdare Mahkemesince verilen …tarihli, E:…, K:…sayılı kararın BOZULMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 03/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.