İş Mahkemesi
Dava Türü : Alacak

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davacı ve davalı Türkiye Taş Kömürü Genel Müdürlüğü vekillerince istenilmekle, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı, davalı idareye ait kömür ocağında davalı ... işçisi olarak çalıştığını, iş akdini, ücretinin zamanında ve tam olarak ödenmemesi nedeniyle bir grup işçi ile birlikte haklı nedenle feshettiklerinden bahisle kıdem tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının hüküm altına alınmasını istemiştir.
Davalı Türkiye Taş Kömürü Kurumu, ihale makamı olduklarını, davacı ile aralarında iş akdi bulunmadığını, bu nedenle dava konusu alacaklardan sorumlu tutulmalarının mümkün olmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ..., davacının iş akdini kendisinin feshettiğini, feshin haklı nedene dayanmadığını, bu nedenle kıdem tazminatına hak kazanmadığını, işyerinde 3’lü vardiya uygulanması nedeniyle fazla mesai yapılmasının mümkün olmadığını, diğer alacaklarının tamamen ödendiğini bu nedenle davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, iş akdinin davacılar tarafından haklı nedenle feshedildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Davacının fazla mesai yapıp yapmadığı ve hesabı noktasında taraflar arasında uyuşmazlık söz konusudur.
HMK"nun 26. maddesine göre "hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir."
Somut olayda, davacının dava dilekçesinde hafta tatili ücreti talebi olmadığı halde, mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda fazla mesai hesabı yapılırken, davacının 3"lü vardiya sistemine göre çalıştığı ancak, 08.00-16.00 vardiyasında çalıştığı günlerde haftanın 6 günü 2 saat fazla çalıştığı bu nedenle 3 haftada bir hafta, 08.00-18.00 saatleri arasında 10 saat çalışıp 1 saat ara dinlenmesi kullandığı, bu nedenle günlük mesaisinin 9 saat ve haftalık mesainin de 54 saat olduğu, diğer haftalarda 45 saat ve ayda iki pazar çalışması nedeniyle 3 haftada toplam 151,5 saat çalıştığını, 151,5 saatin 3’e bölünmesi sonucunda 50,5 saat çalıştığı ve haftada 5,5 saat fazla mesai yaptığı kabul edilerek hesaplama yapılmıştır. Ancak bu hesaplama yöntemi taleple bağlılık ilkesine aykırıdır. Davacının hafta tatili talebinin olmaması nedeniyle, fazla mesai hesabında ayda iki pazar hafta tatili çalışmasının katılması mümkün değildir.
Ayrıca, işyerinde denkleştirme usulünün uygulandığına dair dosyada beyan ve bilgi bulunmadığından 3 haftanın hesabının ortak yapılıp 3’e bölünmesi usulü de hatalıdır.
Yüksek Yargıtay’ın bir çok kararında ... bağlı işçilerin fazla mesai yapıp yapmadığına dair birbiri ile çelişkili kararların ortaya çıktığı gözlenmiştir. Bu karmaşanın giderilmesi için dosya kapsamına ve dinlenilen tanık beyanlarına göre bir belirleme yapılması gerekir. Dosya içeriğine göre davalı işyerinde, davacının 3’lü vardiya sistemine göre çalıştığı, ancak sadece gündüz vardiyasında (yani 08.00- 16.00 vardiyasında) her gün 2 saat fazla çalıştığı, bu nedenle günlük mesainin 10 saat olduğu 1 saat ara dinlenmesinin düşülmesi ile 6 günlük sürede toplam 54 saat çalıştığı haftalık yasal çalışma süresi 45 saatin mahsubu ile haftalık fazla mesaisinin 9 saat olduğu ve davacının yılda en fazla 17 hafta bu şekilde fazla mesai yaptığı kabul edilmelidir. Mahkemece yapılacak iş, yukarıda belirtilen hususları dikkate alarak fazla mesai hesabının yapılması noktasında ek rapor almaktan ibarettir. Yazılı şekilde kanuna ve ilke kararımıza aykırı hesap raporuna itibarla karar verilmesi hatalıdır.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde taraflara iadesine, 09/03/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.