Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Asıl dava, Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi"nden kaynaklanan alacak sebebiyle tapu iptâli ve tescil ile kira kaybı nedeniyle alacak talebine, karşı dava ise kat karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı tapu iptâl tescil istemine ilişkin olup, yerel mahkemece asıl ve karşı davanın kabulüne dair verilen karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: "Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir (2. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev"i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır (15. md.). Noksan tespit edilen değerler hakkında 30"uncu madde hükmü uygulanır (16/4. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır (21. md.). (1) sayılı tarifede yazılı nispi karar ve ilam harcının 1/4"ü peşin alınır (28. md.). Yargılama sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın işleme konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır (30. md.). Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz (32. md.). HMK 120/1. maddeye göre de davacı, yargılama harçlarını mahkeme veznesine yatırmak zorundadır. Harçlar Kanunu ile ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, emredici nitelikte bulunduğundan mahkemece ve Yargıtay"ca re"sen nazara alınır.
Taraflar gerçek kişi olup, Harçlar Kanunu"na göre harçtan muaf olan kişi ve kurumlardan değillerdir. Nispi karar ve ilam harcına tabi davalarda, dava değeri üzerinden
peşin nispi ilam harcının alınması zorunludur. Uyarıya rağmen yatırılmaması halinde Harçlar Kanunu"nun 32. maddesine göre müteakip işlemler yapılamayacağından dava dosyasının işlemden kaldırılması gerekir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 04.12.2013 gün 2013/21-445 Esas, 2013/1625 Karar sayılı ilamı ve Dairemizin yerleşik uygulamaları bu yöndedir.
Yukarıda yapılan bu açıklamalar ve sözü edilen kurallar doğrultusunda somut olay değerlendirildiğinde; asıl dava dilekçesinde zemin kat 20 nolu bağımsız bölümün tapu iptâl ve tescili ile şimdilik 5.000,00 TL kira kaybı talep edilmiş, harçlandırma formuna göre 55.000,00 TL üzerinden dava başvuru ve peşin harcı yatırılmış olup, mahkemece 16.06.2015 tarihinde keşif icra edilmesine ve bilirkişi heyetinden alınan 06.10.2015 tarihli raporda asıl davada davacı adına tescil talebinde bulunulan zemin kat 20 nolu bağımsız bölümün dava tarihinde 70.000,00 TL değerinde olduğuna dair tespitte bulunulmuş olmasına rağmen, davacı tarafça 23.05.2016 tarihli ıslah ile kira alacağı istemi 16.054,08 TL" ye çıkarılmış dolayısı ile dava değeri 86.054,08 TL olmuştur. Bu miktar üzerinden yatırılması gereken eksik nispi ilam harcını ikmâl etmek üzere davacıya uygun süre verilip, ikmâl edilmesi halinde bundan sonra yargılamaya devamla davanın sonuçlandırılması, yatırılmaması halinde ise Harçlar Kanunu"nun 32. maddesi gereğince dosyanın işlemden kaldırılması gerekirken kamu düzeninden olan harç hususu gözden kaçırılarak eksik harç tamamlattırılmadan davanın sonuçlandırılması doğru olmamıştır.
Karşı dava bakımından ise; 1. kat 2 nolu, 2. kat 3 ve 4 nolu bağımsız bölümlerin tapu iptâl ve tescili talep edilmiş, harçlandırma formuna göre 240.000,00 TL üzerinden dava başvuru ve peşin harcı yatırılmış olup, mahkemece 16.06.2015 tarihinde keşif icra edilmesine ve bilirkişi heyetinden alınan 06.10.2015 tarihli raporda karşı davada davacı adına tescil talebinde bulunulan 1. kat 2 nolu bağımsız bölümün dava tarihinde 150.000,00 TL değerinde, 2. kat 3 ve 4 nolu dairelerin dava tarihinde 170.000,00"er TL toplamda dava değerinin 490.000,00 TL olduğuna dair tespitte bulunulmuş olmasına rağmen bu miktar üzerinden yatırılması gereken eksik nispi ilam harcını ikmâl etmek üzere karşı davada davacıya uygun süre verilip, ikmâl edilmesi halinde bundan sonra yargılamaya devamla davanın sonuçlandırılması, yatırılmaması halinde ise Harçlar Kanunu"nun 32. maddesi gereğince dosyanın işlemden kaldırılması gerekirken, kamu düzeninden olan harç hususu gözden kaçırılarak eksik harç tamamlattırılmadan davanın sonuçlandırılması doğru olmamıştır.
Mahkemece yapılacak iş; kamu düzeninden olup, taraflarca ileri sürülmese dahi re"sen gözetilmesi gereken harç hususu dikkate alınarak asıl davada davacı arsa sahibine tescilini talep ettiği 1 adet bağımsız bölüm ve ecrimisile ilişkin davasının toplam değeri olan 86.054,58 TL, karşı davada davacı yükleniciye adına tescilini talep ettiği 3 adet konut niteliğindeki bağımsız bölümlerin toplam değeri olan 490.000,00 TL üzerinden noksan harcı yatırmaları için bir sonraki duruşmaya kadar süre verilmesi, noksan harçlar tamamlanmadıkça müteakip işlemler yapılamayacağından, şayet noksan harç ikmâl edilirse işin esası incelenip hüküm kurulması, harcın tamamlanmaması durumunda Harçlar Yasası"nın
30. maddesinin son cümlesi uyarınca işlem yapılması gerekirken, bu husus gözden kaçırılarak Harçlar Yasası"nın 32. maddesine aykırı biçimde yargılamaya devam edilerek işin esasının incelenip, karar verilmesi doğru olmamıştır. Öte yandan kamu düzenine ilişkin olup infazda tereddüt yaşanmaması bakımından asıl davaya konu 20 nolu bağımsız bölümün 3 ayrı bağımsız bölüme dönüştürüldüğü anlaşıldığından bu konuda araştırma yapılmalı ve taşınmazların tapu kaydı getirtilmesi de gerektiğinden hükmün diğer yönleri incelenmeksizin bozulması uygun görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın kamu düzeninden olan harç yönünden BOZULMASINA, bozma nedenine göre tarafların sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 21.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.