Mahkemesi : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi


Dava, sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabul kısmen reddine dair verilen karara karşı, davalı ... vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ... vekilince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili; davacının sigortalılık başlangıç tarihinin 01.06.1986 olduğunun tespitini talep etmiştir.
II- CEVAP
Davalı Kurum vekili, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III- MAHKEME KARARI
A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
“Davanın kısmen kabul ve kısmen reddi ile;
1-a)Davacının sigortalılık başlangıcı olarak 18 yaşını ikmal ettiği 05.11.1987 tarihinin esas alınması gerektiğinin tespitine,
b)Fazlaya ilişkin talebin reddine” karar verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İşe giriş bildirgesinin süresinde Kuruma verilmesi, ihtilaflı dönemde komşu işyeri çalışanı tanık ve hizmet cetvelinde dava dışı işyerinde çalıştığı sabit olan bordro tanığı ve diğer tanık beyanları dikkate alındığında, davacının hüküm altına alınan şekilde 1 günlük çalışmasının olduğu sabittir.
Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden Yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçeleriyle;
“Davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun HMK"nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine” karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı SGK vekili kararın bozulmasını talep etmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
506 sayılı Kanunun 108. maddesi gereğince sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesine ilişkin açılan her dava, sigortalılığın saptanması istemini de içerdiğinden, aynı Kanunun 79/10 maddesi kapsamında bir günlük çalışmanın belirlenmesi davasıdır. Bu nedenle hizmet tespiti davalarındaki kanıtlama yöntem ve ilkeleri benimsenip uygulanmalı, başka bir anlatımla, sigortalılıktan söz edilebilmesi için, çalışmanın varlığı, hizmet tespiti davaları yönünden kabul edilen yöntem ve ilkelere uygun biçimde saptanmalıdır.
Bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunlu olup mahkemece tarafların sunduğu deliller ile yetinilmeyerek, kendiliğinden araştırma ilkesi benimsenmek suretiyle, sigortalılığın kabulü ve hüküm altına alınabilmesi için hizmet akdinin ve eylemli çalışmanın varlığı ortaya konulmalıdır.
Bu amaçla hizmeti ortaya koyabilecek belgeler, varsa Kurum görevlileri tarafından düzenlenen rapor ve tutanaklar getirtilmeli, yine davalı iş yerinde aynı dönemde bildirimleri yapılan sigortalılar tanık sıfatıyla dinlenilmeli, gerektiğinde aynı çevrede faaliyet yürüten işverenler ve bunların çalıştırdığı kimseler yeniden Kurum ve Kolluk marifetiyle yöntemince belirlenerek bilgi ve görgülerine başvurulmalı, böylelikle iddianın somut ve inandırıcı bilgilere dayalı biçimde kanıtlanıp kanıtlanmadığı değerlendirilmelidir. (HGK 29.06.2005 gün ve 2005/21-409- 413, 23.12.2009 gün ve 2009/10-581-619, 10.02.2010 gün ve 2010/10-72-72, 21.09.2011 gün ve 2011/10-527– 552)
Bu nedenle işyerinin gerçekten var olup olmadığı, Kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı, işin niteliği eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacı adına verilen işe giriş bildirgesinde işveren adı ...,... , Kurum sicil numarası da 4.4003.142650.04.16 olarak yer almaktadır.
Mahkemece gerçek işverenin tespiti amacıyla ticaret sicil müdürlüğü ve kurumla yazışmalar yapılmışsa da ticaret sicil müdürlüğünce verilen cevapta, ... Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 18.03.1993 tarihinde tescilinin yapıldığı, Kurumca verilen cevaplarda ... Kurum sicil numarasıyla 27.05.1994 – 31.12.2010 ve 05.05.2008 – 31.01.2009 tarihlerinde Kanun kapsamında olduğu, iz olan (İGB’de yer alan sicil numarasına benzer) ... sicil numaralı atık kağıt toplama işyerinin .... Taş. ve Tic. A.Ş. olup kapsam tarihlerinin 04.06.1985 – 31.07.1985 tarihleri arasında olduğu, ... sicil numaralı ... ’na ait işyerinin adresinin ...,... adresinde faaliyette olup 20.06.1985 tarihinde Kanun kapsamına alındığı ve halen faal olduğu, bordro tanığı olarak dinlenen ...’nın bildirimlerinin ise 07.01.1986 – 31.10.1987 arası ... sicil numaralı ... işyerinden olduğu anlaşılmıştır.
Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti istemli davada, 1 günlük çalışmanın geçtiği işyeri, işe giriş bildirgesinde belirtilen işyeri ve işveren hiçbir kuşkuya yer vermeyecek şekilde belirlenerek sonucuna göre infaza elverişli bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgulara gözetilmeksizin, eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf isteminin reddine ilişkin kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesi kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 01/03/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.