Danıştay 6. Daire 2021/3612 Esas 2021/12084 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/3612
Karar No : 2021/12084

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNANLAR :I- (DAVACI) ... Turizm İnşaat Taah. San. ve Tic. AŞ.
VEKİLİ : Av. ...

II- (DAVALILAR)
1- ...Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av....

2- ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF : I- (DAVALILAR) 1- ...Belediye Başkanlığı
2- ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı
3- ...Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri ...

II- (DAVACI) ... Turizm İnşaat Taah. San. ve Tic. AŞ.

İSTEMİN ÖZETİ :Danıştay Altıncı Dairesince verilen 22.12.2020 tarihli, E:2020/491, K:2020/13281 sayılı kararın, davanın reddi kısmının onanmasına ilişkin bölümü davacı vekili tarafından, iptale ilişkin kısmının onanmasına dair bölümü davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Fatih Belediye Başkanlığı vekili tarafından 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

DAVALI İDARELERİN SAVUNMALARININ ÖZETİ:Davacı tarafın karar düzeltme isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DAVACININ SAVUNMASININ ÖZETİ: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Kararın düzeltilmesi isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
6545 sayılı Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 103. maddesinin b) bendi ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi yürürlükten kaldırılmış ise de; anılan Yasanın 27. maddesiyle 2577 sayılı Yasaya eklenen Geçici 8. maddenin 1. fıkrasındaki "Bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümler, 2576 sayılı Kanunun, bu Kanunla değişik 3 üncü maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanır. Bu tarihten önce verilmiş kararlar hakkında, kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan kanun yollarına ilişkin hükümler uygulanır." kuralı uyarınca, bu maddeye göre kararın düzeltilmesi yolundaki istemin incelemesine geçilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine göre kararın düzeltilmesi istemi uygulama imar planı notunun I-20 sayılı maddesi yönünden yerinde görüldüğünden Dairemizin 22.12.2020 tarihli, E:2020/491, K:2020/13281 sayılı kararı anılan kısım yönünden kaldırılarak işin esası incelendi:
Dava; İstanbul ili, Fatih ilçesi, ...Mahallesi, ...pafta, ...ada, ...parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda 1/1000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı ile dayanağı 1/5000 ölçekli nazım imar planının yürürlüğe konulmasına dair Fatih Belediye Meclisinin 09.05.2012 tarihli, ...sayılı kararının, anılan kararın ve uygulama imar planının onaylanmasına dair İstanbul II Numaralı Yenileme Alanları Koruma Bölge Kurulunun 02.10.2012 tarihli, ...sayılı kararı ve İstanbul IV Numaralı Koruma Bölge Kurulunun 25.07.2012 tarihli, ...sayılı kararının dava konusu taşınmaza ilişkin kısmının, askıda yapılan itirazın zımnen reddine dair işlemin ve dava konusu uygulama imar planı notunun I-20. maddesinin; iptali istemiyle açılmış, .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı, 1/1000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı ile dayanağı 1/5000 ölçekli nazım imar planının yürürlüğe konulmasına dair Fatih Belediye Meclisinin 09.05.2012 tarihli, ...sayılı kararının, anılan kararın ve uygulama imar planının onaylanmasına dair İstanbul II Numaralı Yenileme Alanları Koruma Bölge Kurulunun 02.10.2012 tarihli, ...sayılı kararı ve İstanbul IV Numaralı Koruma Bölge Kurulunun 25.07.2012 tarihli, ...sayılı kararının dava konusu taşınmaza ilişkin kısmının ve dava konusu uygulama imar planı notunun I-20. maddesinin iptali, 1/5000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı yönünden davanın reddi, askıda itirazın zımnen reddine dair Fatih Belediye Başkanlığı işlemine ilişkin kısmı yönünden dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolundaki kararın Danıştay Altıncı Dairesinin 09/10/2017 tarih ve E:2017/28, K:2017/7301 sayılı kararıyla bozulması, Danıştay Altıncı Dairesinin 19/12/2018 tarih ve E:2018/3277, K:2018/10398 sayılı kararıyla da,1/1000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planının I-20 sayılı plan notu yönünden kararın düzeltilmesi isteminin reddi, diğer kısımlar yönünden karar düzeltme isteminin kabulü ile bozma kararının kaldırılarak, 1/1000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı ile bu planın yürürlüğe konulmasına dair Fatih Belediye Meclisinin 09/05/2012 tarihli, ...sayılı kararı ve uygulama imar planının onaylanmasına dair İstanbul II Numaralı Yenileme Alanları Koruma Bölge Kurulunun 02/10/2012 tarihli, ...sayılı kararı ve İstanbul IV Numaralı Koruma Bölge Kurulunun 25/07/2012 tarihli, ...sayılı kararının dava konusu taşınmaza ilişkin kısmının iptali ile 1/5000 ölçekli nazım imar planı yönünden davanın reddi yolunda verilen mahkeme kararın onanarak kesinleşmesi, askıda yapılan itirazın zımnen reddi yönünden dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kararın bozulması üzerine, bozmaya ilişkin kısımlara uyularak, dava konusu uygulama imar planının dayanağı 1/5000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Nazım İmar Planının I-16 sayılı plan notuna karşı açılan davanın reddine karar verildiği, birebir aynı yönde hükümler taşıyan dava konusu 1/1000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planının I-20 sayılı plan notunun da planlama hiyerarşisine, imar mevzuatına, koruma esaslarına, şehircilik ilkelerine uygun olduğu sonucuna varıldığından bu kısım yönünden davanın reddine, 1/1000 ölçekli uygulama imar planına askı süresi içerisinde yapılan itirazın zımnen reddine yönelik ise, .... İdare Mahkemesince verilen ...tarihli, E:..., K:...sayılı kararda, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarihli, ...sayılı kararıyla askıda yapılan itirazın reddine karar verildiği, uygulama imar planının anılan taşınmaza ilişkin kısmının, planın yürürlüğe konulmasına dair belediye meclisi kararının ve planın onanmasına dair koruma bölge kurulu kararlarının iptal edildiği anlaşıldığından plana yapılan itirazın reddine dair dava konusu belediye meclis kararında da hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verildiği, anılan kararın Danıştay Altıncı Dairesinin 19.12.2018 tarihli, E:2017/210, K:2018/10402 sayılı kararıyla onandığı göz önünde alındığında dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planına askı süresi içerisinde yapılan itirazın zımnen reddi işleminin de de hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiş, bu kararın redde ilişkin kısmı davacı vekili tarafından iptale ilişkin kısmı davalı idareler vekillerince temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 5.maddesinde; nazım imar planı, varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının genel kullanılış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemleri ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen plan; uygulama imar planı ise, tasdikli hali hazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım plan esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli uygulama etapları ve diğer ayrıntıları ile gösteren planlar olarak tanımlanmıştır.
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nun 3. maddesinin 5226 sayılı kanunun birinci maddesiyle eklenen sekiz sayılı bendinde, "Koruma amaçlı imar plânı"; bu Kanun uyarınca belirlenen sit alanlarında, alanın etkileşim-geçiş sahasını da göz önünde bulundurarak, kültür ve tabiat varlıklarının sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda korunması amacıyla arkeolojik, tarihi, doğal, mimarî, demografik, kültürel, sosyo-ekonomik, mülkiyet ve yapılaşma verilerini içeren alan araştırmasına dayalı olarak; hali hazır haritalar üzerine, koruma alanı içinde yaşayan hane halkları ve faaliyet gösteren iş yerlerinin sosyal ve ekonomik yapılarını iyileştiren, istihdam ve katma değer yaratan stratejileri, koruma esasları ve kullanma şartları ile yapılaşma sınırlamalarını, sağlıklaştırma, yenileme alan ve projelerini, uygulama etap ve programlarını, açık alan sistemini, yaya dolaşımı ve taşıt ulaşımını, alt yapı tesislerinin tasarım esasları, yoğunluklar ve parsel tasarımlarını, yerel sahiplilik, uygulamanın finansmanı ilkeleri uyarınca katılımcı alan yönetimi modellerini de içerecek şekilde hazırlanan, hedefler, araçlar, stratejiler ile plânlama kararları, tutumları, plân notları ve açıklama raporu ile bir bütün olan nazım ve uygulama imar plânlarının gerektirdiği ölçekteki plânlardır." hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanun'un 10. maddesinde, "Her kimin mülkiyetinde veya idaresinde olursa olsun, taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunmasını sağlamak için gerekli tedbirleri almak, aldırmak ve bunların her türlü denetimini yapmak veya kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler ve valiliklere yaptırmak, Kültür ve Turizm Bakanlığına aittir." hükmü; 17. maddesinin (a) bendinin 5. fıkrasında, "İlgili idareler, koruma amaçlı imar planını en geç iki ay içinde görüşür ve varsa değişmesini istediği hususları koruma bölge kuruluna bildirir. Koruma bölge kurulunda bu hususlar değerlendirilir ve kurul tarafından uygun görülen haliyle planlar ilgili idarelere onaylanmak üzere gönderilir." hükmü bulunmaktadır.
1/1000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planının I-20 sayılı plan notu yönünden,
İşlem tarihi itibari ile yürürlükte bulunan Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 3/11. maddesinde, nazım ve uygulama imar planı olmak üzere iki aşamadan oluşan imar planlarının, pafta, rapor ve notlardan oluşan belgeler olduğu hükme bağlanmıştır.
Düzenleyici işlem niteliğindeki imar planları, plan hükümlerini açıklayıcı nitelikteki plan notları ile bir bütün olup, bu plan notları planın ayrılmaz bir parçası konumunda bulunmakta, imar planıyla belirlenmiş yapılaşma koşullarını açıklayıcı, belirleyici ve bütünleyici nitelik taşımaktadır.
1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı Plan Genel Hükümlerinin I-16 sayılı plan notu ile 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planının I-20 sayılı plan notunda "Tarihi Yarımadanın siluetinin korunması için; Korunması Gerekli Kültür Varlıkları Envanterinde yer alan eski eserlerin orijinal yükseklikleri korunmak şartıyla, Kara Surları İç Koruma Alanı Sınırları içinde bina yüksekliği Hmaks:6.50m.yi, +50 rakım sınırları üstünde kalan alanlarda bina yüksekliği Hmaks:9.50 m. yi, +40 ile +50 rakım sınırları içinde kalan alanlarda bina yüksekliği Hmaks: 12.50 m. yi geçemez. Tarihi Yarımada’da Hmaks:15.50 m. aşılamaz. Planda gösterilen ana arterlerdeki ticaret alanlarında Fatih İlçesinde ..., ...Caddelerindeki yukarıda verilen esaslara uyulmak şartıyla +50 rakım sınırları üstünde kalan alanlarda bina yüksekliği Hmaks:12.50 m., +40 ile +50 rakım sınırları içinde kalan alanlarda bina yüksekliği Hmaks:15.50 m. dir. 1/1000 ölçekli planlarda, 1/500 ve 1/200 ölçekli Kentsel Tasarım Projelerinde; Korunması Gerekli Kültür Varlıkları Envanteri, Tarihi Yarımada Silueti, doğal çevre, anıt eser ve koruma bölgesi komşuluğu ve görsel etki alanları vb. özellikler göz önünde bulundurularak Koruma Kurulu kararı ile irtifalar belirtilen değerlerin altında verilebilir. Koruma Kurulu uygun kararı alınarak siluete girmeyen Vatan Caddesi cepheli Kentsel Çalışma Alanı, Kentsel Sosyal Altyapı ve Kentsel Teknik Altyapı Alanlarında, +50 rakım sınırları üstünde kalan alanlarda bina yüksekliği 3 Kat, +40 ile +50 rakım sınırları içinde kalan alanlarda bina yüksekliği Hmaks: 4 Kat, +40 rakım sınırları altında kalan alanlarda bina yüksekliği 5 Kat olarak değerlendirilir. Bu alanlarda kat yükseklikleri teknik zorunluluklar göz önünde bulundurularak, Koruma Kurulu uygun kararı alınarak İstanbul İmar Yönetmeliği çerçevesinde belirlenir." düzenlemesine yer verilmiştir.
Uyuşmazlıkta, davacı tarafından uyuşmazlık konusu taşınmaz için dava konusu uygulama imar planı notunun I-20 sayılı maddesinin kazanılmış hakkını ihlal ettiği, komşu taşınmazlara 15,50 metre yükseklik hakkı verilmiş iken dava konusu taşınmaza 12,50 metre yükseklik öngörülmesinin hakkaniyete aykırı olduğu iddia edilerek dava açılmış, gelinen aşamada, davacı taşınmazı yönünden, taşınmazın bir kısmının +30-+40 kotunda, bir kısmının +40 kotunun üstünde kaldığı, taşınmazın 26.03.2008 tarihli, 2015 sayılı Koruma Kurulu Kararıyla onaylanan geçiş dönemi yapılaşma koşullarına göre usulüne uygun olarak yapılaştığı ve yapının bilirkişi raporunda da tespit edildiği üzere 2009 yılı itibarıyla tamamlanmış olduğu göz önüne alındığında taşınmaz malikinin kazanılmış hakkının korunması gerektiği sonucuna ulaşıldığından dava konusu 1/1000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı ve anılan planın onaylanmasına ilişkin koruma kurulu kararlarının uyuşmazlık konusu ...ada, ...parsel sayılı taşınmaz yönünden iptaline ilişkin mahkeme kararı bakılan davada Danıştay Altıncı Dairesinin 19/12/2018 tarih ve E:2018/3277, K:2018/10398 sayılı kararı ile karar düzeltme aşamasında onanarak kesinleşmiştir.
Diğer taraftan, 1/1000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planının I-20 sayılı plan notu yönünden ise;
Dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının dayanağı 1/5000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Nazım İmar Planının iptali istemiyle TMMOB Mimarlar Odası tarafından açılan davada anılan planın I-16 sayılı plan notu yönünden .... İdare Mahkemesinin ...tarihli, E:..., K:...sayılı kararıyla plan genel hükümlerinin I-16 sayılı maddesinde plan teknikleriyle imar ve koruma mevzuatına aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın bu kısmının reddine karar verildiği, anılan kararın temyiz edilmesi üzerine Danıştay Altıncı Dairesince verilen 21.12.2015 tarihli, E:2014/5180, K:2015/7687 sayılı kararla" H. Prost Planı ile Tarihi Yarımadanın sit ilan edilmesine kadar geçen süreçte yapılan imar plan ve uygulamaları da dikkate alındığında, anılan plan notunun +40 rakımın altında kalan yerler, +40 ile +50 rakım arasında kalan yerler ve +50 rakımın üstünde kalan yerlere göre kademeli olarak sırasıyla 15,50 metre, 12,50 metre ve 9,50 metre şeklinde yükseklik sınırlamaları getirilmesinin, Korunması Gerekli Kültür Varlıkları Envanteri, Tarihi Yarımada Silueti, doğal çevre, anıt eser ve koruma bölgesi komşuluğu ve görsel etki alanları vb. özellikler göz önünde bulundurularak Koruma Kurulu kararı ile irtifalar belirtilen değerlerin altında verilebilmesinin, Fevzipaşa ve Millet Caddesi gibi Tarihi Yarımadanın ulaşım şemasının ana kurgusunu oluşturan ve Tarihi Yarımada bütününe hizmet veren önemli kamu kuruluş ve sosyal donatıların yer aldığı akslarda yapılaşma koşullarına ilişkin istisnalar getirilmesinin imar mevzuatına, koruma esaslarına, şehircilik ilkelerine uygun olduğu gerekçesi eklenmek suretiyle onandığı, Danıştay Altıncı Dairesinin 30.12.2016 tarihli, E:2016/8934, K:2016/9999 sayılı kararıyla da kararın düzeltilmesi isteminin reddine karar verilerek kesinleştiği bu itibarla, nazım imar planının I-16 sayılı plan notu ile birebir aynı yönde hükümler taşıyan dava konusu 1/1000 ölçekli Tarihi Yarımada Fatih Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planının I-20 sayılı plan notunun da planlama hiyerarşisine, imar mevzuatına, koruma esaslarına, şehircilik ilkelerine uygun olduğu gerekçesiyle anılan I-20 sayılı plan notu yönünden bakılan davada davanın reddine karar verilmiş ise de, 1/5000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Nazım İmar Planının tamamının iptali istemiyle TMMOB Mimarlar Odası tarafından açılan davada, nazım imar planının geneline yönelik olarak yapılan değerlendirmeler esas alınarak karar verilmiş olup, uyuşmazlıkta davacı taşınmazı yönünden dava konusu 1/1000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planının I-20 sayılı plan notunun nasıl uygulanacağının ve anılan plan notununun dava konusu taşınmaz yönünden imar mevzuatına, koruma esaslarına, şehircilik ilkelerine uygun olup olmadığının tespiti önem kazanmaktadır.
Bu bağlamda değerlendirme yapıldığında, dosyadaki bilgi ve belgeler ile İdare Mahkemesince yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda; dava konusu taşınmazın 2005 tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planında doğal arazi ve kotu gösteren tesviye eğrisi dikkate alındığında +40 kotuna ait eğrinin dava konusu parselin güneybatı bölgesinden geçtiği, bu eğriye göre dava konusu parselin bir kısmının +30-40 kot aralığında, bir kısmının ise +40 kot üzerinde olduğu, +30 kot dikkate alındığında yapılaşmanın hmax:15,50 metre, +40 kot dikkate alındığında ise Hmax:12,50 metre olduğu, Süpürgeciler Hanı'na daha yakın olan dava konusu taşınmaza komşu parselde bulunan ...Hotel'in, plan ile belirlenen kot eğrisi ile +30-40 kot aralığına alındığı ve bu yapıya 15,50 metre yükseklik hakkı verildiği tespitlerine yer verilmiş ancak dava konusu taşınmaz yönünden anılan I-20 sayılı plan notunun nasıl uygulanacağı, dava konusu taşınmaz yönünden anılan plan notunun imar mevzuatına, koruma esaslarına, şehircilik ilkelerine uygun olup olmadığının değerlendirilmediği görüldüğünden, uyuşmazlık konusu taşınmazın hangi kot aralığında olduğu, anılan taşınmaz yönünden 1/1000 ölçekli Tarihi Yarımada Fatih Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planının I-20 sayılı plan notunun nasıl uygulanması gerektiği, dava konusu taşınmaz yönünden anılan plan notunun imar mevzuatına, koruma esaslarına, şehircilik ilkelerine uygun olup olmadığının tespiti için alanında uzman bilirkişilerle yerinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılarak elde edilen sonuca göre davanın bu kısmı hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bu nedenle 1/1000 ölçekli Tarihi Yarımada Fatih Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planının I-20 sayılı plan notu yönünden davanın reddine ilişkin kararda isabet görülmemiştir.
1/1000 ölçekli Tarihi Yarımada Fatih Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planına askı süresi içerisinde yapılan itirazın zımnen reddi işlemi yönünden
Danıştay Dava Daireleri ile İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurullarının temyiz üzerine verilen kararları hakkında ancak 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinde yazılı nedenlerle kararın düzeltilmesinin istenebileceği, kararın düzeltilmesi dilekçesinde öne sürülen hususların ise adı geçen yasa maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı " 1/1000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planına yapılan itirazın zımnen reddine ilişkin işlemin iptali, uygulama imar planı notunun I-20 sayılı maddesi yönünden davanın reddi" yolunda .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararın uygulama imar planı notunun I-20 sayılı maddesi yönünden BOZULMASINA, 1/1000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planına yapılan itirazın zımnen reddine ilişkin işlemin iptali, yönünden kararın düzeltilmesi isteminin reddine dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 03/11/2021 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.


KARŞI OY (X): Uyuşmazlıkta gelinen aşamada, 1/1000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Uygulama İmar planına yapılan itirazın zımnen reddine ilişkin işlemin iptali, anılan uygulama imar planının I-20 sayılı plan notu yönünden davanın reddi yolunda .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararın onanmasına dair, Danıştay Altıncı Dairesince verilen 22.12.2020 tarihli, E:2020/491, K:2020/13281 sayılı kararın, davanın reddi kısmının onanmasına ilişkin bölümü davacı vekili tarafından, iptale ilişkin kısmının onanmasına dair bölümü davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Fatih Belediye Başkanlığı vekili tarafından 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
İmar planları belde halkına iyi yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla kentin kendine özgü yaşayış biçimi ve karakteri, nüfus planı ve yapı ilişkileri, yörenin gerek çevresiyle ve gerekse çeşitli alanları arasında olan bağlantıları, halkın sosyal ve kültürel gereksinimleri, güvenlik ve sağlığı ile ilgili konular gözönüne alınarak koşulların zorunlu kıldığı biçim ve zamanda mevzuatta öngörülen yöntemlerle değiştirilebilir ve yeni kullanımlar getirilebilir.
Geçiş dönemi yapılaşma koşullarından yararlanarak tamamlanmış binaların imar planlarındaki yeni fonksiyonları yaşama geçirilme sürecine değin ekonomik ömürlerini sürdürene kadar varlıklarını sürdürecekleri, ancak bundan sonra yeni plan hükümlerine tabi olacakları açıktır.
Uyuşmazlıkta, 2008 tarihli geçiş dönemi yapılaşma koşulları belirlenmeden önceki imar planlarında ve geçiş dönemi yapılaşma kararlarında dava konusu taşınmaza hmax: 9,50 yapılaşma koşulu öngörüldüğü, 2008 tarihli koruma kurulu kararıyla taşınmaza hmax: 15,50 yapılaşma hakkı verildiği, bu yapılaşma hakkına dayanılarak dava konusu taşınmaz için yapı ruhsatı alınıp yapılaşma gerçekleşmişse de en son yürürlükte olan 2012 tarihli 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planında anılan taşınmaza hmax: 12,50 yapılaşma koşulu getirildiği görülmüştür.
Bu durumda, bölgeye ilişkin imar planlarının iptal edilmesi neticesinde belirlenen geçiş dönemi yapılaşma koşullarına göre yapı ruhsatının düzenlendiği, yapı ruhsatının idarece iptal edilmediği veya dava konusu edilmediği, bakılan davanın 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planına ilişkin olduğu, geçerli yapı ruhsatına göre yapılan yapıda kazanılmış hakkın yapı ekonomik ömrünü tamamlayıncaya kadar korunacağı, kazanılmış hakkın süresiz ve koşulsuz olmadığı, geleceğe yönelik olarak idare tarafından kaldırma veya değiştirme işlemiyle kazanılmış hakkın imar planlarında yapılacak düzenleme ile ortadan kaldırılabileceği, dava konusu uyuşmazlıkta davacıya geçiş dönemi yapılaşma koşullarında verilen yüksek yapılaşma hakkının idarece en son kabul edilen 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planıyla korunmadığı, imar planlarının da genel düzenleyici nitelikte, soyut, objektif işlemler olması sebebiyle imar planlarına ilişkin kazanılmış hak kapsamında taşınmazın fonksiyonunun veya yapılaşma haklarının süresiz olarak korunmasının mümkün olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan, bakılan dosyada idare mahkemesince yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporunda da ifade edildiği gibi, dava konusu 1/1000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planında üst ölçekli plan kararlarından başlayarak koruma planlaması çalışmalarında +30,+40 ve +50 kotları olarak belirlenen değerler esas alınarak tarihi yapılı çevrenin silüetinin korunmaya çalışıldığı ve bu doğrultuda plan kararlarının üretildiği, zemin kotlarına göre plan kararı olarak azami yapı yüksekliğinin belirlenmesi ve tüm Tarihi Yarımadada bütüncül bir yaklaşımla plan kararlarının oluşturulmasında şehircilik ve koruma ilkelerine aykırı bir durum bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla 1/1000 ölçekli Tarihi Yarımada Fatih Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planına askı süresi içerisinde yapılan itirazın zımnen reddi işlemi ile 1/1000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planının I-20 sayılı plan notu yönünden davanın reddi gerekmektedir.
Bu nedenle davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Fatih Belediye Başkanlığının karar düzeltme istemlerinin kabulü ile mahkeme kararının "1/1000 ölçekli Tarihi Yarımada Fatih Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planına askı süresi içerisinde yapılan itirazın zımnen reddi işleminin iptaline" ilişkin kısmının bozulması, davacının " 1/1000 ölçekli Fatih Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planının I-20 sayılı plan notu yönünden davanın reddi kararının onanmasına ilişkin" Dairemiz kararının düzeltilmesi isteminin reddi gerektiği oyuyla Dairemiz kararına katılmıyoruz.