Danıştay 2. Daire 2020/1920 Esas 2021/3902 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/1920
Karar No : 2021/3902

DAVACI : ... Sendikası
VEKİLİ : Av. ...
DAVALI : ... Bakanlığı
VEKİLİ : ...

DAVANIN KONUSU : Mahalli idareler personeline yönelik olarak yapılacak görevde yükselme eğitimi ve sınavına katılım bedeli olarak belirlenen 200.-TL'nin yüksek olduğundan bahisle düşürülmesi için davacı Sendika tarafından yapılan başvurunun reddine ilişkin İçişleri Bakanlığının ... günlü, ... sayılı işlemiyle bu işlemin dayanağı olan İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 10/07/2009 günlü, 18229 sayılı Genelgesi'nin 5. maddesinin (d) bendinin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

YARGILAMA SÜRECİ :
Danıştay Beşinci Dairesinin 08/06/2011 günlü, E:2009/6206, K:2011/3101 sayılı kararıyla; Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik hükümlerinde, Devlet memurlarının görevde yükselme eğitimi ve sınavına ilişkin genel çerçevenin belirlendiği; 12. maddesinde görevde yükselme sınavının, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı veya yükseköğretim kurumlarına yaptırılacağının belirtildiği, ancak bu eğitim ve sınava ilişkin giderlerin kurumlarca karşılanacağına ilişkin bir hükme yer verilmediği; bu durumda, mahalli idareler personelinin 2009 yılı görevde yükselme ve eğitimi ile sınavının, özel bütçeli Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesine yaptırılacak olması nedeniyle eğitim ve sınav giderlerinin karşılanması amacıyla üniversite tarafından belirlenen ve hizmet karşılığı olarak uygun miktar olan 200.-TL'nin doğal olarak hizmetten yararlanacak personelden istenilmesine ilişkin İçişleri Bakanlığının ... günlü, ... sayılı işleminde ve dayanağı olan İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 10/07/2009 günlü, 18229 sayılı Genelgesi'nin 5. maddesinin (d) bendinde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Anılan kararın, davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 17/04/2014 günlü, E:2011/2372, K:2014/1625 sayılı kararı ile bozulmasına; 19/10/2017 günlü, E:2015/2524, K:2017/3166 sayılı kararıyla da davalı idarenin kararın düzeltilmesi isteminin reddine karar verilmiştir.

DAVACININ İDDİALARI : Davalı idarenin, kamu görevlilerinden eğitim ve sınav katılım payı altında fahiş ücret istemesinin sosyal hukuk devleti ilkesine aykırı olduğu, görevde yükselme eğitimi ve sınavı için diğer kamu kurumlarının daha düşük ücretler aldığı, hukuka aykırı olduğu ve davacı Sendika üyelerinin mağduriyetine yol açtığı iddia edilen dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI : 2009 yılı mahalli idareler personelinin görevde yükselme eğitiminin Anadolu Üniversitesince 19/10/2009 - 24/01/2010 tarihleri arasında yapıldığı, üniversite tarafından tahsil edilen 200.-TL'nin eğitim ve sınav masraflarını karşılamaya yönelik olduğu, sınav ücretlerini davalı idarenin belirlemediği, diğer kamu kurum ve kuruluşlarına verilen eğitimlerde de Anadolu Üniversitesince 2007 yılından itibaren aynı bedelin alındığı ileri sürülerek, hukuki dayanağı bulunmayan davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Danıştay dava dairelerinin ilk derece mahkemesi olarak verdiği kararların İdari Dava Daireleri Kurulunca bozulması halinde ısrar olanağı bulunmadığından, İdari Dava Daireleri Kurulunun bozma kararında yer alan gerekçelerle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : ...
DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 1. fıkrasında, temyiz incelemesi sonunda Danıştayın; görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması, hukuka aykırı karar verilmesi ve usul hükümlerine uyulmamış olunması sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozacağı; 4. fıkrasında, mahkemenin bozmaya uymayarak eski kararında ısrar edebileceği; 6. (son) fıkrasında da, Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde de bu maddenin 4. fıkrası hariç diğer fıkralarının kıyasen uygulanacağı hükme bağlandığından; ilk derece mahkemesi sıfatıyla bakılan davaların temyiz incelemesi sonucu ilgili dava daireleri kurulunca; usul veya esas bakımından yeninden bir araştırma, inceleme yapılmasını veya maddi ve hukuki olayın yeninden yorumlanmasını gerektirmeyecek şekilde verilen bozma kararlarına karşı, ilk kararı veren Danıştay dava dairesine “ısrar” hak ve yetkisi tanınmamıştır. Dolayısıyla, kararı bozulan Danıştay dava dairesinin bu tür bozma kararlarına uyması Yasa gereğidir.
Buna göre, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun, davacı Sendikanın temyiz isteminin kabulü ile temyize konu Danıştay Beşinci Dairesince verilen 08/06/2011 günlü, E:2009/6206, K:2011/3101 sayılı kararın "bozulması" yönünde 17/04/2014 günlü, E:2011/2372, K:2014/1625 sayılı kararına uyularak, bozma gerekçeleri doğrultusunda karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Beşinci Dairesinin 10/06/2020 günlü, E:2020/2942, K:2020/2313 sayılı gönderme kararıyla Dairemize iletilen dosyada, Danıştay Beşinci Dairesinin 08/06/2011 günlü, E:2009/6206, K:2011/3101 sayılı kararının, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 17/04/2014 günlü, E:2011/2372, K:2014/1625 sayılı kararıyla bozulması, 19/10/2017 günlü, E:2015/2524, K:2017/3166 sayılı kararıyla da davalı idarenin kararın düzeltilmesi isteminin reddedilmesi üzerine, 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine göre Danıştay dava dairelerinin ilk derece mahkemesi olarak verdiği kararların temyizen bozulması halinde ısrar hakkı tanınmadığından, anılan bozma kararına uyularak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Mahalli idareler personelinin 2009 yılı görevde yükselme ve eğitimine ilişkin İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünce yayınlanan ve valiliklere gönderilen 10/07/2009 günlü, 18229 sayılı Genelge ile 19/10/2009 tarihinden itibaren 12 hafta süreyle yapılacak görevde yükselme eğitimi ile bu süre sonunda 17/01/2010 tarihinde yapılacak görevde yükselme sınavına katılacak mahalli idareler personelinden eğitim ve sınava katılım bedeli olarak 200.-TL istenildiği; davacı Sendikanın 21/07/2009 tarihli başvurusu ile, söz konusu bedel yüksek olduğundan, bedelin düşürülmesinin talep edildiği, bu başvurunun ... günlü, ... sayılı işlemle; 200.-TL bedelin idarelerince değil, kar amacı gütmeyen Anadolu Üniversitesince belirlendiği ve makul olduğu gerekçesiyle reddi üzerine incelenmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
15/03/1999 günlü, 99/12647 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 18/4/1999 günlü, 23670 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik'in dava konusu işlem tarihleri itibarıyla yürürlükte olan haliyle 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; görevde yükselme, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tabi görevlerden bu Yönetmelik'in 5. maddesinde sayılan görevler ile kurumlarca çıkarılacak özel yönetmeliklerde belirlenen görevlere aynı veya başka hizmet sınıflarından yapılacak atamalar; (e) bendinde, görevde yükselme eğitimi, görevde yükselmeye ilişkin olarak görevlerin özelliklerine göre verilecek hizmetiçi eğitim, (f) bendinde de, görevde yükselme sınavı, görevde yükselme eğitimini tamamlayanların tabi tutulacağı yazılı sınav olarak tanımlanmış olup; 8. maddesinin 1. fıkrasında, bu Yönetmelik kapsamında bulunan personelin görevde yükselme mahiyetindeki atamalarının yapılabilmesi amacıyla, atama yapılacak görevler için en az yetmişbeş saat olmak üzere, düzenlenecek görevde yükselme eğitimi programına katılmaları gerektiği; 9. maddesinin 3. fıkrasında ise, görevde yükselme eğitimini tamamlayanların, görevde yükselme sınavına katılmaya hak kazanacakları; 11. maddesinin 1. fıkrasında da, görevde yükselme eğitimini tamamlayanların, bu Yönetmelik kapsamındaki görevlere atanabilmeleri için, kurumlarınca çıkarılacak görevde yükselme yönetmeliklerine uygun olarak yapılacak görevde yükselme sınavına katılarak başarılı olmalarının şart olduğu kuralarına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda yer verilen Yönetmelik hükümlerinde, Devlet memurlarının görevde yükselme eğitimi ve sınavına ilişkin genel çereçeve belirlenmiş; ancak söz konusu Yönetmelik'in dayanağı olan kanunlarda bu eğitim ve sınava ilişkin giderlerin personel tarafından karşılanacağına ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 3. maddesinde yer alan temel İlkelere göre; Devlet, kamu hizmetleri görevlerini ve bu görevlerde çalışan Devlet memurlarını görevlerin gerektirdiği niteliklere ve mesleklere göre sınıflara ayırmak, Devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanını sağlamak, kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkanlarla uygulanmasını sağlamak zorundadır.
Kamu hizmetinin sunumunda verimliliğin artırılması amacıyla Devlet memurlarının yetiştirilmelerinin sağlanması ve daha ileri görevlere hazırlanması kamu görevlisini istihdam eden idarelere düşen bir yükümlülüktür. Dolayısıyla, Devlet memurlarının niteliğinin artırılması amacıyla görevde yükselmelerinin sağlanmasının maliyetinin de yine kamu idarelerince karşılanması gerekmektedir.
Bu durumda, mahalli idareler personelinden görevde yükselme eğitimi ve sınavına katılım bedeli alınacağına ilişkin bir yasal düzenlemenin bulunmadığı, idarenin personeline, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanını sağlamak zorunda olduğu dikkate alındığında, söz konusu katılım bedelinin kamu hizmeti maliyetleri arasında değerlendirilmek suretiyle kamu idaresince karşılanması gerekirken, herhangi bir yasal dayanağı bulunmaksızın görevde yükselme eğitimi ve sınavına katılan personelden tahsiline ilişkin İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 10/07/2009 günlü, 18229 sayılı Genelgesi'nin 5. maddesinin (d) bendinde ve katılım bedelinin düşürülmesi için yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. İçişleri Bakanlığının ... günlü, ... sayılı işlemiyle, bu işlemin dayanağı olan İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 10/07/2009 günlü, 18229 sayılı Genelgesi'nin 5. maddesinin (d) bendinin İPTALİNE;
2. Aşağıda dökümü yapılan ... TL yargılama gideri ile karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen ...-TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
3. Artan posta ücretlerinin kararın kesinleşmesinden sonra aidiyetine göre taraflara iadesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 03/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.