15. Hukuk Dairesi 2021/1172 E. , 2021/2952 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :.... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen kararın temyizen tetkiki müdahiller TEB, QNB Finans A.Ş., Socar A.Ş., Hayat Varlık Yön. A.Ş. vekilleri tarafından ayrı ayrı istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Asıl davada davacılar vekili, davacı şirketlerin birbirleri ile ilişkileri güçlü olan grup şirketler olduklarını, birisi hakkında verilecek kararın diğerini etkileyecek olması sebebiyle her üç şirket için talepte bulunduklarını, müvekkili şirketlerin genel olarak yaşanan ekonomik dalgalanma nedeniyle borca batık olduklarını, iyileştirme projesinde ayrıntıları ile belirtildiği üzere imkân tanınması halinde aktif-pasif dengesini tekrar kuracaklarını ileri sürerek, bir yıl süreyle iflaslarının ertelenmesine karar verilmesini istemiştir.
Birleşen davada davacı vekili, ekonomideki makro ölçekli olumsuz değişimler ile ticari ilişkide bulunduğu kişi ve kurumların zarar verici tutum ve uygulamaları nedeniyle vadesi gelmiş olan borçlarını ödeyemediğini, iyileştirme projesinde belirttikleri şekilde faaliyetlerine devam etmeleri halinde alacakları yeni işler ve sağlayacakları nakit girişi ile borca batıklıktan kurtulabileceklerini ileri sürerek, iflasın bir yıl süreyle ertelenmesine karar verilmesini istemiştir.
İlk Derece Mahkemesince, iddia, bilirkişi raporları, kayyım raporları ve tüm dosya kapsamına göre; davacı şirketlerin borca batık oldukları, geçen süreçte davacılar yararına iflas erteleme tedbirlerine hükmedilmemiş olmasına rağmen mali durumlarında yavaşta olsa iyileşme gerçekleştiği, dosyaya sundukları iyileştirme projesinin ciddi ve inandırıcı olduğu, projenin hayata geçirilmesi neticesinde davacıların kısa sayılabilecek sürede mali durumlarını düzelterek borca batıklıktan çıkacakları gerekçesiyle asıl ve birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir. Karara karşı bir kısım müdahil vekillerinin istinaf kanun yoluna başvurması üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesince, asıl davada davacıların iflas erteleme talebi üzerine, Ankara 10. Asliye Ticaret Mahkemesinin 11.05.2016 tarih ve 2015/859 E., 2016/309 K. sayılı davacı şirketlerin borca batık olmadığı anlaşıldığından iflas erteleme taleplerinin reddine dair kararının, müdahiller tarafından vekalet ücreti yönünden temyiz edildiği, dosyanın Yargıtay"da temyiz incelemesinde bulunduğu, talepte bulunan şirketlerin borca batıklık durumunun devam eden süreçteki olumlu veya olumsuz gelişmeler dikkate alınarak belirlenmesi gerektiği hususları gözetildiğinde, ilk derece mahkemesince asıl davada davacı şirketler yönünden Ankara 10. Asliye Ticaret Mahkemesi dosyasının bekletici mesele yapılmaması, derdest dava ya da kesin hüküm olarak değerlendirilmemesinin doğru olduğu ve kararının gerekçesinde dayanılan delillerle, delillerin tartışılması sonucu maddi olay ve hukuki değerlendirmede usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Kararı, bir kısım müdahiller QNB Finans Faktoring A.Ş., Türkiye Ekonomi Bankası A.Ş., Socar Turkey San.ve Tic.A.Ş. ve Hayat Varlık Yönetim A.Ş. vekilleri ayrı ayrı temyiz etmiştir.
Dava, iflasın ertelenmesi istemine ilişkindir. (Borca batıklık hesabının nasıl yapılacağı ve kefalet borçları emsal kararlardan alınacak )
Somut uyuşmazlıkta iflas erteleme talep eden şirketlerden Gürtuğ Madencilik Nak. Pet. Ür. ve İnş. Ltd. Şti., Gürtuğ Yalıtım Yapı Elemanları Mad. San. Tic. A.Ş. ve Gürtuğ Gayrimenkul Yatırım Taah. İnş. Taş. Tur. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin Ankara 10. Ticaret Mahkemesinin 2015/859 Esas sayılı dosyasında borca batık oldukları gerekçesiyle iflas erteleme talebinde bulundukları, mahkemece rayiç değerler esas alınmak suretiyle yapılan borca batıklık hesaplamasında Gürtuğ Madencilik Nak. Pet. Ür. ve İnş. Ltd. Şti.’nin 80.016.173,96 TL pasif 87.582.784,49 TL aktif malvarlığında sahip olduğu şirketin +7.566.610 TL tutarında aktiflerinin pasiflerinden fazla olduğu ve borca batık durumda olmadığı, Gürtuğ Yalıtım Yapı Elemanları Mad. San. Tic. A.Ş.’nin 18.707.329,08 Tl pasif, 22.068.617,17 TL aktif olmak üzere +3.361.288 TL mal varlığına sahip olduğu ve borca batık durumda olmadığı, Gürtuğ Gayrimenkul Yatırım Taah. İnş. Taş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 29.638.435,49 TL malvarlığının olduğu +4.660.051 TL aktif malvarlığına sahip olduğu ve borca batık durumda olmadığı tespit edilmiş bu tespit doğrultusunda iflas erteleme talebi mahkemece 11.05.2016 tarihinde reddedilmiş, bu kez şirket merkezleri Ankara Çankaya adresinden Sincan adresine taşınarak Ankara Batı Ticaret Mahkemesinden yeniden iflas erteleme talebinde bulunulmuştur.
Ankara 10. Ticaret Mahkemesinin 2015/859 Esas sayılı dosyada verilen iflas erteleme talebinin reddi kararı Yargıtay (Kapatılan) 23. Hukuk Dairesinin 11.11.2019 tarihli ilamı ile onanmıştır. Bu kez Ankara Batı Adliyesinde alınan 30.10.2018 tarihli bilirkişi kök raporunda Gürtuğ Madencilik Nak. Pet. Ür. ve İnş. Ltd. Şti., 36.416.226,05 TL aktif toplamı 38.629.740,10 TL pasif toplamı olmak üzere -2.213.514,05 TL borca batık olduğu, Gürtuğ Yalıtım Yapı Elemanları Mad. San. Tic. A.Ş. 5.767.178,59 aktif toplamı, 7.055.939,66 TL pasif toplamı olmak üzere -1.288.761,07 TL borca batık olduğu ve Gürtuğ Gayrimenkul Yatırım Taah. İnş. Taş. Tur. San. Ve Tic. Ltd. Şti. 9.197.163,11 TL aktif malvarlığı toplamı, 9.759.613,66 TL pasif malvarlığı toplamı olmak üzere -1.288.761,07 TL borca batık olduğu birleşen dosyada talepte bulunan Gürtuğ Demirçelik Konstr. Pet. Ür. En. San. Tic. Ltd. Şti.’nin varlıklarının 15.836.482,54 TL kefaletler dahil pasif malvarlığı toplamının ise 17.558.221,16 TL olduğu 1.731.738,62 TL tutarında borca batık olduğu anılan şirketin kefalet borçlarının ise 6.201.840,25 TL olduğu tespit edilmiştir.
Mahkemece iflas erteleme talep eden ve grup şirketi olduğu anlaşılan dört şirket hakkında gerekçeli kararda hangi tarihli raporun esas alındığı belirtilmemekle beraber şirketlerin borca batık olduğu gerekçesiyle iflas erteleme talebi kabul edilmiştir. İflas erteleme taleplerinde borca batıklık kamu düzenine ilişkin olup şirket aktif malvarlığına dahil olan değerler belirlenirken güncel – rayiç değerlerinin aktif malvarlığında dikkate alınması grup şirketlerde ise kefalet borçlarının sadece kefil olunan asıl borçlu şirket pasif malvarlığında gösterilmesi yine borçlar belirlenirken güncel değerler esas alınması gerekmektedir. Alınan bilirkişi raporunda rayiç değerler esas alınmadığı gibi şirketin mali durumunda kısmi iyileşme olduğu belirtilmiş olmasına rağmen aradan geçen kısa süre içerisinde talep eden şirketlerin borca batıklık durumunda bu kadar büyük değişimlerin yaşanması mahkeme kabulünün aksine mali durumun bozulduğu veya borca batıklık hesabının yanlış yapıldığı kanaatini doğurmaktadır. Raporlar arasında sadece borca batıklık tutarı bakımından değil tüm aktif ve pasif değerler bakımından nedeni belli olmayan büyük farklılıklar vardır. Diğer yandan tahsil kabiliyeti olmadığı kesin olarak tespit edilmeden şüpheli alacakların şirket aktif hesabında gösterilmemesi de doğru görülmemiştir. Bu nedenle mahkemenin bilirkişi raporlarında yukarıda açıklandığı üzere oluşan açık ve uzlaştırılması mümkün olmayan çelişkiyi gidermeden karar vermesi usul ve yasaya aykırı görülmüştür.
Yukarıda açıklanan nedenlerle mahkemece, iflas talep eden şirketlerin aktif malvarlığının rayiç değerleri ve güncel alacak borç durumları değerlendirilmek suretiyle borca batık durumda olup olmadığının belirlenmesi, kefalet borçlarının grup şirketler bakımından sadece asıl borçlu şirket pasifinde değerlendirileceğinin gözetilmesi, buna göre tüm şirketlerin borca batık durumda olup olmadığının belirlenmesi, borca batık olmadıklarının tespiti halinde iflas erteleme taleplerinin reddi, borca batık olduklarının tespiti halinde ise yürürlükten kaldırılan ancak derdest davalarda da uygulanmasına devam edilen İİK’nın 179/b-7 maddesi gereğince iflas erteleme tedbirlerinden en fazla 5 yıl süre ile yararlanılabileceği gözetilerek, şirketlerin tespit edilen mevcut mali durumu itibariyle iyileşme olanağının bulunmadığının tespiti halinde ise iflasa karar verilmesi gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle bir kısım müdahiller QNB Finans Faktoring A.Ş., Türkiye Ekonomi Bankası A.Ş., Socar Turkey San.ve Tic.A.Ş. ve Hayat Varlık Yönetim A.Ş. vekillerinin temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılarak hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edenlere iadesine, dosyanın kararı bozulan Ankara Batı Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine, kararın bir suretinin Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi Başkanlığı"na gönderilmesine, 23.06.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.