MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; .... plakalı çekrici araç ile ... plakalı yarı römorkun 22/11/2000 tarihinden itibaren taşınma işinde kullanılmak üzere davalı şirkete kiralandığını, taraflar arasında sözleşme devam ederken kaçakçılık ve görevi ihmal suçuna ilişkin başlatılan soruşturma sonucu davalı şirkete kiralanan araçlara el konulduğunu, bu süreç içerisinde araç ve römorkta maddi zararın ve yıpranmanın meydana geldiğini, aracın ve römorkun çürümüş olduğunu, kullanılmayacak hale geldiğini, araçların hurdaya çıktığını, taşıt kira sözleşmesinden meydana gelen zarar ve alacak miktarının ve yoksun kalınan karın 5,000,00-TL kısmının fazlaya ilişkin dava ve haklarının saklı kalmak kaydıyla olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesine talep etmiştir.
Davalı; söz konusu fiilinin gerçekleştiği dönemde dava konusu araçların, davacının emri altında çalışan şoför ..."ın sevk ve idaresinde olduğu, kimsenin kendi kusuruna dayanarak hak iddia edemeyeceğini bu nedenle de kendisine yüklenebilecek sorumluluk bulunmadığını belirterek haksız davasının reddini karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, davaya konu araçların şoförlü olarak kiralandığı ve şoförün yardımcı kişi konumunda olduğu, oluşan zararın ise şoförün kusurundan kaynaklandığı gözetilerek davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında re"sen gözetilir. Taraflar da yargılama bitinceye kadar görev itirazında bulunabilirler. Görev itirazı yapılmamış olsa bile re"sen mahkeme, ilk önce görevli olup olmadığını inceleyip karara bağlamalıdır.

Ticaret mahkemelerinin görevi 6102 sayılı TTK"nın 5. maddesinde düzenlenmiş ve maddenin 1. bendinde " Aksine hüküm bulunmadıkça, dava olunan şeyin değerine veya tutarına bakılmaksızın asliye ticaret mahkemesi tüm ticari davalar ile ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işlerine bakmakla görevlidir." denilmiştir.
Bir davanın ticari dava olup olmadığı ise aynı yasanın 4. maddesinde gösterilen ilkelere göre belirlenmelidir. Bu maddeye göre “her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları”, “ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işleri” ve “tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın aynı maddenin (a), (b), (c), (d), (e) ve (f) bentlerinde sayılan davalar ticari dava sayılır. Bu maddeye göre bir davanın ticari dava sayılabilmesi için ya tarafların her ikisinin tacir olması ve uyuşmazlığın her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğması; ya ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi olması ya da açılan davanın maddede 6 bent halinde sayılan davalardan olması gerekir. Taraflardan biri tacir değilse veya tacir olmasına rağmen uyuşmazlığın ticari işletmeyle ilgisi yoksa ticari davanın varlığından söz edilemez.
Somut olayda; taraflar arasında uyuşmazlık konusu bulunmayan 22.11.2000 başlangıç tarihli sözleşmede, sözleşmenin konusunun ‘şoförlü taşıtın uluslararası taşımalarda kullanılması’ olarak düzenlendiği, yine sözleşmenin 7. Maddesinde ‘…taşıt sahibinin taşımacının istediği her türlü taşımayı yapmakla mükellef olduğu...’ düzenlemesine yer verildiği anlaşılmaktadır. Bu itibarla; Mahkemece hükme esas alınan sözleşmenin şoförlü olarak kiralandığının benimsenmiş olduğu da nazara alındığında, davanın, hizmet alım sözleşmesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkin olduğunun kabulü gerekir.
O halde Mahkemece, davanın taraflarının tacir olduğu gözetilerek, uyuşmazlıkta, o yerde müstakil Ticaret Mahkemesi varsa Asliye Ticaret Mahkemesi, yok ise Ticaret Mahkemesi sıfatıyla bakılmak üzere Asliye Hukuk Mahkemesi"nin görevli olması sebebiyle görevsizlik kararı verilmesi gerekirken bu husus göz ardı edilerek işin esasına girilerek yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
2-) Bozma kapsamına göre davacının sair temyiz itirazları bu aşamada incelenmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenle davacı tarafın diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18.04.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.